Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γείτονες από τη Βρετανία μέχρι... την Τουρκία συναντήθηκαν την Πέμπτη για να αναζητήσουν λύσεις στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζουν, ιδίως στους τομείς της ασφάλειας και της ενέργειας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η συμβολική σύνοδος κορυφής υπογράμμισε την απομόνωση της Μόσχας, ενώ αποτέλεσε και την εναρκτήρια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (EPC), πνευματικό τέκνο του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, συγκεντρώνοντας σε ισότιμη βάση τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και ακόμη 17 ευρωπαϊκές χώρες.
Κάποιες από τις χώρες περιμένουν να ενταχθούν στην ΕΕ, ενώ η Βρετανία, είναι η μοναδική που την εγκατέλειψε.
Με την απουσία της πρωθυπουργού της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, η οποία δεν συμμετείχε, λόγω κρίσιμης κοινοβουλευτικής συζήτησης στη χώρα της, ο αριθμός των ηγετών μειώθηκε σε 43 από τους 44, όπως αρχικά είχε προγραμματιστεί.
Η συνάντηση στο ιστορικό Κάστρο της Πράγας έγινε σε αναζήτηση αλληλεγγύης σε μια ήπειρο βυθισμένη σε πολλαπλές κρίσεις - εξαιτίας των συνεπειών του πολέμου και με την ανησυχία για επικείμενη ύφεση να ψαλιδίζει τις ελπίδες για ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Η Ρωσία του Πούτιν «δεν έχει θέση»
«Αυτή η συνάντηση αποτελεί μια μορφή αναζήτησης της νέας τάξης πραγμάτων χωρίς τη Ρωσία», δήλωσε ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Τζοζέπ Μπορέλ, προσθέτοντας ότι η Μόσχα μπορεί να μην αποκλείεται για πάντα, αλλά προς το παρόν, η Ρωσία του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν «δεν έχει θέση».
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθυνόμενος στη συνάντηση μέσω βιντεοσύνδεσης, προέτρεψε τους ηγέτες να μετατρέψουν τη νέα πολιτική κοινότητα σε μια «ευρωπαϊκή κοινότητα ειρήνης».
«Ας είναι σήμερα το σημείο εκκίνησης. Το σημείο από το οποίο η Ευρώπη και ολόκληρος ο ελεύθερος κόσμος θα κινηθούν προς την εγγυημένη ειρήνη για όλους μας. Είναι δυνατό», είπε, καλώντας τους ηγέτες «να κατευθύνουν όλες τις πιθανές δυνάμεις της Ευρώπης να τερματίσουν τον πόλεμο» στην Ουκρανία.
«Μέτωπο ενάντια στη βαρβαρότητα»
Στην Πράγα βρέθηκε και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Λιζ Τρας, εν μέσω πιέσεων στο εσωτερικό και μετά από μόλις λίγες εβδομάδες στην εξουσία.
Η απόφασή της να συμμετάσχει στη σύνοδο δημιούργησε σε κάποιους ελπίδες για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Βρυξελλών και Λονδίνου, καθώς συνεχίζεται η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πλευρών για εμπορικές ρυθμίσεις μετά το Brexit.
Μετά τη συνάντηση με τον οικοδεσπότη της συνόδου, τον Τσέχο πρωθυπουργό Πετρ Φιάλα, η Τρας τόνισε την «ισχυρή συμφωνία των ευρωπαϊκών δημοκρατιών για ενιαίο μέτωπο ενάντια στη βαρβαρότητα του Πούτιν».
Αξιωματούχος της ΕΕ ανέφερε ότι η συμμετοχή της Τρας ήταν θετική.
«Η εντύπωση, νομίζω, είναι αρκετά θετική ότι η Βρετανία ασχολήθηκε με ζητήματα όπως η ασφάλεια, η σταθερότητα, η οικονομία, η μετανάστευση και η προσφορά και υποστήριξη στην Ουκρανία», τόνισε ο αξιωματούχος.
Αβέβαιο μέλλον
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι βέβαιο ότι θα παραμείνει στο επίκεντρο της νέας πολιτικής ένωσης. Οι ηγέτες της εμβρυϊκής EPC είναι πιθανό να συναντηθούν εκ νέου στη Μολδαβία, μικρή γείτονα της Ουκρανίας.
Ωστόσο, είναι αβέβαιο αν η πολιτική ένωση, την οποία κάποιοι ήδη απορρίπτουν ως ένα ακόμη «φόρουμ», θα έχει μέλλον.
Το τεράστιο μέγεθός της θα αποτελέσει εμπόδιο για την υλοποίηση πολιτικών αποφάσεων, όπως και η πολιτική και πολιτιστική ποικιλομορφία και οι παραδοσιακοί ανταγωνισμοί μεταξύ πολλών από τα μέλη του, από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν μέχρι την Ελλάδα και την Τουρκία.
Πριν τη σύνοδο κορυφής, ο Μπορέλ ξεκαθάρισε ότι χρειάζονται ακόμη να γίνουν αποσαφηνίσεις σχετικά με το βασικό σκεπτικό του EPC, την οριστική ένταξη στο φόρουμ, τη σχέση με την ΕΕ, τον τρόπο λήψης αποφάσεων και ακόμη και το αν θα πρέπει να έχει δικό του προϋπολογισμό.
Την Παρασκευή, οι ηγέτες των 27 χωρών της ΕΕ θα συναντηθούν μόνοι τους στην Πράγα. Εντάσεις αναμένεται να υπάρξουν σχετικά με το πακέτο ελάφρυνσης 200 δισ. ευρώ από τις ενεργειακές πιέσεις που ανακοίνωσε η γερμανική κυβέρνηση για πολίτες και επιχειρήσεις, το οποίο πολλοί από τους ομολόγους της θεωρούν επιζήμιο για τον υγιή ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά.
Οι χώρες της ΕΕ θα προσπαθήσουν επίσης να αντιμετωπίσουν διχογνωμίες σχετικά με το πώς θα επιβάλλουν πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου για να περιορίσουν το αυξανόμενο κόστος ενέργειας που εκτινάσσει τον πληθωρισμό.
Πηγή: Reuters
