Του Γιάννη Σ. Καλαντζάκη
Αυτές τις ημέρες θα κριθούν οι προτεινόμενοι διοικητές Υγειονομικών Περιφερειών (Υ.Πε.) από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Ένας θεσμός που δημιουργήθηκε το 2001, αλλά καμιά κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να τον εξελίξει στο ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε: σε ένα αυτόνομο Περιφερειακό σύστημα Υγείας. Και δυστυχώς ακόμα και σήμερα η λειτουργία των φορέων της δημόσιας υγείας εξαρτάται από τον όποιο συντονισμό: της αιρετής Περιφέρειας για μεγάλες επενδύσεις μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και του Υπουργείου Υγείας για την παράλληλη στελέχωση αυτών των επενδύσεων, η οποία ποτέ δε γίνεται συντονισμένα.
Ταυτόχρονα η Ελλάδα απουσιάζει παντελώς από τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα δημόσιας υγείας σχεδιασμένα μόνο για Περιφέρειες. Η υπαγωγή των Υ.Πε. στην αιρετή Περιφέρεια είχε αποφασιστεί με το Καλλικρατικό νόμο, αλλά ένα «μακρύ χέρι» την απέτρεψε!
Η σημερινή κυβέρνηση ξεκίνησε να οργανώνει ένα επιτελικό αποτελεσματικό κράτος. Αυτό θα ήταν για την Υγεία ένα μικρό σε όγκο επιτελικού χαρακτήρα υπουργείο Υγείας και υγειονομικοί φορείς με αυτοτέλεια διοίκησης εκτελεστικών λειτουργιών. Για τις παρακάτω προτεινόμενες αλλαγές δεν απαιτείται αλλαγή συνταγματικού πλαισίου. Το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΥΥΚΑ) θα είναι πρωτίστως µια ρυθμιστική και εποπτική αρχή, χωρίς πχ. γιατρούς ή δικά του νοσοκομεία.
Η μεταφορά μπορεί να στηριχθεί σε 3 ευρωπαϊκές φιλελεύθερες αρχές: α. την αρχή της Επικουρικότητας, β. την αρχή της Αυτοδιαχείρισης, και γ. την αρχή του Κορπορατισμού (Συνεργατικότητας).
Στην Περιφέρεια συστήνεται θέση αντιπεριφερειάρχη Υγείας
Το “Υπουργείο Υγείας” κάθε Περιφέρειας (σήμερα Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας) κατά κύριο λόγο ασχολείται με την παροχή της υγειονομικής περίθαλψης σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία, τη διατήρηση της δημόσιας υγείας και την παροχή χρόνιας φροντίδας - αποκατάστασης. Αυτό είναι που διαχειρίζεται μητρώα νοσημάτων και δραστηριοποιείται στην πρόληψη και τη διαχείριση της υγείας. Όλα τα Περιφερειακά "Υπουργεία Υγείας” είναι μέλη της Διάσκεψης των Περιφερειακών Υπουργών Υγείας, ενός φόρουμ για την αντιμετώπιση τεχνικών και πολιτικών ζητημάτων με παρουσία και του ΥΥΚΑ.
Η Υγειονομική Περιφέρεια του Υπουργείου Υγείας ενσωματώνεται στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της αιρετής Περιφέρειας. Εκεί προτείνουμε τη σύσταση των ακόλουθων Διευθύνσεων: Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας & Κατ' Οίκον Νοσηλείας, Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Ψυχικής Υγείας, Επείγουσας Φροντίδας Υγείας, Αποκατάστασης Υγείας, Ειδικής Αγωγής, Κοινωνικών κι Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (με ενσωμάτωση της υπάρχουσας Δ/νσης Προγραμματισμού κι Ανάπτυξης Πολιτικών Υπηρεσιών), Ποιότητας - Εσωτερικού Ελέγχου & Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και τη μεταφορά από τις Υ.Πε. των ακόλουθων Διευθύνσεων: Πληροφορικής, Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, Οικονομικού.
