Προβληματισμό για τις προθέσεις του Τ. Ερντογάν προκαλεί το χθεσινό ξέσπασμα του Τούρκου ηγέτη μετά από αρκετές ημέρες «τεχνικής καταστολής», καθώς αποκαλύπτει την πραγματική τακτική της Άγκυρας: Να μετατρέψει τη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, ως διαδικασία επιβολής φιρμανιού σε φόρου υποτελείς.

Η Ελλάδα διοργανώνει αύριο διεθνής συνάντηση των χωρών της Μεσογείου με χώρες του περσικού Κόλπου στην Αθήνα, ενισχύοντας τη θέση της στον Αραβικό κόσμο, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία εμφανίζεται αρνητική σε περιφερειακά σχήματα, επιθετική απέναντι στη χώρα μας και με τις ΗΠΑ έτοιμη να ακολουθήσει, για τους S -400, το «μοντέλο» της Ελλάδας στους S -300.

Νέο σκηνικό διαμορφώνει η ανάδειξη της νέας μεταβατικής κυβέρνησης στη Λιβύη. Η Ιταλία έσπευσε λίγο πριν την εκλογή της νέας λιβυκής μεταβατικής ηγεσίας να μπει στο παιγνίδι προτείνοντας την έναρξη συνομιλιών για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών υποβάλλοντας συγκεκριμένη πρόταση. Για την Αθήνα, η κίνηση της Ρώμης, έχει μεγάλη σημασία καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα η οριοθέτηση του κοινού τριμερούς σημείο. Εκεί, όπου συναντώνται η ελληνική, η ιταλική και λιβυκή ΑΟΖ.

Η πρώτη μετωπική της Άγκυρας με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση δεν κρατήθηκε σε χαμηλό επίπεδο όπως είχε επιδιωχθεί αρχικώς καθώς ο Τ. Ερντογάν καταφεύγει στην γνωστή τακτική της πόλωσης και της κλιμάκωσης των λεκτικών αντιπαραθέσεων, θεωρώντας ότι έτσι θα φέρει στα νερά του τους Αμερικανούς και συγχρόνως θα τονώσει το προφίλ του στο εσωτερικό του ακροατήριο. Κυρίως όμως δείχνει ότι ο κ. Ερντογάν χάνει την αίσθηση του μέτρου και δεν αντιλαμβάνεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο.

Την ευκαιρία της αποκατάστασης των διπλωματικών και πολιτικών επαφών με την Λιβύη οι οποίες έχουν διακοπεί με βίαιο τρόπο μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού Μνημονίου από την κυβέρνηση Σάρατζ προσφέρει η χθεσινή σημαντική εξέλιξη με την ανάδειξη νέου μεταβατικού Προεδρικού Συμβουλίου και πρωθυπουργού στην Λιβύη στο πλαίσιο της προσπάθειας της διεθνούς κοινότητας να δρομολογήσει την ομαλοποίηση της κατάστασης με την πραγματοποίηση εκλογών τον ερχόμενο Δεκέμβριο.

Στη διαμόρφωση ενός νέου διαφορετικού και αναβαθμισμένου πλαισίου συνεργασίας με τη διεύρυνση των Τριμερών συνεργασιών και προς τις χώρες του Κόλπου και άλλες περιφερειακές δυνάμεις στρέφονται Αθήνα και Λευκωσία, κινήσεις που δεν αφορούν μόνο την αντιμετώπιση των απειλών ασφαλείας συμβατικών και ασύμμετρων, αλλά και στην ενίσχυση της συνεργασίας σε όλους τους τομείς.

Την πρώτη ανιχνευτική προσέγγιση είχαν χθες η Άγκυρα με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση καθώς ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ι. Καλίν ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή να αναζητήσει τρόπους επανεκκίνησης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Μπάιντεν.

Επίδειξη ισχύος υιοθετώντας τη σκληρή γραμμή και στο Κυπριακό με ειρωνικά και υποτιμητικά σχόλια για την υποχωρητική στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας και της τουρκικής σημαίας που ανέμιζε στην Ανατολική Μεσόγειο, κάνει από χθες ο Μ. Τσαβούσογλου που πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στα Κατεχόμενα.

