Τα πλέγματα σχέσεων των χωρών της περιοχής μας με την Τουρκία, είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα και την Κύπρο, προκειμένου να γνωρίζουμε περιορισμούς και προοπτικές στις σχέσεις μας τόσο με αυτές τις χώρες, όσο και με την Τουρκία.

Η λέξη ''frenemy'' (σε απόδοση στα ελληνικά, ''λυκόφιλος'', εχθρός και φίλος ταυτόχρονα) περιγράφει τις βραχυπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ κρατών τα οποία παρόλο που έχουν ριζικές διαφωνίες μεταξύ τους, συγκεκριμένες συγκυρίες τις έχουν φέρει πολύ κοντά. Οι ρωσοτουρκικές σχέσεις είναι αυτές που δικαιώνουν περισσότερο αυτόν τον χαρακτηρισμό. Εσχάτως, τα ρήγματα έχουν αρχίσει να βαθαίνουν μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας.

Από τις 21 Ιουλίου γινόμαστε όλο και πιο ώριμοι σε σχέση τόσο με τα ελληνοτουρκικά όσο και με το νέο κόσμο που μας περιβάλλει. Ένα πράγμα είναι μόνο χειρότερο από το λάθος στη διεθνή πολιτική, η αδράνεια. Αν η κρίση δε μας αφήσει μαθήματα τα οποία θα τα αξιοποιήσουμε σε στρατηγικό επίπεδο, τότε θα οδηγηθούμε ξανά στην εποχή πριν το 2010.

Η Ελλάδα αποτελεί ένα ιστορικό παράδειγμα χώρας η οποία μεγάλωσε εδαφικά μέσα σε έναν αιώνα χωρίς να έχει τεράστιους οικονομικούς πόρους. Είναι μάλιστα όχι μόνο πρόκληση για την ιστορία η ελληνική περίπτωση αλλά και για τον ίδιο τον πολιτικό ρεαλισμό ο οποίος στις διεθνείς σχέσεις, αναγνωρίζει πως η ισχύς έχει υλική βάση.

Όλα όσα αφορούν την Τουρκία είναι εντελώς προβλέψιμα. Όπως γίνεται απόπειρα για να διαλυθεί ο μύθος της απομονωμένης Τουρκίας, έτσι οφείλουμε να επιχειρήσουμε να διαλύσουμε τον αντίστοιχο μύθο της απρόβλεπτης Τουρκίας.

Τους πολέμους ενός κράτους δεν τους αναλαμβάνει ποτέ άλλο κράτος. Αυτή είναι μια μίζερη αλλά συνάμα αληθινή ρεαλιστική διαπίστωση. Ο ρεαλισμός έχει συχνά επικριθεί για το «απαισιόδοξο» των προβλέψεών του, όμως κάθε φορά που η πραγματικότητα επαληθεύει τη διαχρονική υφή των διακρατικών σχέσεων, αντιλαμβανόμαστε πως η αισιοδοξία, η απαισιοδοξία όπως και κάθε άλλο αφήγημα, έχουν στην καλύτερη περίπτωση, μια συμπληρωματική θέση ως προς τον ρεαλισμό.

Ο δυτικός κόσμος πάντα κάνει το ίδιο λάθος το οποίο του έχει κοστίσει σε σχέση με την Τουρκία. Πρόκειται για έναν κατευνασμό ο οποίος γίνεται επικίνδυνος, αν συνυπολογιστεί ότι πολιτικοί της Δύσης, ευρωπαϊκά και αμερικανικά think tanks, ομολογούν εμμέσως πλην σαφώς ότι συμφωνούν με τον Ερντογάν στο ότι η Δύση χρειάζεται περισσότερο την Τουρκία από ό,τι η Τουρκία τη Δύση.

Κάποτε στην Ελλάδα, υπήρχαν βιβλία τα οποία δίδασκαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις με τέτοιον τρόπο ώστε σήμερα να έχουμε φτάσει αναγκαστικά να ακολουθούμε το chicken game το οποίο έχει επιλέξει η Τουρκία για να πλαισιώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα.

Η Λιβύη είναι ένα έξοχο παράδειγμα για το πώς οι ΗΠΑ ασκούν εξωτερική πολιτική σε εστίες ανάφλεξης στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η αμερικανική πολιτική στη Λιβύη θα δικαιωθεί, έστω και αν αυτή τη στιγμή η κατάσταση μοιάζει ανεξέλεγκτη. Πολλές φορές τόσο στην στρατηγική όσο και στην πολιτική, το να μην κάνεις τίποτε είναι κάτι παραπάνω από αδράνεια.

Η πανδημία και οι οικονομικές της συνέπειες φαίνονται πως δημιουργούν περαιτέρω κραδασμούς στο ήδη ταλαιπωρημένο ευρωπαϊκό οικοδόμημα το οποίο δεν συνήλθε ποτέ από την κρίση που ξεκίνησε το έτος 2009-2010. Αντίθετα, για την ΕΕ ίσχυσε η ρήση της λαϊκής μας σοφίας, ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε και ο γαϊδαρος.

Η αλλαγή είναι εγγενές χαρακτηριστικό της διεθνούς πολιτικής. Αυτό υποστήριξε ο Robert Gilpin στο έργο του ''Πόλεμος και Αλλαγή στη Διεθνή Πολιτική'

Είναι ορισμένα πράγματα που μπορεί κανείς να πει με σιγουριά και άλλα που δεν μπορεί καν να τα υποθέσει. Τα όρια της ανθρώπινης γνώσης είναι πεπερασμένα.

Η ιδεολογικοποίηση του ''ευρωπαϊσμού'' αποδείχθηκε οτι τελικά, ήταν ο επιθανάτιος βρόγχος μιας πλάνης η οποία χρειάστηκε μια υγειονομική κρίση για να γίνει στάχτη. Η Ε.Ε ξεκίνησε ουσιαστικά να φθίνει, πολύ πριν την κρίση της ΕΖ. Πότε ξεκίνησε η Ε.Ε να παρακμάζει; Με την άρνηση του γαλλικού και του ολλανδικού λαού στα δημοψηφίσματα για το Ευρωσύνταγμα.

Εν μέσω όλων αυτών των κρίσεων που με δέος παρακολουθούμε και που φέρνουν αβεβαιότητα σε παγκόσμια κλίμακα, εξελίσσεται ένας ανταγωνισμός. Ο ανταγωνισμός του 21ου αιώνα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Πώς σχετίζεται αυτή η πολυσυστημική υγειονομική κρίση με τον ανταγωνισμό τους; Ποιά από τις δύο δυνάμεις θα έχει σχετικά ή απόλυτα κέρδη; Γιατί η Θουκυδίδεια Παγίδα είναι διπλής κατεύθυνσης;