Black Box: Τα μυστικά του ελληνικού «σχεδίου Μάρσαλ» 

Το Σχέδιο Ανάκαμψης των 60 δισ. ευρώ και των ακόμη περισσότερων μεταρρυθμίσεων είναι με διαφορά το μεγαλύτερο σχέδιο που εκπονήθηκε στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και μία μεγάλη ευθύνη στις πλάτες του Θόδωρου Σκυλακάκη αλλά και ολόκληρης της σημερινής κυβέρνησης (και των επόμενων φυσικά). Σε πρώτη φάση μέχρι το 2026, και εν συνεχεία σε ορίζοντα 25ετίας, η ελληνική οικονομία θα έχει την ευκαιρία να αλλάξει ριζικά. Να αφήσει πίσω της τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να μετατραπεί σε μία σύγχρονη και απόλυτα ανταγωνιστική οικονομία. Μία οικονομία - πρότυπο που θα μεριμνά για τη συνεχή εξέλιξη κρίσιμων κλάδων όπως της Παιδείας και της Υγείας. Γιατί όλα από εκεί ξεκινούν…

Θα μεριμνά επίσης για την δημιουργία νέων υποδομών προσέλκυση ουσιαστικών και μακροχρόνιων επενδύσεων. Όχι στα λόγια αλλά έμπρακτα. Αν υλοποιηθούν οι παρεμβάσεις και οι μεταρρυθμίσεις βάσει σχεδιασμού τότε θα δούμε ρυθμούς ανάπτυξης το 2022, το 2023, το 2024 και το 2025 που θα ξεπερνούν κάθε χρόνο το 4,5%.

Το ελληνικό «σχέδιο Μάρσαλ» στηρίζεται σε 6 πυλώνες και φιλοδοξεί να αλλάξει τη χώρα εκ θεμελίων:

-Από την αποκατάσταση του οδικού δικτύου και την επισκευή επικίνδυνων οδοστρωμάτων, μέχρι την κατασκευή νέων οδικών αξόνων.

-Από την αναδάσωση δεκάδων χιλιάδων στρεμμάτων μέχρι την ενίσχυση των δικτύων ύδρευσης.

-Από τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων σε ολόκληρη την Ελλάδα έως την ανάπλαση αστικών περιοχών, την ανακαίνιση και αναβάθμιση κτιριακών υποδομών του δημοσίου και τη δημιουργία σύγχρονων δικτύων 5G.

-Από την οικονομική ενίσχυση του αγροτοδιατροφικού τομέα ως τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με παρεμβάσεις για την ενίσχυση του ορεινού τουρισμού και του τουρισμού υγείας και ευεξίας.

-Από τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση μέχρι την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου

-Προβλέπεται μέχρι και κονδύλι για ανάπτυξη μικροδορυφόρων, την αξιοποίηση των διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών και την ενσωμάτωσή τους στην εθνική οικονομία.

Το εθνικό σχέδιο που θα παρουσιαστεί σήμερα έχει τη δυναμική να αλλάξει κατηγορία την Ελλάδα.

Θα είναι τόσο μεγάλος ο θετικός αντίκτυπος στην οικονομία που η χώρα μας μπορεί να καλύψει το χαμένο έδαφος όχι μόνο της πανδημικής κρίσης αλλά και των πέτρινων χρόνων των μνημονίων, όταν χάθηκε περίπου το 25% του ΑΕΠ. Έτσι το ελληνικό ΑΕΠ θα φτάσει κοντά στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ, αυτό του 2008.

Τα «διαμάντια» που περιλαμβάνει το σχέδιο είναι πολλά, ωστόσο η στήλη θέλει να σταθεί σε δύο παρεμβάσεις που θεωρεί κρίσιμες, αφήνοντας εκτός τον τομέα της Υγείας που αναμφίβολα αποτελεί βασική προτεραιότητα. Η πρώτη αφορά στην Παιδεία. Το συνολικό κονδύλι για την ενίσχυση της εκπαίδευσης αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ με βασικά χαρακτηριστικά τον ψηφιακό της μετασχηματισμό, την καινοτομία και την εξωστρέφεια των πανεπιστημίων.

