Πότε στην Αθήνα και πότε στο Λονδίνο θέλει τα γλυπτά του Παρθενώνα ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν. Σε συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό LBC με τον Andrew Marr χθες, είπε ότι πρέπει να γίνει μια «συμφωνία» σχετικά με την κοινή χρήση των Μαρμάρων του Παρθενώνα με την Ελλάδα. Σαν να ήταν τα γλυπτά κάτι που πρώτον κατείχαν νόμιμα και δεύτερον είναι δυνατόν να περιφέρονται ανά κάποια χρόνια από μουσείου εις μουσείον…

Δύο έξοχα χορευτικά θεάματα φιλοξενούνται στον χώρο της Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Απόψε και αύριο, θα εμφανιστούν με μια πρωτότυπη όπερα - περφόρμανς στις αποσκευές τους ταξιδεύουν από την Αμερική οι Kelly Copper και Pavol Liška που υπογράφουν το Burt Turrido: An Opera. Σε διπλανό χώρο, ένα χορογραφικό ντοκιμαντέρ για το ανθρώπινο είδος, θα παρουσιάσει η Ιωάννα Πορτόλου με την ομάδα χορού Griffόn από σήμερα και μέχρι τις 18 Ιουνίου.

«Οι κατακτητές έχουν αναγνωρίσει τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την ανθρωπότητα ως εχθρούς τους» έχει πει ο πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι, ύστερα από πολλές καταστροφές λόγω του πολέμου. Λίγες μέρες μετά, ο υπουργός Πολιτισμού της Ουκρανίας Oleksandr Tkachenko έγραψε στο Facebook: «Οι συνεχείς βομβαρδισμοί, και η ρίψη ρουκετών είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή 21 εθνικών μνημείων, 88 τοπικών μνημείων και επτά τοποθεσιών πολιτιστικής κληρονομιάς που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα».

Επί των επάλξεων «έπεσε» η Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα, η ιστορική διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης που μας αποχαιρέτησε χθες το πρωί σε ηλικία 83 ετών. Ετοίμαζε μια ακόμα μεγάλη έκθεση, για τον Κ. Παρθένη, για την οποία, μάλιστα, είχε οργανώσει συνέντευξη Τύπου που θα δινόταν αύριο Τετάρτη. Ο θάνατος την πρόλαβε και μάς στέρησε μια υπέροχη κυρία του Πολιτισμού, αληθινά αναντικατάστατη.

«Κακά τα ψέματα, θα δυσκολευτούμε να συνηθίσουμε την Εθνική Πινακοθήκη χωρίς τη Μαρίνα». Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αντέδρασε με αυτές τις λίγες λέξεις, από καρδιάς, αναφερόμενη στον θάνατο της Μαρίνας Λαμπράκη- Πλάκα, διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης. Η ευδόκιμη θητεία της ήταν τριακονταετής και κατά τη διάρκειά της, είδαμε μεγάλες εκθέσεις με κοσμοσυρροή, αλλά και την ανακαίνιση και επέκταση που ήταν αναγκαία. Έφυγε σήμερα το πρωί, σε ηλικία 83 ετών.

Πριν από λίγες μέρες, αποκαλύφθηκαν στο Μπεζεστένι Λάρισας τα θεμέλια (στερεοβάτη) αρχαίου ναού, πιθανότατα του γνωστού από τις επιγραφές ναού της Αθηνάς Πολιάδος. Εκεί, γίνονταν εργασίες της Εφορείας Αρχαιοτήτων στο Μπεζεστένι, στο πλαίσιο του έργου του Δήμου Λαρισαίων για την «Αναστήλωση - Επανάχρηση του κτηρίου του Μπεζεστενίου».

Με δύο παναθηναϊκούς αμφορείς που μας στέλνει το Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο, θα γιορτάσει στις 20 Ιουνίου τα γενέθλιά του το Μουσείο Ακρόπολης. Μία από τις ωραιότερες Κόρες της Ακρόπολης εκτίθεται ήδη Royal Ontario Museum. Πρόκειται για μια συνεργασία ανάμεσα στα δύο μουσεία, η οποία είχε προγραμματιστεί προ κορονοϊού, αλλά τώρα μπορεί να υλοποιηθεί. Η Κόρη θα είναι στον Καναδά έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ οι αμφορείς θα παρουσιαστούν επίσημα ανήμερα της επετείου.

Όλα τα ακραία κλιματικά φαινόμενα, τα οποία πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια, επιφέρουν μεγάλες φθορές στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους. Μερικές φορές τα θέτουν σε κίνδυνο από τον οποίο είναι πιθανόν να μη καταφέρουν να ξεφύγουν. Διεθνείς Οργανισμοί έχουν ιδρύσει παρατηρητήρια προσπαθώντας να δράσουν προληπτικά. Δεν αρκούν όμως μονάχα οι επισημάνσεις και οι συμβουλές. Πρέπει να δράσουν και οι τοπικές κυβερνήσεις.

