Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
To φως στο βάθος του τραπεζικού τούνελ είναι πλέον ορατό. Μετά από μια ατέρμονη διαδρομή στο σκοτεινό τραινάκι του τρόμου, με πολλά πάνω–κάτω, άρχισε να φαίνεται φως. Όλοι ελπίζουμε πως αυτό το φως είναι η έξοδος και όχι μια άλλη αμαξοστοιχία που πλησιάζει από την αντίθετη κατεύθυνση.
Προς το παρόν, αυτό που φαίνεται είναι πως άρχισε να διακρίνεται η επιλογή μιας στρατηγικής συστημικής λύσης για την αντιμετώπιση της δαμόκλειας σπάθης που επικρέμεται πάνω από τον λαιμό του τραπεζικού συστήματος, που δεν είναι άλλη, από το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Η αποτυχημένη ανακεφαλαιοποίηση του 2015, που ήταν αποτέλεσμα της καταστροφικής πολιτικής της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμένου αποτέλεσε το έναυσμα για την είσοδο των συστημικών τραπεζών σε αδιέξοδο. Το ίδιο γεγονός, έχει σχεδόν εξαϋλώσει τα κεφάλαια των φορολογουμένων που είχαν τοποθετηθεί μέσω του ΤΧΣ, στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Στην οδυνηρή αυτή διαδρομή, είχε συντελεστεί και ο μηδενισμός των περίφημων warrants.
Η λύση, φαίνεται να βρίσκεται στην στήριξη και πάλι από την πλευρά του κράτους, όχι μέσω καταβολής κεφαλαίων, αλλά μέσω της παροχής εγγυήσεων. Τι θα εγγυάται το κράτος; Θα προσφέρει εγγυήσεις υποστήριξης στις τιτλοποιήσεις των χαρτοφυλακίων των κόκκινων δανείων.
Η τιτλοποίηση των κόκκινων δανείων, είναι μια διαδικασία που ακολουθούν οι τράπεζες εδώ και πολλές μήνες στην προσπάθεια να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους, από δάνεια που έχουν πάψει να εξυπηρετούνται. Κάποια από αυτά τα δάνεια είναι επιχειρηματικά, κάποια είναι καταναλωτικά, άλλα είναι στεγαστικά, άλλα είναι δάνεια μικροεπαγγελματιών, Κάποια από αυτά έχουν εγγυήσεις και κάποια άλλα δεν έχουν. Σε κάποια από αυτά υπάρχουν πιθανότητες αποπληρωμής τους, ενώ σε κάποια άλλα είναι προφανής η αδυναμία εξυπηρέτησης τους.
Τι κάνουν λοιπόν οι τράπεζες; Ομαδοποιούν αυτά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και το πωλούν σε τρίτους σε αρκετά χαμηλές τιμές. Με αυτόν τον τρόπο ξεφορτώνονται το βάρος αυτό, από τους ισολογισμούς τους, εγγράφοντας τις ζημιές που συμψηφίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις προβλέψεις στις οποίες έχουν προβεί. Παράλληλα, διώχνουν από πάνω τους το βάρος της όλης κοστοβόρας διαδικασίας χειρισμού των δανείων που βρίσκονται σε εμπλοκή.
Τι κάνουν οι αγοραστές αυτών των δανείων; Οι αγοραστές των δανείων, αγοράζουν μαζικά τα δάνεια σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, σκοπεύοντας στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάκτηση των μη εξυπηρετούμενων υπολοίπων. Μέχρι τώρα, αυτή η διαδικασία πήγαινε καλά. Όμως τώρα φαίνεται πως έχουμε πλησιάσει στον σκληρό πυρήνα των κόκκινων δανείων, που δεν είναι τόσο δελεαστικά.
Την ίδια στιγμή, το μεγάλο στοίχημα και ο μεγάλος στόχος είναι η επίτευξη της μείωσης των κόκκινων δανείων κατά ένα απόλυτο μέγεθος της τάξης των 60 δισ. ευρώ. Και αυτός ο στόχος πρέπει να επιτευχθεί για να μπορέσει το εγχώριο συστημικό τραπεζικό περιβάλλον να προσπαθήσει να συγκλίνει με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Ας σημειωθεί πως το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανειακών ανοιγμάτων στην ΕΕ βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα κάτω από το 4%, συντριπτικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο εγχώριο.
Σύμφωνα με το σχέδιο που προκρίνεται, τα κόκκινα δάνεια θα μεταφερθούν σε έναν ειδικό λογαριασμό και ακολούθως θα εκδίδονται πάνω σε αυτόν ομόλογα. Θα έρχεται λοιπόν το κράτος να προσφέρει εγγυήσεις πάνω σε αυτά τα ομόλογα. Εγγυήσεις έναντι ενδεχόμενων απωλειών, που θα λειτουργούν ως εχέγγυο και κίνητρο ασφαλείας απέναντι στους δυνητικούς επενδυτές.
Το μοντέλο αυτό έχει ήδη εφαρμοστεί με ικανοποιητικά αποτελέσματα στη διαχείριση των κόκκινων δανείων στη Ιταλία. Η επιτυχής εφαρμογή του στις τράπεζες θα εξαρτηθεί από τα επιτόκια που θα πληρώνει η κάθε τράπεζα, από τον βαθμό των επιπτώσεων που θα επιφέρει στην κεφαλαιακή τους διάρθρωση και από τις συνέπειες επί των σημερινών μετόχων.
Το κράτος έρχεται λοιπόν να προσφέρει εγγυήσεις για το περιεχόμενο αυτών των τιτλοποιημένων δανείων, αυτών των ομολόγων. Όλοι ελπίζουν, πως αυτή η εγγύηση θα λειτουργήσει δελεαστικά προς το επενδυτές. Όλοι ελπίζουν πως το περιεχόμενο αυτών των ομολόγων που εδράζονται στα κόκκινα δάνεια, θα βελτιωθεί λόγω της αναμενόμενης θετικής πορείας της οικονομίας. Αν όμως κάτι δεν πάει καλά, τι θα γίνει με τις κρατικές εγγυήσεις;
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
