Στο Αφγανιστάν, οι διώξεις κατά των Χριστιανών κορυφώνονται. Οι Ταλιμπάν εισβάλλουν στα σπίτια αναζητώντας στοιχεία που αποδεικνύουν πως τα θύματά τους διατηρούν οποιαδήποτε σχέση με τον Χριστιανισμό. Και οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί απονομής ασύλου έχουν αποκτήσει έναν νέο πονοκέφαλο, καθώς αναμένεται έξαρση στα αιτήματα με αιτιολογία τον διωγμό λόγω θρησκεύματος.
Ήδη πριν από την επικράτηση των Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν βρισκόταν δεύτερο, μετά την Βόρεια Κορέα, στον παγκόσμιο κατάλογο των χωρών όπου διώκονται οι Χριστιανοί και δημοσιεύεται κάθε χρόνο από την μη κυβερνητική οργάνωση Open Doors.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι η ανεξιθρησκεία είχε επιβληθεί με το Σύνταγμα του 2004, στη συγγραφή του οποίου συνέβαλαν επιφανείς Γάλλοι νομικοί. Σύμφωνα με εκείνο το κείμενο, το Ισλάμ ήταν η επίσημη θρησκεία της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν, αλλά οι πιστοί άλλων θρησκειών μπορούσαν, εντός των ορίων του νόμου, να εξασκούν τα θρησκευτικά τους δικαιώματα και να λαμβάνουν μέρος στις θρησκευτικές τους τελετές. Παράλληλα, απαγορευόταν ο προσηλυτισμός, όπως σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο.
Ωστόσο, στα χρόνια που ακολούθησαν η ζωή των Χριστιανών παρέμεινε δύσκολη. Το 2013, στην αφγανική Βουλή, ακούστηκε και η πρόταση να τιμωρούνται με θάνατο όσοι μουσουλμάνοι αποφάσιζαν να μεταστραφούν σε άλλη θρησκεία.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είχε επισημάνει το πρόβλημα από το 2019, υπογραμμίζοντας πως στο Αφγανιστάν οι Χριστιανοί ήταν αδύνατον να ζουν ελεύθερα και χωρίς φόβο στη χώρα. Οι δικαστές είχαν καλέσει την Σουηδία να μην απελαύνει Αφγανούς αιτούντες άσυλο που υποστήριζαν πως είναι Χριστιανοί και κινδυνεύουν με την επιστροφή τους.
Η επιστροφή των Ταλιμπάν έχει προκαλέσει ένα πρωτοφανές πογκρόμ. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ οι Χριστιανοί θυμίζουν τους πρώτους Χριστιανούς που ζούσαν στις κατακόμβες. Οι διώκτες τους έχουν ανακοινώσει πως αντιμετωπίζουν την ποινή του θανάτου με συνοπτικές διαδικασίες.
Ήδη επαναλαμβάνονται οι άγριες σκηνές που έζησε η χώρα από το 1996 ως το 2001, όταν και πάλι είχε επιβληθεί ο ισλαμικός νόμος παντού και με τον πιο σκληρό τρόπο, με απομάκρυνση των γυναικών από την εκπαίδευση και απαγόρευση της μουσικής, της τηλεόρασης και κάθε μορφής τέχνης.
Σε αναζήτηση χριστιανικών ιχνών
Οι μαρτυρίες από τους διωγμούς της χριστιανικής κοινότητας, που αριθμεί περί τα 20.000 μέλη, πληθαίνουν. Οι σημερινοί κρυπτοχριστιανοί κινδυνεύουν να προδοθούν από τα ίδια τα μέλη της οικογένειάς τους. Σε όσους έχουν φύγει από τα σπίτια τους και κρύβονται οι Ταλιμπάν έστειλαν μήνυμα ότι ξέρουν πού βρίσκονται και θα τους ξετρυπώσουν.
Και το κάνουν. Μπαίνουν στα σπίτια και αναζητούν… χριστιανικά ίχνη. Μια Βίβλος, ένα κινητό στο οποίο κάποιος έχει «κατεβάσει» την Βίβλο ή κάποιο χριστιανικό κείμενο, ένας κομπιούτερ από όπου κάποιος έχει επισκεφθεί μια χριστιανική ιστοσελίδα είναι σημάδια ικανά για να προκαλέσουν τον θάνατο ενός ανθρώπου.
Στο στόχαστρο βρίσκονται περισσότερο οι Χαζάροι, αρκετοί από τους οποίους προσήλθαν στον Χριστιανισμό, αναζητώντας μια πιο ανεκτική και φιλελεύθερη θρησκεία. Έτσι προστέθηκε άλλο ένα στοιχείο μίσους εναντίον τους – πλην του φυλετικού.
Στη χώρα υπήρχαν πολύ περισσότεροι Χριστιανοί, οι οποίοι ωστόσο είχαν φύγει πολύ πριν ενσκήψουν οι Ταλιμπάν, καθώς ήδη το κλίμα ήταν εχθρικό.