Η δεύτερη παρέμβαση αφορά στην προσέλκυση εμβληματικών επενδύσεων. Είναι μία πρωτοβουλία που θα αναλάβει η χώρα μας για πρώτη φορά με τόσο οργανωμένο και εξωστρεφή τρόπο. Στόχος της να βάλει ακόμη πιο πολύ την ελληνική οικονομία στα ραντάρ των παγκόσμιων επενδυτών που μέχρι πρότινος άκουγαν Ελλάδα και… έστριβαν.

Δεν θα σας πούμε περισσότερα. Θα έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε αναλυτικά τις επόμενες ημέρες…

---

Το θέμα με τη συμμετοχή του ΤΧΣ στην αύξηση κεφαλαίου της Πειραιώς και το τελικό ποσοστό που αυτό θα διατηρήσει στην τράπεζα, προφανώς και δεν έχει κλείσει ακόμη. Κάτι η πίεση από την αντιπολίτευση, κάτι οι διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν τόσο εντός του Ταμείου όσο και στην κυβέρνηση, αφήνουν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, και κυρίως αυτό του να μη μειωθεί τελικά το ποσοστό του Ταμείου (61% σήμερα) κάτω από την καταστατική μειοψηφία όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί. Προφανώς και οι πολιτικές -και ποινικές- διαστάσεις που επιχειρεί να δώσει η αντιπολίτευση στο θέμα της αύξησης κεφαλαίου της Πειραιώς, επηρεάζει σε διάφορα επίπεδα. Όμως για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους θα πρέπει να πούμε ότι όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο μεγάλο θα είναι στο τέλος της ημέρας το επενδυτικό ενδιαφέρον που θα εκδηλωθεί από το εξωτερικό για τη συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου. Αν υπάρξει ισχυρή ζήτηση, και δη από επενδυτές «υψηλής ποιότητας» κατά τις «διερευνητικές επαφές» που θα γίνουν, τότε το πιο πιθανό είναι το ποσοστό του Ταμείου να μειωθεί όντως κάτω από το 33%. Αν όχι, ή αν στο ΤΧΣ δουν να σχηματίζεται ουρά από hedge funds, πιθανόν θα επιλέξουν να κρατήσουν -σε αυτή τη φάση- τα δικαιώματα καταστατικής μειοψηφίας.

---

Και μιας και ο λόγος για το ΤΧΣ και την Πειραιώς θα σας πούμε για μια αναβολή με…νόημα. Το ραντεβού είχε κανονιστεί από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας για σήμερα Τετάρτη. Αναφερόμαστε στη συνάντηση της αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ (Αχτσιόγλου, Χαρίτσης, Φλαμπουράρης και Πιλάλης) με τη διοίκηση του ΤΧΣ προκειμένου να ενημερωθούν για τη στάση που θα κρατήσει το Ταμείο στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς. Το αίτημα είχε τεθεί από το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και το Ταμείο ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα. Τη Δευτέρα το Ταμείο επανήλθε και ζήτησε η συνάντηση να μετατεθεί για τις 5 Απριλίου, αίτημα που απεδέχθη ο ΣΥΡΙΖΑ.
Όταν όμως έγινε γνωστό ότι την Πέμπτη στη Βουλή θα ενημερώσουν για το θέμα η Κυβέρνηση, το ΤΧΣ, η διοίκηση της Πειραιώς και ο διοικητής της ΤτΕ, για το επίμαχο θέμα, το ΤΧΣ ζήτησε από τον ΣΥΡΙΖΑ η μεταξύ τους συνάντηση να επανέλθει την ημέρα που είχε προσδιοριστεί αρχικώς. Όμως αυτή τη φορά συνάντησε την άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος προτίμησε η συνάντηση να γίνει την ερχόμενη Δευτέρα. Προς τι όλο αυτό το «πινγκ - πόνγκ» για μία απλή συνάντηση θα διερωτηθεί κάποιος, τη στιγμή που από ό,τι φαίνεται στο ΣΥΡΙΖΑ ήδη έχουν διαμορφώσει άποψη επί του θέματος.
Είναι μάλλον προφανές πως για το θέμα της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου και της συμμετοχής του Δημοσίου στο γήπεδο της Τράπεζας Πειραιώς, στήνεται ένα επικοινωνιακό ντέρμπι.

