*Όποιος δεν αξίζει τίποτε, δεν μπορεί να θέλει τίποτε
Του Κώστα Υφαντή**
Η συμφωνία των Πρεσπών που - εφόσον ισχύσει - «κλείνει» ένα ιστορικό μέτωπο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έχει χαιρετιστεί από κάποιους ως θετική. Κάποιοι πιστεύουν ότι ικανοποιεί τις ελληνικές επιδιώξεις, προστατεύει τα ελληνικά συμφέροντα και διασφαλίζει ένα μέλλον αρμονίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και πΓΔΜ. Όσοι, και είναι πολλοί και πολλές, δεν συμμερίζονται την παραπάνω αξιολόγηση έχουν υποστηρίξει ότι – πέρα από το γεγονός ότι ένα θέμα εξωτερικής πολιτικής επιχειρήθηκε ανέντιμα να χρησιμοποιηθεί απροκάλυπτα για να προσπορίσει πολιτικά κέρδη στο εσωτερικό – η συμφωνία κλείνει ένα θέμα με έναν εξόχως ασύμμετρο συμβιβασμό.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική διαπραγματεύτηκε πέρα και έξω από τις προτιμήσεις που είχαν διαμορφωθεί εδώ και δεκαετίες. Και γι' αυτό «έκλεισε» το θέμα. Ο στόχος ήταν να κλείσει και το κέρδος για την Ελλάδα προσδιορίστηκε και περιορίστηκε στο «κλείσιμο». Δηλαδή, η Αθήνα διαπραγματεύθηκε σχεδόν προσχηματικά γιατί κάποιοι θεωρούν ότι η χώρα έχανε όσο το θέμα παρέμενε ανοικτό. Είναι ο περίφημος μύθος περί «διπλωματικού κεφαλαίου» που ξόδευε η χώρα. Ας με συγχωρήσουν κάποιοι, αλλά αυτή η αντίληψη δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής. Αν ήταν έτσι δεν θα υπήρχαν διεθνή προβλήματα. Τα έθνη-κράτη προσδιορίζουν τα συμφέροντα τους – προφανώς λαμβάνοντας υπόψιν τους διεθνείς συσχετισμούς και την σχετική θέση τους σε αυτούς – και τα υπερασπίζονται επιδιώκοντας τα μέγιστα κέρδη. Όσα δεν το κάνουν καταδικάζονται σε παρακμή και εξαφάνιση.
Η εκ νέου διαρροή του τηλεγραφήματος της αμερικανικής πρεσβείας στα Σκόπια με την καταγραφή των επιδιώξεων των Σκοπίων και των κόκκινων γραμμών της Αθήνας το 2008 έγινε για να ενισχύσει την πλευρά του «ναι» στο επικείμενο δημοψήφισμα. Και επιβεβαιώνει ότι η πλευρά της πΓΔΜ ικανοποιήθηκε πλήρως. Ικανοποιήθηκαν πλήρως οι επιδιώξεις που έθετε τότε ο αδιάλλακτος Γκρουέφσκι.
Τι πήρε η Αθήνα; Το ελάχιστο που έδινε τότε ο Γκρουέφσκι. Και εμείς; Ε τώρα οι ανταγωνιστές μας στην περιοχή έχουν βυθιστεί στην θλίψη γιατί χάνουν το προγεφύρωμά τους στα Βαλκάνια, ενώ οι επενδυτές κάνουν ουρά να μπουν στην χώρα τώρα που δεν υφίσταται η εκκρεμότητα του ονόματος και δεν ξοδεύουμε διπλωματικό κεφάλαιο. Ubi nihil vales, ibi nihil velis!
**Ο κ. Κώστας Υφαντής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