Το πρόβλημα είναι πως κάποιοι από αυτούς είχαν υποχρεωθεί να επιστρέψουν στη χώρα πριν από την επέλαση των Ταλιμπάν και στη Σουηδία οκτώ πάστορες υψώνουν τώρα την φωνή τους για την προστασία τους, καθώς διατήρησαν επαφή μαζί τους και μετά την απέλασή τους.
Όπως αναφέρει ο σουηδικός Τύπος, αρκετοί από αυτούς μπορεί να έχουν ήδη εντοπιστεί και εκτελεστεί. Μια έρευνα του 2019 έδειξε πως τουλάχιστον 400 Αφγανοί που έγιναν Χριστιανοί και βαφτίστηκαν σε σουηδικές εκκλησίες είδαν να απορρίπτεται το αίτημά τους για άσυλο από την σουηδική υπηρεσία μετανάστευσης.
Είχαν τότε απελαθεί, επιστρέψει στο Αφγανιστάν και διαφύγει ξανά στο εξωτερικό, αλλά πιστεύεται ότι τριάντα από αυτούς τους απελαθέντες βρίσκονται ακόμη στη χώρα και κρύβονται χωρίς να έχουν δώσει σημεία ζωής.
Η σουηδική υπηρεσία ασύλου υποστηρίζει πως πολλοί αιτούντες άσυλο απλώς προσποιούνται πως εγκατέλειψαν το Ισλάμ και πως οι πάστορες που τους βάφτισαν και προσευχήθηκαν μαζί τους, απλά δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το ψέμα και να ξεπεράσουν το γεγονός ότι περιπλανήθηκαν.
Σύμφωνα με τα στελέχη της σουηδικής υπηρεσίας ασύλου, αυτοί που απελάθηκαν δεν έπεισαν τις υπηρεσίες ότι προσήλθαν πράγματι στον Χριστιανισμό. Και πως αν είχαν πειστεί δεν θα τους είχαν απελάσει.
Νέος πονοκέφαλος για τις υπηρεσίες ασύλου
Η σουηδική υπηρεσία ασύλου χρησιμοποιεί ένα ερωτηματολόγιο για να διαπιστώσει τις γνώσεις εκείνων που ζητούν διεθνή προστασία για να μην διωχθούν λόγω θρησκεύματος.
Ωστόσο, σήμερα υποστηρίζεται πως οι ερωτήσεις αυτές ήταν υπερβολικές ακόμη και για τους Χριστιανούς της χώρας, καθώς πολλοί δεν είναι σε θέση να απαντήσουν για παράδειγμα για το περιεχόμενο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου ή πόσα κεφάλαι έχει η Καινή Διαθήκη, ακόμη και για το ποιες είναι οι αρχές του Χριστιανισμού.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες απαντούν πως για έναν Σουηδό Χριστιανό αυτό είναι φυσιολογικό, διότι η θρησκεία του είναι δεδομένη, υπάρχει από την πρώτη στιγμή ψυχική και πνευματική σύνδεση και όλα μοιάζουν φυσιολογικά.
Αντίθετα, κάποιος που αποφασίζει σε προχωρημένη ηλικία να αλλάξει θρήσκευμα, θεωρητικά πρέπει να εντρυφήσει περισσότερο, ώστε να λάβει μια τόσο σημαντική απόφαση.
Αλλά και σ’ αυτό υπάρχει ο αντίλογος, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς που αιτήθηκαν άσυλο λόγω θρησκείας ήταν αγράμματοι και θα ήταν αδύνατον να μπορούν να απαντήσουν σε τόσο εξειδικευμένα ερωτήματα.
Με λίγα λόγια υποστηρίζουν πως ο μέχρι τώρα τρόπος εντοπισμού «γνήσιας» μεταστροφής είναι εντελώς αντιεπιστημονικός, διότι δίνεται μεγάλη έμφαση σε κείμενα και στον ρόλο της Εκκλησίας και λιγότερο στους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν σ’ αυτήν την μεγάλη απόφαση.
Και πολλοί λένε πως οι Ταλιμπάν, όταν σκοτώνουν, δεν κάνουν τέτοιες ερωτήσεις…
Έτσι, οι οκτώ Σουηδοί πάστορες ζητούν από την κυβέρνηση να διαθέσει χρήματα για την επιστροφή των Αφγανών που έγιναν Χριστιανοί, όπως ακριβώς διατίθενται μεγάλα ποσά για την διάσωση γυναικών και συνεργατών. Προσθέτοντας πως έχουν κατάλογο ονομάτων και τα στοιχεία που απαιτούνται για να εντοπιστούν.
Το ζήτημα είναι πως έχει πλέον δημιουργηθεί η ανησυχία πως ενδεχομένως αρκετοί Αφγανοί θα ισχυριστούν ότι εγκατέλειψαν το Ισλάμ και ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, για να διευκολύνουν την παραμονή τους σε ευρωπαϊκές χώρες και να αποτρέψουν την απέλασή τους.
Και αυτός είναι ένας ακόμη πονοκέφαλος για κυβερνήσεις και υπηρεσίες ασύλου…
Η Σοφία είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
