Τρεις μεγάλες βόμβες, σε τίνος τα χέρια θα σκάσουν;

Τρεις μεγάλες βόμβες, σε τίνος τα χέρια θα σκάσουν;

Του Κώστα Λυμπουρίδη 

Μετά από δύο χρόνια μνημονιακής κυβέρνησης Συριζανέλ, είναι νομίζω πλέον σαφές το πώς κυβερνούν: ψέματα, τεχνητή ένταση στη διαπραγμάτευση, υιοθέτηση μνημονιακών υποχρεώσεων στις οποίες δεν πιστεύουν, καμία ουσιώδης μεταρρύθμιση για να μη θιχτεί κανείς, και επικοινωνία, πολλή επικοινωνία.

Κάτω όμως από την επίπλαστη εικόνα ομαλότητας που επιχειρούν να παρουσιάσουν, ότι τάχα έρχεται ανάπτυξη, ότι βγαίνουμε από τα μνημόνια, κλπ, η ανικανότητα, η ιδεοληψία και η παντελής τους απραξία έχουν πυροδοτήσει τρεις μεγάλες βόμβες που απειλούν με νέα τεράστια καταστροφή την καθημαγμένη ελληνική οικονομία. Το θέμα δεν είναι αν, αλλά πότε θα σκάσουν. Και μέλημά τους δεν είναι να μην σκάσουν, αλλά να σκάσουν στον επόμενο.

Η πρώτη βόμβα είναι η ΔΕΗ. Αφού εγκαταλείφθηκε η ιδέα για σπάσιμο και πώληση της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ», δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την νέα εποχή του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας. Με 85% και αργά συρρικνούμενο μερίδιο αγοράς, η ΔΕΗ παρουσιάζει αυξανόμενο κόστος λειτουργίας, μέσο κόστος ανά εργαζόμενο πάνω από 50.000 ευρώ και λειτουργικές ζημιές που καλύπτονται από έκτακτα έσοδα (π.χ. πώληση ΑΔΜΗΕ). Δεδομένου ότι είναι μνημονιακή υποχρέωση να πέσει το μερίδιο αγοράς της κάτω από το 50% σε δύο χρόνια για λόγους ανταγωνισμού, αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς δραστικές μειώσεις μισθών, απολύσεις, κλπ. Διαφορετικά, η εταιρία θα οδηγηθεί σε χρεωκοπία με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η δεύτερη βόμβα είναι οι τράπεζες. Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων παραμένει άλυτο, καθώς η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη στην προεκλογική ρητορική του «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη». Το κρίσιμο εδώ είναι να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός διάκρισης αυτών που είναι σε πραγματική αδυναμία από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αυτούς δηλαδή που επωφελούνται από την γενικότερη κατάσταση και δεν πληρώνουν. Όσο το πρόβλημα δεν λύνεται και η κυβέρνηση κλείνει το μάτι και στους μεν και στους δε, τόσο τα κόκκινα δάνεια παραμένουν σε δυσθεώρητα ύψη και μάλιστα δημιουργούνται και νέα, με αποτέλεσμα σύντομα να φανεί αυτό που ήδη το ΔΝΤ φαίνεται να υπονοεί, ότι  ούτε η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επαρκεί και θα χρειαστεί καινούρια. Περιττό να πούμε τι συνέπειες μπορεί να έχει στις εύθραυστες ισορροπίες της ελληνικής οικονομίας μια νέα ανακεφαλαιοποίηση με bail-in...

Η τρίτη και μεγαλύτερη βόμβα είναι το ασφαλιστικό. Ο νόμος Κατρούγκαλου δεν είχε φυσικά πρόθεση να διασώσει το χρεοκοπημένο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά με μικροεξοικονομήσεις να μεταθέσει την έκρηξή του λίγο αργότερα, ανακατανέμοντας με πολιτικά επωφελή για την κυβέρνηση τρόπο τα ασφαλιστικά βάρη: μικρή ελάφρυνση για τα πολλά μικρά εισοδήματα και όσους δουλεύουν μαύρα με παράλληλη υπέρμετρη, σε βαθμό δήμευσης, επιβάρυνση των μεσαίων και μεγάλων εισοδημάτων. Το ασφαλιστικό παραμένει η μεγάλη βόμβα που είναι έτοιμη να σκάσει, καθώς η μαύρη τρύπα του εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα του συνόλου του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων συν τον ΕΝΦΙΑ. Να το ξαναπώ: το σύνολο του φόρου εισοδήματος που πληρώνουν όλοι οι Έλληνες, συν τον φόρο εισοδήματος όλων των εταιριών, συν ολόκληρος ο ΕΝΦΙΑ, δεν επαρκούν για να καλύψουν το κενό που έχει το ασφαλιστικό σύστημα προσπαθώντας να διατηρήσει το σημερινό επίπεδο συντάξεων, τα όρια συνταξιοδότησης, τα ευγενή ταμεία κλπ.

Καμία πολιτική της Κυβέρνησης δεν αποσκοπεί στο να αποτρέψει την έκρηξη των τριών βομβών. Μόνο τους μέλημα είναι να μην σκάσει καμία από αυτές στα χέρια τους, αλλά στον επόμενο. Γιατί αν σκάσει έστω και μία, οι συνέπειες δεν θα είναι μόνο καταστροφικές για την οικονομία (έχει αποδειχθεί ότι δεν τους ενδιαφέρει), αλλά για την ίδια την πολιτική τους υπόσταση. Γι''αυτό υποστηρίζω ότι αν διαφανεί ότι η έκρηξη έστω και μιας είναι κοντά, θα επιχειρήσουν να αποδράσουν διά των εκλογών. Διότι, ξαναλέω, μοναδικό τους μέλημα είναι να διασωθούν οι ίδιοι, όχι η χώρα...