Η συζήτηση και η αντιπαράθεση για το επεισόδιο των Ιμίων παίρνει πλέον ιδεολογικό χαρακτήρα, στερώντας έτσι την δυνατότητα αποκόμισης συμπερασμάτων από την ίδια την κρίση, τους λόγους που οδηγηθήκαμε σε αυτή, την διαχείρισή της διπλωματικά και επιχειρησιακά, αλλά και για την «κληρονομιά» που άφησε στην ελληνική εξωτερική πολιτική και στα ελληνοτουρκικά.

Η Λευκωσία σε μια στιγμή που είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένο το εσωτερικό μέτωπο αλλά και το κύρος της διεθνώς, λόγω του τεράστιου και με πολιτικό βάθος, σκανδάλου της «χρυσής βίζας» βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση καθώς ενώ βλέπει την παγίδα που στήνεται δεν έχει ούτε τις αντοχές, ούτε την δυνατότητα να αντισταθεί στις πιέσεις για να προσέλθει σε μια διαδικασία, η οποία είναι, ακόμη περισσότερο από τις διερευνητικές, πορεία στα τυφλά.

Παράθυρο για παράκαμψη της εντολής του ΣΑ του ΟΗΕ που προβλέπει την αναζήτηση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας στο Κυπριακό, άφησε ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες σε συνέντευξη τύπου στην έδρα του Οργανισμού και ενώ έχει μπει σε τελική ευθεία η προετοιμασία για τη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης στις αρχές Μαρτίου.

Τη ρητορική του μίσους εναντίον της Δύσης επιστράτευσε πάλι ο Ταγίπ Ερντογάν, θέλοντας να καλύψει τη σοβαρή υστέρηση της Τουρκίας στο κεφάλαιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών αλλά και στο πλαίσιο της επιδίωξης του να αυτοαναγορευθεί ηγέτης και προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων.

Τις τελευταίες εβδομάδες είναι εμφανής η επίθεση φιλίας της Τουρκίας προς το Ισραήλ, η οποία εξηγείται και με την πρωτοβουλία της Τουρκίας να εκμεταλλευθεί το νέο μομέντουμ που δημιουργείται στην περιοχή μετά τη συμφιλίωση των χωρών του Κόλπου αλλά και τις «Συμφωνίες Αβραάμ» με την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων του Ισραήλ με αραβικές χώρες.

Προσγείωση σε μια διαφορετική πραγματικότητα στο πλέγμα των ελληνοτουρκικών και ευρωτουρκικών σχέσεων, καθώς μετά και το προχθεσινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. είναι σαφές ότι το ενδεχόμενο κυρώσεων απομακρύνεται από την ευρωπαϊκή ατζέντα και έτσι η προσπάθεια της Αθήνας θα πρέπει να επικεντρωθεί στο να χρησιμοποιηθεί έστω το «καρότο» που προσφέρουν οι Ευρωπαίοι για την συγκράτηση της Άγκυρας.

Οι διερευνητικές επαφές καλύπτονται από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησαν το 2002 από το καθεστώς της απόλυτης εμπιστευτικότητας. Πράγματι στη διάρκεια των ετών δεν διέρρευσαν σε μεγάλη έκταση πληροφορίες για το περιεχόμενο των συνομιλιών και των παζαριών που έγιναν πίσω από κλειστές πόρτες στους 60 γύρους των συναντήσεων των αντιπροσωπειών  από Αθήνα και Άγκυρα.

