Έχω ταξιδέψει χιλιάδες ώρες με τα πλοία της γραμμής. Για διάφορους λόγους προτιμούσα πάντοτε να πηγαινοέρχομαι στην Κρήτη με καράβι, ενώ η έννοια των καλοκαιρινών μου διακοπών ήταν πάντα συνδεδεμένη με το Αιγαίο. Άρα κι εκεί καράβι. Κάτι ξέρω λοιπόν από καράβια, ως μόνιμος και διαχρονικός πελάτης τους που έχει δει από κοντά την εξέλιξη τους τα τελευταία σαράντα χρόνια. Οπότε έχω άποψη και για τις τιμές των εισιτηρίων τους.
Θυμάμαι την περίοδο που τα πλοία ήταν τρισάθλια, σιχαινόσουν να μπεις μέσα. Θυμάμαι και τα χρόνια που για να φτάσεις σε κάποιο νησί έπρεπε να θυσιάσεις μιάμιση μέρα από τη ζωή σου. Θυμάμαι και τις περιόδους που το αεροπλάνο ήταν φθηνότερο απ’ το πλοίο (ναι, υπήρξαν και τέτοιες στα τέλη του ’70), θυμάμαι και τα πρώτα χρόνια που τα καινούρια γρήγορα πλοία που μοιάζουν με αεροπλάνα μας άφησαν κατάπληκτους, αφού μετέτρεψαν όλο το Αιγαίο σε κοντινό προορισμό και μάλιστα δίχως δυσβάσταχτο κόστος.
Τα τελευταία σαράντα χρόνια που ταξιδεύω συστηματικά με πλοίο κατάλαβα ότι τόσο το ζήτημα της ποιότητας των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών όσο και το θέμα της τιμής των εισιτηρίων έχουν διαρκή σκαμπανεβάσματα που εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες. Δεν είναι μόνο οι τιμές των καυσίμων αλλά και το αν η συνολική πελατεία της ακτοπλοΐας μεγαλώνει ή μικραίνει. Επίσης, αν οι εφοπλιστικοί όμιλοι που είναι στο παιχνίδι έχουν οικονομική ευρωστία ή όχι, ενώ πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν οι τεχνολογίες που ενσωματώνουν τα πλοία που κινούνται στις θάλασσες μας.
Για να τα συνοψίσω, ακριβό καύσιμο σημαίνει ακριβότερο εισιτήριο. Αν πέσει το καύσιμο, το εισιτήριο δεν πέφτει αυτόματα διότι οι τιμές των πλοίων δεν διαμορφώνονται όπως τα αεροπορικά εισιτήρια. Κακώς, αλλά έτσι είναι. Επίσης, όπου υπάρχει ελεύθερος ανταγωνισμός, τα ναύλα μειώνονται. Όπου δεν υπάρχει, κυριαρχούν πρακτικές μονοπωλίων. Όπου υπάρχει πολλή πελατεία, θεωρητικώς οι τιμές πέφτουν, αλλά υπό την προϋπόθεση της ύπαρξης πολλαπλών επιλογών. Στη ναυτιλία πολλαπλές επιλογές δεν υπάρχουν, άρα συμβαίνει το ανάποδο. Οι πολλοί επιβάτες και τα μονίμως γεμάτα πλοία αποθαρρύνουν τους εφοπλιστές στο να μειώσουν τις τιμές. «Αφού έτσι κι αλλιώς θα γεμίσω, γιατί να μειώσω τις τιμές;» λένε.
Η ερώτηση είναι μία και απλή. Υπάρχει τρόπος να παρέμβει το κράτος και να μειώσει τα εισιτήρια;. Να υπάρξει δηλαδή διατίμηση. Η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό «όχι», δεν ζούμε στις εποχές της Σοβιετίας, αλλά και πέραν τούτου αν κάναμε ένα τέτοιο άλμα προς τα πίσω, σε λίγα χρόνια τα καλά και γρήγορα πλοία θα εγκατέλειπαν τις ελληνικές γραμμές, Θα ξαναγυρίζαμε στους «Μιαούληδες» και στους «Σκοπελίτες». Δεν το θέλουμε αυτό, άλλα πράγματα πρέπει να γίνουν.
Δεν είμαι ειδικός, καταναλωτής θαλασσίων υπηρεσιών είμαι. Αναζητώ από το κράτος την ύπαρξη ελεύθερου ανταγωνισμού. Γιατί να μην υπάρξει και στα πλοία ένα σύστημα όμοιο με τα αεροπορικά εισιτήρια; Έβγαλες εισιτήριο νωρίς, είναι φθηνότερο. Θέλεις ένα λιγότερο εξυπηρετικό δρομολόγιο ή ένα πιο αργό ταξίδι; Το εισιτήριο να είναι φθηνότερο. Ναι, αλλά αυτό προϋποθέτει υγιή ανταγωνισμό. Πάνω σ’ αυτό, το υπουργείο πρέπει και μπορεί να παρέμβει. Εφοπλιστές τα ‘χουν τα πλοία, καταλαβαίνουν κι από νόμους της θάλασσας κι από την αίσθηση της ισχύος και από χτυπήματα του χεριού στο τραπέζι. Όλα τα χουν ζήσει κι όλα τα περιμένουν. Οπότε ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για το υπουργείο…