---

Θετική η πρωτοβουλία του Χρηματιστηρίου Αθηνών να ανοίξει επίσημα -με τη σημερινή εκδήλωση που διοργανώνει- τη συζήτηση για τα κριτήρια ESG στην Ελλάδα. Διεθνώς η τάση που επικρατεί είναι τα funds να επενδύουν όλο και περισσότερα κεφάλαια σε εταιρείες οι οποίες πληρούν τα Περιβαλλοντικά (Enviromental), Kοινωνικά (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance), κριτήρια, σε βαθμό που στο όχι πολύ μακρινό μέλλον ελάχιστοι θεσμικοί επενδυτές θα επενδύουν σε εταιρείες οι οποίες δεν έχουν υιοθετήσει το ESG. Στην Ελλάδα δυστυχώς βρισκόμαστε πολύ πίσω στον συγκεκριμένο τομέα και τα περιθώρια βελτίωσης είναι τεράστια, καθώς πολύ λίγες εισηγμένες έχουν εντάξει τα πρότυπα ESG στη φιλοσοφία τους και ακόμη λιγότερες εκείνες που έχουν βαθμολογία. Μόλις 11 εταιρείες από τον FTSE-25 έχουν στην πλατφόρμα του Bloomberg ανακοινωμένη βαθμολογία, όταν το σύνολο των εταιρειών που περιλαμβάνονται στον πληθυσμό προσεγγίζει τις 10.000 από 60 χώρες. Στον FTSE4Good συμμετέχουν 9 ελληνικές εταιρείες, ενώ για τον MSCI υπάρχει βαθμολογία μόνο για τις εταιρείες που εντάσσονται στους βασικούς δείκτες παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Όπως έχουμε ξαναγράψει δεν είναι μακριά η ημέρα που οι δείκτες αποτίμησης θα έχουν συντελεστή βαρύτητας που θα καθορίζεται από το ESG σκορ, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο μέχρι πρότινος αντιλαμβανόμαστε την αξία μιας επιχείρησης.

---

Η κατάρρευση του fund Archegos που προκάλεσε ζημιές δισεκατομμυρίων στη Nomura, την Credit Suisse και σε χιλιάδες επενδυτές, θα μπορούσε σε άλλες εποχές να γίνει θρυαλλίδα για sell off βιβλικών διαστάσεων στις αγορές. Συνέβη το αντίθετο και αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει για το αν και πόσο μεγάλη φούσκα έχει δημιουργηθεί στις αγορές. Όχι μόνο δεν ίδρωσε το αυτί των επενδυτών και των χρηματιστηρίων, αλλά συνεχίστηκε η πορεία σε νέα ιστορικά υψηλά. Κάτι αντίστοιχο είχαμε δει πρόσφατα και στα κρυπτονομίσματα με το Ripple και το κραχ των 137 δισ. δολαρίων που δεν «ταρακούνησε» κανέναν, παρότι ήταν η τρίτη μεγαλύτερη κατάρρευση των τελευταίων είκοσι χρόνων. Υποθέτουμε πως η τεράστια ρευστότητα που διοχετεύεται στα χρηματιστήρια και το κλίμα θετικών προσδοκιών για έξοδο από την κρίση του κορονοϊού κρύβουν κάτω από το χαλί τέτοια περιστατικά. Το ερώτημα είναι ως πότε.