Την ανάγκη για άμεσες διορθωτικές κινήσεις σε θέματα της εξωτερικής πολιτικής αναδεικνύουν οι περιφερειακές εξελίξεις, η ρευστότητα αλλά και η αναδιάταξη δυνάμεων και συμμαχιών εν αναμονή και των πρώτων δειγμάτων γραφής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν. Για την Ελλάδα κεντρικό ζήτημα και τους επόμενους μήνες θα είναι το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού και του τρόπου φυσικά που επηρεάζουν το πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Υποχρεωτικό βήμα στο «κενό» αποτελούν οι Διερευνητικές επαφές οι οποίες ξαναρχίζουν την Δευτέρα και στις οποίες για λόγους που έχουν να κάνουν περισσότερο με την τακτική εξωραϊσμού της εικόνας της Τουρκίας και διευκόλυνσης των χειρισμών Γερμανών - Μπορέλ, τους προσδίδεται αυτή η σχεδόν «ιστορική» σημασία.

Το μήνυμα  ότι η Ελλάδα κρατά στο χέρι το «όπλο» της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.  όπου και όποτε επιλέξει να το ασκήσει, ανατρέποντας τα τετελεσμένα που επιδιώκει να επιβάλει τη Τουρκία, έστειλε η Αθήνα την στιγμή που η Άγκυρα βρίσκει αφορμή ακόμη και τον χαιρετισμό του Έλληνα ΥΠΕΞ  Ν. Δένδια σε... διαδικτυακή κοπή πίτας, για να τορπιλίσει το κλίμα.

Τις «κουμπάρες» παίζει ξανά η Άγκυρα στα ελληνοτουρκικά και ενόψει διερευνητικών επαφών θεωρώντας - όχι αδικαιολόγητα - ότι έχει εξασφαλίσει την ανοχή ισχυρών παικτών στην Ευρώπη, που σπεύδουν να προεξοφλήσουν ως μείζον γεγονός την επανάληψη των διερευνητικών επαφών προκειμένου να αποφύγουν να σταθούν Ενώπιος Ενωπίω με το «Τουρκικό Ζήτημα».

Προσπάθεια εξωραϊσμού της Τουρκίας επιχειρείται ενόψει και της προετοιμασίας της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου με τον Γερμανό ΥΠΕΞ Χ. Μάας να σπεύδει στην Άγκυρα για να στρώσει το δρόμο στις συνομιλίες που θα έχει την Πέμπτη στις Βρυξέλλες ο κ. Τσαβούσογλου με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Σ.Μισέλ και τον Ύπατο Εκπρόσωπο Ζ. Μπορέλ.

Σοβαρότατες καταγγελίες με συγκεκριμένα στοιχεία για την εμπλοκή της Τουρκίας στην στρατολόγηση και μεταφορά μισθοφόρων από την Συρία, στην Λιβύη αλλά και στον Καύκασο, περιλαμβάνει η επιστολή που κατέθεσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ η Συρία.

Να τεστάρει τις διαθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, πριν καν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντα της, επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, ενώ ενόψει και της διαδικασίας αναμόρφωσης της ευρωτουρκικής σχέσης θέλει να στείλει μηνύματα ότι κάνει restart στις σχέσεις του με την Δύση. Το ερώτημα βεβαίως είναι πόσο θα αντέξει ο κ. Ερντογάν να κάνει το «καλό παιδί» και τον ειρηνοποιό.

Η επίσκεψη του βορειομακεδόνα υπουργού Εξωτερικών, οι συναντήσεις του με τους Κ. Μητσοτάκη και Ν. Δένδια και τα πρωτόκολλα συνεργασίας που υπογράφτηκαν, σηματοδοτούν ένα πρώτο βήμα, για να περάσουν οι διμερείς σχέσεις σε μια νέα φάση, με την απενοχοποίηση της αποδοχής εκ μέρους της κυβέρνησης της πραγματικότητας που έχει δημιουργήσει η Συμφωνία των Πρεσπών.

Σε θολό τοπίο ξεκινά η προετοιμασία για την επανάληψη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας πέντε χρόνια μετά την διακοπή τους, καθώς το περιβάλλον στα ελληνοτουρκικά έχει επιβαρυνθεί εξαιρετικά με την προσπάθεια επιβολής τετελεσμένων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και έχει «εμπλουτιστεί» με την Ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία για την μερική οριοθέτηση ΑΟΖ και το Τουρκολυβικό Μνημόνιο.