Με τη χρεοκοπία «φλερτάρει» η Ρωσία καθώς σε σχεδόν ένα 24ώρο, ήτοι την Τετάρτη, 16 Μαρτίου, θα πρέπει να αποπληρώσει δύο κουπόνια ομολόγων, συνολικού ύψους 117 εκατ. δολαρίων, με περίοδο χάριτος 30 ημερών (έως 15 Απριλίου), τη στιγμή που η οικονομία της υφίσταται ασφυκτικό κλοιό από τις οικονομικής κυρώσεις της διεθνής κοινότητας. Μια αποτυχία καταβολής τους θα αποτελέσει προανάκρουσα στάσης πληρωμών για τα συνολικά κρατικά και ιδιωτικά χρέη της που φτάνουν τα 150 δισ. δολάρια.
Η ρωσική κυβέρνηση ήδη έχει ανακοινώσει ότι θα εξυπηρετήσει το χρέος της στο εθνικό νόμισμα, τα ρούβλια, διότι οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί δεν της επιτρέπουν τις πληρωμές σε δολάρια. σε μια τέτοια περίπτωση η αποτυχία πληρωμής ή η πληρωμή σε τοπικό νόμισμα αντί για δολάριο, θα άρχιζε να «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για ένα πιθανό κύμα χρεοκοπιών ύψους 150 δισ. δολαρίων, όσα είναι δηλαδή τα χρέη σε ξένο νόμισμα που οφείλουν τόσο η ρωσική κυβέρνηση όσο και οι ρωσικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Gazprom, Lukoil και Sberbank.
Η μέχρι στιγμής στάση του Πούτιν υποδεικνύει ότι τα ομόλογα, των οποίων κάτοχοι είναι κυρίως αμερικανικά επενδυτικά funds, δεν θα πληρωθούν. Σύμφωνα με τους αναλυτές η Ρωσία είναι ήδη μια «εμπορική παρία, σακατεμένη από τις κυρώσεις και την έξοδο ξένων εταιρειών» όπως τη Coca-Cola Co. και τη Volkswagen AG από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος. Η κυβέρνηση απάντησε με ελέγχους κεφαλαίων, περιορίζοντας τις εκροές χρημάτων για να προστατεύσει την οικονομία και το ρούβλι.
Λόγω των κυρώσεων και των διάφορων διαταγμάτων που εισήγαγε η Ρωσία ως απάντηση, μια χρεοκοπία φαίνεται εντελώς αλλά αναπόφευκτη, καθώς περίπου τα μισά από τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας - περίπου 300 δισ. δολάρια - έχουν παγώσει, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών.
Ανεξάρτητα από την πολιτική του Κρεμλίνου για τις πληρωμές εξωτερικού χρέους, οι εταιρείες θα δυσκολευτούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους καθώς η πτώση της ζήτησης πλήττει τις πωλήσεις και τα κέρδη.
Γι’ αυτό το λόγο η Fitch Ratings χαρακτήρισε προχθές «επικείμενη» τη χρεοκοπία της Ρωσίας, ενώ S&P, Moody’s και Fitch έχουν υποβαθμίσει σε junk το ρωσικό αξιόχρεο, αναμένοντας το αναπόφευκτο, μετά τα capital controls που εφάρμοσε ο Πούτιν. Πιθανό default θα πυροδοτήσει τον καθολικό αποκλεισμό της Ρωσίας από τις αγορές και δεν αποκλείεται να υπάρξει ντόμινο.
Οι οίκοι αξιολόγησης S&P, Fitch και Moody’ s, οι αμερικανικές τράπεζες Morgan Stanley και JPMorgan, καθώς και οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είναι λίγοι μόνο από τους διεθνείς παρατηρητές που αναμένουν σύντομα τη χρεοκοπία της Ρωσίας.
Το ρούβλι έχει υποχωρήσει περίπου 35% έναντι του δολαρίου φέτος και οι τοπικές χρηματιστηριακές συναλλαγές έχουν κλείσει για δύο εβδομάδες.
Περίπου 120 δισ. δολάρια του τρέχοντος εκκρεμούς χρέους της κυβέρνησης και των εταιρειών εκφράζονται σε δολάρια, με το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου σε ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg. Περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια εκδόθηκαν από την Gazprom, τον κρατικό γίγαντα φυσικού αερίου.
Αν και το χρέος είναι σημαντικό, μάλλον δεν είναι αρκετό για να προκαλέσει συστημικό πρόβλημα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτή είναι η άποψη της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η οποία είπε το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι η έκθεση των τραπεζών «δεν είναι συστημικά σχετική».
Η εταιρεία χάλυβα και εξόρυξης Severstal έχει κουπόνι ομολόγων που λήγει την Τετάρτη και τόσο η Evraz όσο και η Tinkoff Bank έχουν πληρωμές τόκων ομόλογα την ερχόμενη την Κυριακή. Η Gazprom έχει πληρωμές την επόμενη εβδομάδα, με τους εκδότες όπως οι Sibur και Polyus να ακολουθούν.
Οι πιστωτές εταιρειών που αδυνατούν να πληρώσουν τα χρέη τους θα έχουν πιθανότατα περιορισμένη προσφυγή στο εγγύς μέλλον, σύμφωνα με τον Tuck Hardie, διευθύνοντα σύμβουλο στον όμιλο χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης της Houlihan Lokey.
Η Ρωσία είναι μία μεσαίου μεγέθους οικονομία με τεράστιο ενεργειακό κλάδο και το δημόσιο χρέος που βρίσκεται στα χέρια ξένων τραπεζών κλπ είναι σχετικά μικρό. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, οι πιο εκτεθειμένες τράπεζες είναι της Γαλλίας και της Ιταλίας με ρωσικά ομόλογα της τάξης των 25 δισ. δολαρίων. Η τράπεζα Citi έχει στην κατοχή της ρωσικά ομόλογα 10 δισ. δολαρίων, ποσό σχεδόν αμελητέο μπροστά στο ενεργητικό των 2,3 τρισ. δολαρίων του αμερικανικού γίγαντα.
Επίσης, μεγαλύτερος κίνδυνος πηγάζει από το εταιρικό χρέος και τις εμπορικές σχέσεις. Πολλές επιχειρήσεις θα δυσκολευτούν να πάρουν τα χρήματα που τους χρωστούν ρωσικές επιχειρήσεις, καθώς η δραματική υποτίμηση που έχει υποστεί το ρούβλι και οι περιορισμοί στο SWIFT, καθιστούν πολύ δύσκολη την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων.