Στην Περιφέρεια περνά η διοίκηση όλων των νομαρχιακών νοσοκομείων της Περιφέρειας και των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων και ο έλεγχος όλων των δομών ψυχικής υγείας (και των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια), το ΕΚΑΒ και τα ΤΕΠ, όλο το υπηρετούν προσωπικό σε δομές υγείας.
Οι διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειακών Ενοτήτων θα αποτελέσουν διεύθυνση των Περιφερειακών Υπουργείων Υγείας και θα ασχολούνται με την υγιεινή, την παρακολούθηση των νοσηλευτικών ιδρυμάτων (νοσοκομεία, γηροκομεία, νηπιαγωγεία, σχολεία, κατασκηνώσεις, κλπ.). Θα παρέχουν διάφορα είδη συμβουλευτικών υπηρεσιών (κοινωνικών, εγκυμοσύνη, διατροφής, κλπ.) και θα παρακολουθούν τα τοπικά εγκεκριμένα προγράμματα χορήγησης υποκατάστατων εξαρτησιογώνων ουσιών.
Η Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας & Κατ' Οίκον Νοσηλείας θα συντονίζει τα δημοτικά ιατρεία, τα δημοτικά τμήματα “βοήθεια στο σπίτι” και όλες τις δομές ΤΟΜΥ, οι οποίες περνάνε στους Δήμους.
Στο Δήμο συστήνεται θέση Αντιδημάρχου Υγείας
Θα διασυνδεθούν λειτουργικά όλα τα δημοτικά ιατρεία, τα τμήματα “βοήθεια στο σπίτι” και όλες οι δομές ΤΟΜΥ με όλους τους ελευθεροεπαγγελματίες υγείας στα πλαίσια κάθε Δήμου. Θα αντικατασταθεί το κλειστό σύστημα “βοήθεια στο σπίτι” με εξάπλωση σε όλο τον πληθυσμό του Δήμου (χρηματοδότηση μέσω ΕΝΦΙΑ κι αποζημίωση μέσω ΕΟΠΥΥ).
Οι Δήμοι αποφασίζουν για τη σύσταση ή μεταφορά των δημοσίων περιφερειακών ιατρείων στην επικράτειά τους και για τη δημιουργία ή όχι δημοτικών ιατρείων (τα υφιστάμενα είναι παράνομα και πρέπει να νομιμοποιηθούν).
Τα Κέντρα Υγείας και ΤΟΜΥ περνάνε στις δημοτικές αρμοδιότητες με το συντονιστικό ρόλο στην Περιφέρεια.
Για την Περιφέρεια αυτό σημαίνει ότι θα ανοίξουν περισσότερες θέσεις εργασίας, θα αξιοποιηθούν όλοι οι ελευθεροεπαγγελματίες υγείας και περισσότεροι κάτοικοι θα εξυπηρετηθούν σε θέματα υγείας μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα ή ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) μέσω των Δήμων με αποτέλεσμα καλύτερη ποιότητα ζωής με ολοκληρωμένα προγράμματα οικογένειας επικεντρωμένα σε εργαζόμενες μητέρες, παιδιά κι εφήβους, πολίτες 3ης και 4ης ηλικίας. Σημαίνει ακόμα πρόσβαση σε ένα μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών προγραμμάτων που απευθύνονται μόνο σε Περιφέρειες και σήμερα δεν αξιοποιούνται.
Για τον πολίτη αυτό σημαίνει ότι θα έχει καλύτερη και μεγαλύτερη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας σχεδιασμένες στις ανάγκες της Περιφέρειας, θα συμμετάσχει σε θέματα υγείας που τον αφορούν και θα λαμβάνει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας με σωστή υγειονομική περίθαλψη, τη σωστή στιγμή, με τη σωστή επιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, στο σωστό μέρος και με το σωστό κόστος.
Για το Κράτος αυτό σημαίνει ότι θα έχει πια μετρήσιμους ποιοτικούς στόχους για τη δημόσια υγεία και για τους πολίτες του αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση!
*Ο κ. Γιάννης Σ. Καλαντζάκης είναι entrepreneur υπηρεσιών υγείας & σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα ιατρικού τουρισμού, ποιότητας και διαχείρισης προσωπικών δεδομένων (GDPR).
