Tου Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν αποκάλυψε κατά τη διάρκεια τελετής ορκωμοσίας στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας τη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας» την οποία έχουν αναφέρει Τούρκοι αξιωματικοί χωρίς ωστόσο να διευκρινίζουν την έκτασή της. Και η αποκάλυψη έγινε μέσα από φωτογραφία που δημοσίευσε η τουρκική προεδρία στην ιστοσελίδα της στην οποία εμφανίζεται ο Ερντογάν να υπογράφει το βιβλίο επισκεπτών της σχολής έχοντας στο φόντο χάρτη που γράφει «Γαλάζια Πατρίδα έκταση 462.000 χιλιομέτρων». Στον συγκεκριμένο χάρτη η έκταση περιλαμβάνει και το μισό Αιγαίο και ειδικότερα τις θαλάσσιες περιοχές γύρω από την Λήμνο, τη Λέσβο, τη Χίο μέχρι και ανατολικά της Κρήτης!
Βρισκόμαστε ήδη μέσα στη δίνη ενός τουρκικού παροξυσμού, στην προσπάθεια της γείτονος να καταλάβει τη θέση που νομίζει ότι της ανήκει στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Αλλά το ερώτημα είναι σαφές: Υπάρχει Αιγαίο χωρίς την Ευρώπη; Κι ακόμα καλύτερα, υπάρχει Ελλάδα -με τη σημερινή της μορφή- χωρίς την Ευρώπη; Θα διατηρηθεί η ελληνική κυριαρχία στις θάλασσες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αν στα επόμενα χρόνια δεν υπάρξουν οι ανάλογες εγγυήσεις από τη διεθνή κοινότητα και αν δεν λειτουργήσει επιτέλους η ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης;
Μπορεί να υπάρξει εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Αιγαίου, περιορίζοντας την Τουρκία στον αιγιαλό της; Είναι ξεκάθαρο ότι το επιθυμητό απέχει πολύ από το ρεαλιστικό. Ακόμα και αν εμείς αγνοήσουμε την Τουρκία, δεν θα έχουν την ίδια στάση και αυτοί που θα έρθουν για να βγάλουν το πετρέλαιο ή το αέριο. Στην πραγματικότητα, όσα γίνονται στο Αιγαίο αποτελούν κάποια πρώτα στάδια σε μία περίπλοκη αφήγηση σχετικά με τη συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων.
Ολα αυτά τα έχουμε υπόψη μας; Και πόσο έτοιμοι είμαστε να προσέλθουμε σε μια ενεργειακή κόντρα που απαιτεί σοβαρότητα και σχεδιασμό αποφάσεων; Και αυτό σήμερα γίνεται μόνο με την ανακήρυξη ΑΟΖ, η οποία δεν πρόκειται να συμβεί αν δεν εξασφαλίσουμε ότι το Αιγαίο είναι ευρωπαϊκή θάλασσα με όρια και συντεταγμένες ευρωπαϊκές.
Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ούτε Αιγαίο στο μέλλον ούτε και υφιστάμενα σύνορα, αν δεν οριστικοποιηθεί το σχέδιο της Ευρώπης για την ενέργεια. Αν δεν γίνουν συγκεκριμένες κινήσεις που να προβάλουν με σαφήνεια τις επιδιώξεις της Ενωσης σε ολόκληρη την περιοχή.
Ως τώρα, η Γερμανία συνεχίζει να ακολουθεί την αυτόνομη εθνική της πολιτική προσφέροντας σε Ρώσους και Καυκάσιους την τεχνογνωσία της. Σε άλλο μήκος κύματος και η Γαλλία που μεταθέτει τις ευθύνες στη Γερμανία. Παρόλα αυτά, πληθαίνουν οι φωνές στις Βρυξέλλες που κατανοούν την ανάγκη συνεννόησης για το μέλλον.
Σε ό,τι μας αφορά, είμαστε ο πιο αδύναμος κρίκος, αφού δεν ρισκάρουμε μόνο την ενεργειακή μας επάρκεια, αλλά και την εθνική μας ακεραιότητα. Και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, θα πρέπει να εκπονήσουμε ένα εθνικό σχέδιο εξευρωπαϊσμού των ενεργειακών μας θεμάτων, επενδύοντας σε συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων μας με τους εταίρους μας, οι οποίοι θα μας εξασφαλίσουν και την εδαφική μας ακεραιότητα.
Στην ουσία διαλέγουμε «συνέταιρο». Ή τους Τούρκους ή τους Ευρωπαίους. Οποιαδήποτε άλλη έκβαση θα μας δημιουργήσει τετελεσμένα. Γιατί με τις ηγεσίες που εκλέγουμε, τον στρατό που συντηρούμε και την οικονομία που διαθέτουμε, είναι καλύτερα να οργανώσουμε μερικά «αποκριάτικα» συλλαλητήρια παρά να μπούμε σε αδιέξοδες περιπέτειες...