Επισκέψιμα για καταδύσεις αναψυχής είναι πλέον 11, χαρακτηρισμένα ως μνημεία, ναυάγια, έπειτα από την ολοκλήρωση της τεκμηρίωσής τους από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Στα ναυάγια επιτρέπεται η κατάδυση, αποκλειστικά και μόνο εξωτερικά και περιμετρικά αυτών και απαγορεύεται ρητώς η κατάδυση με διείσδυση στο εσωτερικό τους.

Η Δήλος κινδυνεύει από την κλιματική αλλαγή, όπως και άλλα νησιά μας, λόγω της ανόδου στη στάθμη της θάλασσας. Η παγκόσμια κλιματική κρίση, τα αποτελέσματα της οποίας ήδη αντικρίζουμε σε ολόκληρο τον πλανήτη, απειλεί τον αναπεπταμένο αρχαιολογικό ερειπιώνα, του οποίου τμήματα, στα λιμάνια, έχουν ήδη καταβυθιστεί κατά την αρχαιότητα. Η γενέτειρα του Απόλλωνα και μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO απειλείται από τη σταδιακή άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τη διάβρωση.

Ένα μεγάλο μουσουλμανικό μνημείο στην Ελλάδα, το οποίο πληγώθηκε σε τρομακτικό βαθμό από την πυρκαγιά της 22ας Μαρτίου του 2017, οπότε και κάηκε η θαυμαστή και μοναδική στέγη του, το τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, θα αποκατασταθεί με τις φροντίδες του υπουργείου Πολιτισμού. Το μνημείο, που βρίσκεται σε κεντρικότατο σημείο της ακριτικής πόλης, θα πάψει να είναι ένα καμένο και ερειπωμένο κουφάρι και θα ανακτήσει στοιχεία από την παλιά του αίγλη. Το θέμα συζητήθηκε χθες στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Σε πείσμα κάθε… μαντείας που ήθελε να σταματά το έργο για την Ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος και τη Λειτουργία του Διεθνούς Κοινού των Ακαδημιών, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το έργο θα γίνει και υπογράφηκε σήμερα ειδικό μνημόνιο συνεργασίας.

Η Κουτρουλού Μαγούλα είναι γήλοφος μέσα στη θεσσαλική πεδιάδα. Εκεί δημιουργήθηκε ένας οικισμός που έζησε κατά τη διάρκεια της Αρχαιότερης και της Μέσης Νεολιθικής (7η και 6η χιλιετία π.Χ.). Ο γήλοφος υψωνόταν καθώς ο οικισμός ξαναχτιζόταν πάνω στα ίδια του τα κατάλοιπα. Τα νέα ευρήματα της ανασκαφής παρουσίασαν στον Βόλο κατά τη διάρκεια του Αρχαιολογικού Έργου Θεσσαλίας- Στερεάς Ελλάδας η επίτιμη διευθύντρια του υπουργείου Πολιτισμού Νίνα Κυπαρίσση- Αποστολίκα με τους συνεργάτες της.

Ευτυχής όποιος έμαθε Ιστορία, έγραφε ο Ευρυπίδης πολλούς αιώνες πριν. Το να μαθαίνεις Ιστορία είναι καίριο και κρίσιμο, αφού μόνο τότε υπάρχει περίπτωση να διδαχθείς από τα λάθη των προγόνων σου ή τα λάθη της ανθρωπότητας, και να μην τα ξανακάνεις. Συγκλονιστικά γεγονότα μένουν έξω από τα βιβλία της Ιστορίας. Υπάρχει πάντως μια πρόταση, η οποία μπορεί να είναι ελκυστική για τον καθένα. Να μάθουμε Ιστορία μέσω της Αρχαιολογίας.

Κάθε σχέση έχει τα προβλήματά της, η ζωή είναι περίπλοκη, άλλοτε φταίει ο ένας άλλοτε φταίει ο άλλος, άλλοτε κι οι δυο. Αμπελοφιλοσοφούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης γράφοντας για τη δικαστική μάχη Τζόνι Ντεπ- Αμπερ Χερντ, την οποία έχασε η δεύτερη και αναγκάζεται τώρα να πληρώσει 15 εκατ δολάρια. Αλλά η ηθοποιός δεν είναι η μόνη χαμένη από μια τέτοια δίκη.

