Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
To bull market διαρκείας που παρακολουθούμε εδώ και δέκα χρόνια να εξελίσσεται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, επιτρέπει σε κάθε πισωγύρισμα του να δημιουργούνται οι υποψίες και οι φόβοι σε κάποιους, αλλά και οι προσδοκίες σε κάποιους άλλους πως έφτασε στο τέλος του.
Όμως μέχρι στιγμής όλοι διαψεύδονται και η άνοδος συνεχίζεται βασισμένη σε τρεις παραμέτρους. Στη υψηλή κερδοφορία, στην υψηλή ρευστότητα και στην εξαιρετική ψυχολογία σε όλο το εύρος της οικονομικής δραστηριότητας. Ακόμα και μετά το τελευταίο sell off, ο S&P ισορρόπησε αμέσως σε υψηλότερα επίπεδα. Τα δυνατά οικονομικά δεδομένα όλων των κλάδων επιτρέπουν τη συνέχιση της ανόδου, που στηρίζεται επιπλέον στη διάθεση των επενδυτών να κάνουν χρήση του φθηνού χρήματος αγοράζοντας μετοχές. Οι περικοπές των εταιρικών και ιδιωτικών φόρων, ουσιαστικά ωθούν τους πάντες να ξοδεύουν. Τους ιδιώτες επενδυτές στο να επενδύουν στις μετοχές και τις εταιρίες να προβαίνουν σε μια εντατική εξαγορά ιδίων μετοχών (stock buybacks).
Όσοι προφήτευαν όλο αυτό το χρονικό διάστημα την κατάρρευση των αγορών, παραδέχονται σήμερα πως η συμπεριφορά του S&P έχει παρουσιάσει μια πρωτοφανή δυναμική που δείχνει να αντιστέκεται στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας, στην αύξηση του USD έναντι των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών, στα γεγονότα της Τουρκία κλπ. Η αγορά δείχνει να αντιστέκεται απέναντι και σε μια ένδειξη υφεσιακής προοπτικής, όπως είναι όταν η καμπύλη των αποδόσεων του 2ετούς ομολόγου των ΗΠΑ, διασπά ανοδικά την αντίστοιχη καμπύλη του 10ετους ομολόγου. Όλο και περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν με την άποψη πως το bull market κινείται με επιτάχυνση, ευρισκόμενο στο τελευταίο στάδιο του και αναμένουν μια πτώση της τάξης του 20% που θα σημάνει και το τέλος του 10ετούς χρηματιστηριακού party.
Οι κίνδυνοι που ενδεχομένως να επηρεάσουν τα περιθώρια κερδοφορίας των μεγάλων αμερικανικών εταιριών, που καθοδηγούν ως σηματωροί τις αγορές, είναι πλέον ορατοί και κάνουν την ταυτόχρονη εμφάνιση τους. Είναι επιβολή των δασμών λόγω του εμπορικού πολέμου, η αύξηση των μισθών και η αύξηση τω επιτοκίων από την Fed. H Goldman Sachs σε έκθεση της ποσοτικοποιεί τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου, εκτιμώντας πως η κατά 25% αύξηση των δασμών στα εισαγόμενα από την Κίνα προϊόντα, θα επιφέρει μια μείωση της κερδοφορίας των εταιριών του S&P 500 κατά 7%. Και πάλι η Goldman Sachs εκτιμά η αύξηση του εργατικού κόστους κατά 3.3% όπως καταγράφεται από το Wage Survey Leading Indicator, είναι επικίνδυνη καθώς οι εταιρείες που υιοθετούν τέτοιες πολιτικές θα δουν τα περιθώρια κέρδους τους να συρρικνώνονται μέσα στο Q4. O τρίτος κίνδυνος είναι η αύξηση των επιτοκίων της Fed, η οποία χωρίς αμφιβολία θα απεικονιστεί στους εταιρικούς ισολογισμούς. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου, ανέρχεται πλέον στο 3.24%, στο υψηλότερο σημείο της επταετίας.
Οι κίνδυνοι είναι πλέον ορατοί σαν ύφαλοι στη θάλασσα. Μέχρι τώρα οι αγορές ξεπέρασαν τις ανησυχίες και διέψευσαν τους φόβους. Τώρα όμως όπως φαίνεται, πληθαίνουν.
