Το λένε και το ξαναλένε ως το απόλυτο φάρμακο απέναντι στον πληθωρισμό. Μειώστε τον ΦΠΑ, μειώστε τον ΦΠΑ. Σύνθημα εύκολο και εύπεπτο. Το γράφουν και στα «προοδευτικά» ή «σοσιαλδημοκρατικά» προγράμματα τους. «Θα μειώσουμε αμέσως τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα» κομπάζουν. Και παρουσιάζουν αυτή τη «λύση» σαν το πιο αποτελεσματικό όπλο που θα γκρεμίσει επιτέλους την τρισκατάρατη ακρίβεια.
Και μέμφονται τον Μητσοτάκη που επιμένει να λέει δυο πράγματα. Πρώτον, με μείωση ΦΠΑ δεν θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση τιμών στην λιανική. Θα καρπωθούν το ποσό οι ενδιάμεσοι έμποροι. Δεύτερον, η μείωση ΦΠΑ και κυρίως του ειδικού φόρου κατανάλωσης ευνοεί τους πλούσιους Έλληνες και τους τουρίστες, όχι τους φτωχούς συμπατριώτες μας. Δεν το καταλαβαίνουν όμως ή μάλλον δεν θέλουν να το καταλάβουν.
Το πράγμα όμως είναι απλό. Αν εγώ βγάζω (φορολογημένα ή μαύρα) 5.000 ευρώ τον μήνα, τότε είμαι σε μια καταναλωτική κατηγορία που ξοδεύει 1.000 ευρώ τον μήνα για τρόφιμα. Διότι ξοδεύω ασυλλόγιστα, διότι δεν ψωνίζω μέσω προσφορών, διότι ψωνίζω είδη πολυτελείας, διότι ψωνίζω περισσότερα απ’ όσα χρειάζομαι και μετά τα πετάω. Στα 1.000 αυτά ευρώ, ο ΦΠΑ που καταλήγει στο κράτος είναι 240 ευρώ, δηλαδή το δημόσιο ταμείο παίρνει από μένα (240 χ 12 μήνες) 2880 ευρώ τον χρόνο.
Ο γείτονας μου που είναι φτωχός κι έχει εισόδημα 1000 ευρώ τον μήνα, ξοδεύει 300 μόλις ευρώ για τρόφιμα. Διότι ψωνίζει με φειδώ, πάει μεσημέρι στην λαϊκή, κυνηγά τις προσφορές που βλέπει στην τηλεόραση και ψωνίζει κυρίως προϊόντα ετικέτας. Από τα 300 αυτά ευρώ, το κράτος παίρνει 72, δηλαδή 864 ευρώ ον χρόνο. Από τον πλούσιο λοιπόν, λόγω ΦΠΑ το κράτος παίρνει 2880 ευρώ ενώ από τον φτωχό 864 ευρώ.
Αν η κυβέρνηση μειώσει τον ΦΠΑ κατά 10 μονάδες και υποθέσουμε ότι αυτή η μείωση θα φτάσει αυτούσια στην λιανική, τότε ο πλούσιος θα γλυτώσει 1.440 ευρώ τον χρόνο, ενώ ο φτωχός θα γλυτώσει 432 ευρώ. Κανονικά λοιπόν, αν η ΝΔ έκανε ταξική πολιτική υπέρ των πλουσίων (όπως διατείνεται ο Σύριζα) το πρώτο που θα ‘πρεπε να κάνει θα ήταν η μείωση του ΦΠΑ. Ενώ τώρα, τις αυξημένες εισροές στα δημόσια ταμεία από τον ΦΠΑ τις κάνει βοηθήματα και τις επιστρέφει στον πολύ φτωχό. Το ίδιο κάνει και από τον ΦΠΑ που εισπράττει από τα 30 εκατομμύρια τουρίστες που έρχονται στην χώρα.
Το ίδιο παράδειγμα ισχύει και για τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα. Αυτός που έχει τζιπ 3000 κυβικά και είναι ο μέγας καταναλωτής θα επωφεληθεί τα μέγιστα, ο μεσαίος με το μικρό αυτοκινητάκι που κυκλοφορεί με φειδώ θα επωφεληθεί πολύ λιγότερο, ο φτωχότατος που πάει με το λεωφορείο δεν θα επωφεληθεί καθόλου από μια μείωση του. Πάλι οι πλουσιότεροι θα κερδίσουν.
Και μη μου πείτε ότι έτσι θα μείνουμε πάντα στο θηριώδες 24% του ΦΠΑ, διότι αυτό είναι άλλου φορολογικού παπά ευαγγέλιο. Ο ΦΠΑ πρέπει να μειωθεί, αλλά όταν βελτιωθεί η εισπραξιμότητα των άμεσων φόρων που σήμερα πάσχει ακόμα. Διότι πράγματι, ο άμεσος φόρος είναι δικαιότερος από τον έμμεσο. Αλλά όσο δεν εισπράττονται οι άμεσοι φόροι που έχει ανάγκη το κράτος, τότε υποχρεωτικά θα παραμένουν υψηλοί οι έμμεσοι. Εκεί είναι το μεγάλο θέμα.