Ο John Hobhouse, φίλος και συνοδοιπόρος του Λόρδου Βύρωνα, καταγράφει στο Ημερολόγιο του, του 1809, επισκεπτόμενος την Αθήνα: «Ένας γέροντας Έλληνας με πλησίασε και με φωνή τρεμάμενη από την πίκρα μου είπε: Άγγλοι, μας κλέβετε τα έργα των προγόνων μας. Φυλάξτε τα καλά, γιατί θα? ρθει η μέρα που οι Έλληνες θα τα ζητήσουν».

To Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος υποδέχεται το καλοκαίρι με δύο παραγωγές, καθώς παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά την παράσταση «Ελένη» του Ευριπίδη, σε μετάφραση Παντελή Μπουκάλα και σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου, με την οποία συμμετέχει στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2022, αλλά και την παραγωγή «Αριστοφάνης – Ηρώνδα: Contra tempo», σε δημιουργική σύνθεση κειμένων του Άκη Δήμου και σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα.

Τριάντα οκτώ χιλιάδες ευρώ κάνουν οι πετσέτες θαλάσσης που παρήγγειλε το υπουργείο Πολιτισμού για τα πωλητήρια του Οργανισμού Διαχείρισης Πολιτιστικών Προϊόντων και ο Παύλος Πολάκης το θεώρησε σκάνδαλο. Διότι, σου λέει, τι τις θέλει τις πετσέτες θαλάσσης το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού; Καλό πάντως είναι να ρωτάμε, αν δεν ξέρουμε… Αποφεύγονται οι γκάφες.

Βαδίζοντας προς τις εκλογές, σε ένα χρόνο από τώρα, το καθεστώς Ερντογάν σκληραίνει τη στάση του και προς τους καλλιτέχνες, προξενώντας κύμα οργής στην Τουρκία. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις ακυρώνονται σε δήμους όπου το κόμμα του προέδρου έχει τη διοίκηση, επειδή οι καλλιτέχνες τραγουδούν στα κουρδικά ή υποτίθεται ότι υποκινούν ανήθικη συμπεριφορά.

Η νέα μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το σκοτεινό αριστούργημα του Τζουζέππε Βέρντι Ριγολέττος, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, θα παρουσιαστεί απόψε, την Κυριακή, όπως και στις 8 και 11 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Μεγάλα ονόματα θα εμφανιστούν στην Ελλάδα τις επόμενες ημέρες. Από τον Gilad Atzmon μέχρι τον ανεπανάληπτο Γιαν Γκαρμπάρεκ, την Πάτι Σμιθ και τη Νταιάνα Κραλ, το Ηρώδειο και άλλοι χώροι θα πλημμυρίσουν από μουσικές μέχρι και τον Ιούλιο. Δεν θα τελειώσει τόσο γρήγορα το μουσικό καλοκαίρι, φυσικά. Θα ακολουθήσουν και άλλες εμφανίσεις τον Αύγουστο, αλλά και ο Σεπτέμβριος μας επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Δύο φορές θα δούμε τον Άλις Κούπερ φέτος το καλοκαίρι στην Αθήνα. Τη μία στο Ολυμπιακό στάδιο με τους Scorpions, που κοντεύουν να πολιτογραφηθούν Έλληνες και μία στο Ηρώδειο, με τον Ντέσμοντ Τσάιλντ για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Ύστερα πάντως από διακοπή δεκάδων μηνών, που στοίχισε σε καλλιτέχνες και κοινό, με την «ανάπαυλα» της πανδημίας, θα ξεκινήσουν οι συναυλίες με μεγάλο ακροατήριο, όπως παλιά.

Η περίφημη Μόνα Λίζα, το γνωστότερο, ίσως, πορτραίτο στον κόσμο, έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, έχει περάσει πολλές περιπέτειες μέχρι σήμερα. Το πολύτιμο και εμβληματικό αυτό έργο της γυναίκας με το αινιγματικό χαμόγελο, μετακινήθηκε πολλές φορές από παλάτι σε παλάτι. Μέχρι που είχε κλαπεί από το Λούβρο, όπου φυλασσόταν. Επομένως, μόνο παράξενο δεν είναι που είχε τοποθετηθεί μπροστά του προστατευτικό κρύσταλλο, το οποίο το προφύλαξε από τη σημερινή επίθεση του αχαρακτήριστου «ακτιβιστή».

Στη μνήμη του Βαγγέλη Παπαθανασίου αφιερώνεται η αποψινή συναυλία που θα δοθεί στη Δήλο –κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεσογείου κατά την αρχαιότητα και σήμερα ανοιχτό μουσείο. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά στις 8μμ από το ARTE, την ΕΡΤ και θα προβληθεί σε γιγαντοοθόνη στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ώρα προσέλευσης 20:00), στο site, τα social media του Μεγάρου και σε πόλεις της Ευρώπης.