Μοντέλα διαχείρισης κρίσεων

Σταχυολογώ από τις χθεσινές ειδήσεις πως, αφενός ξέσπασε η πρώτη μεγάλη πυρκαγιά στη νοτιοδυτική Γαλλία, η οποία, μάλιστα, πέρασε τα σύνορα με την Ισπανία, καίγοντας  9.500 στρέμματα και, αφετέρου, πως τα πρόσθετα, ενοικιαζόμενα, πτητικά πυροσβεστικά μέσα, θα παραδοθούν στη χώρα μας, ένα μήνα νωρίτερα και μάλιστα με την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. 

Το μυαλό μου πήγε αμέσως στις μεγάλες πυρκαγιές που έκαψαν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα πρόπερσι, χτυπώντας με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Αττική, τη Βόρεια Εύβοια και άλλες περιοχές. 

Αντιμέτωποι με τα προβλήματα που προκαλεί η κλιματική κρίση, η κοινωνία δεν μπορεί πλέον να κλείνει τα μάτια και να αδιαφορεί ή να λειτουργεί με τους «συνήθεις ρυθμούς» του δημοσίου. Όπως δεν μπορεί να λειτουργεί και με τους συνήθεις κανόνες του ωχαδελφισμού των πολιτών, οι οποίοι αντί να συνδράμουν στην πρόληψη και στην προφύλαξη, πολλές φορές δρουν χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τις επιπτώσεις μιας αυθαίρετης, παράνομης ή επιπόλαιης συμπεριφοράς. 

Το ίδιο ισχύει και για το πολιτικό σύστημα. Δεν είναι δυνατόν το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης και των επιπτώσεων της, να μετατρέπεται σε πολιτικό εργαλείο φθοράς της εκάστοτε κυβέρνησης και ο προπαγανδιστικός μηχανισμών ορισμένων κομμάτων να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί παρόμοια γεγονότα, προκειμένου να ξεπεράσει την «κινηματική τους κατάθλιψη».

Το διαπιστώσαμε πρόσφατα με την τραγωδία στα Τέμπη, μόνο που η ειλικρινής και άδολη πικρία και  οργή της κοινωνίας δεν μετουσιώθηκε, όπως ήλπιζαν ορισμένοι, σε πολιτικό κεφάλαιο. Τα ίδια είχαν γίνει και πρόπερσι με τις φωτιές στη Βόρεια Εύβοια, όταν λοιδορήθηκε το επιχείρημα της μη απώλειας ανθρώπινων ζωών, σε μία προσπάθεια «ηθικού ξεπλύματος» της άλλης μεγάλης τραγωδίας των τελευταίων χρόνων, εκείνης στο Μάτι της Αττικής. 

Τα πολιτικά κόμματα, έχουν παρόν και μέλλον, μόνο όταν συμβάλλουν θετικά και δημιουργικά στην επίλυση προβλημάτων. Οι περιπτώσεις εκείνες, κατά τις οποίες τα κόμματα, εξαντλούν τη σκέψη και τη δράση τους στην προβολή αρνητικών συνθημάτων, μπορούν πρόσκαιρα να αποφέρουν πολιτικά οφέλη ή ακόμη και την κυβερνητική εξουσία, μακροπρόθεσμα, όμως, λειτουργούν αποσταθεροποιητικά για τα ίδια και οδηγούν στην αργόσυρτη και βασανιστική φθορά. 

Αυτό δεν οφείλεται σε κάποια μεταφυσικά αίτια ή υποχθόνια σχέδια των αντιπάλων τους, αλλά στην απλή, ανθρώπινη ανάγκη για αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, χωρίς την καλλιέργεια εχθροπάθειας και τη δημιουργία εχθρών εντός των πυλών. Είναι στη φύση του ανθρώπου να αναζητά θετική διέξοδο στα προβλήματά του. Όπως είναι στη φύση του να κινητοποιεί όλες του τις δυνάμεις όταν έρχεται αντιμέτωπος με δύσκολες καταστάσεις, οι οποίες απαιτούν την άμεση και αποτελεσματική λήψη αποφάσεων. 

Κλασσικό τέτοιο παράδειγμα, ήταν η στάση κατά την περίοδο της πανδημίας, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού αρχικά αμφέβαλε για το αν η επιστήμη θα ανακαλύψει το εμβόλιο, στη συνέχεια μέσω proxy προπαγανδιστών διέσπειρε την αμφιβολία για την αποτελεσματικότητά τους. Έναν εξ αυτών μάλιστα, τον έχρισε και υποψήφιο βουλευτή για τις επερχόμενες εκλογές.

Αντίστοιχη υπονόμευση της προσπάθειας για την υγειονομική ασφάλεια της χώρας, ήταν και η «φιλόξενη αγκαλιά» των νέων που ήθελαν, παρά την απαγόρευση, να συνωστίζονται στις πλατείες «για μία μπύρα και επικοινωνία». Δεν μπορείς να προτείνεις άλλα μοντέλα διαχείρισης και, ταυτόχρονα, να ενισχύεις συμπεριφορές, οι οποίες υπονομεύουν ακόμη και τη δική σου πρόταση. Στο τέλος, ισχύει πάντα η παροιμία, όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει πάντα στο αλάτι. 

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως οποιαδήποτε κυβέρνηση τα έχει όλα καλώς καμωμένα. Κάτι τέτοιο, πέραν της προφανούς αναλήθειας, έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με την ίδια την πραγματικότητα. Η ουσία, όμως, είναι, να μπορεί κάθε κυβέρνηση να διδάσκεται από τα λάθη της, να προλαβαίνει και να αποτρέπει την επανάληψη των λαθών και των νοσηρών καταστάσεων και να αντιμετωπίζει με τα μέσα που έχει στη διάθεσή της τις έκτακτες καταστάσεις, οι οποίες ήταν και η αφορμή για το σημερινό σημείωμα. 

Σίγουρα, την ώρα του απολογισμού, ιδίως σε ζητήματα που αφορούν σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, όπως είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, το ισοζύγιο των ενεργειών θα πρέπει να είναι θετικό για την κοινωνία τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και σε επίπεδο αντιμετώπισης. Διαφορετικά, όλα θα έχουν χάσει το νόημά τους.