Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Δεν είναι μόνο οι λάτρεις του καλού καφέ, που απολαμβάνουν τον καφέ στις καφετέριες παγκοσμίως και μπορεί να αντιμετωπίσουν αυξημένες τιμές. Είναι και οι κερδοσκόποι, οι οποίοι φαίνεται ότι έχουν ποντάρει σε έκρηξη τιμών καφέ. Οι τιμές καφέ φαίνεται να είναι σε έξαρση τους τελευταίους μήνες. Οδεύουμε προς νέο Ράλι;
Ο καφές είναι ένα εμπόρευμα με σημαντικές διακυμάνσεις τιμής. Με τις τιμές να εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όχι μόνο προσφορά και ζήτηση, κλιματολογικές συνθήκες και αποθέματα, αλλά και μεγάλες συναλλαγματικές διακυμάνσεις, καθώς οι χώρες που παράγουν καφέ έχουν άλλα νομίσματα από εκείνες που τον... καταναλώνουν, η πρόβλεψη τιμών δείχνει «πυρηνική επιστήμη»!
Όμως οι εξελίξεις δείχνουν, μετά μια περίοδο ηρεμίας, μια νέα περίοδο νευρικότητας! Οι τιμές σε Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (Futures contracts) Robusta Ιανουαρίου 2017 αυξήθηκαν από 1.467 δολάρια, όπου ήταν τον Φεβρουάριο, σε 2.175 δολάρια χτες, πολύ υψηλότερα και από τα υψηλά καλοκαιριού 2015 όπου ήταν στα 1950 δολάρια για αγορά 10 μετρικών τόνων, ενώ σε Arabica 163 δολάρια ανά συμβόλαιο από 112 δολάρια που ήταν τον Φεβρουάριο. Εν ολίγοις, είχαμε 50% αύξηση τιμής της ποικιλίας Robusta Και 40% της Arabica το τελευταίο διάστημα. Με το δολάριο να κερδίζει έδαφος έναντι των περισσοτέρων νομισμάτων, αυτά δείχνουν ραγδαίες εξελίξεις. Αυτό προβληματίζει, καθώς θυμίζει πολλά από την κίνηση ανόδου του καφέ Arabica από 100 σε 300 δολάρια που είχε κάνει στην περίοδο 2009-2011, δίνοντας δηλαδή απόδοση 200%!
Η ζήτηση του καφέ επηρεάζεται σημαντικά από κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Στις ανεπτυγμένες χώρες της δύσης η κατανάλωση έχει βοηθηθεί από την σημαντική εξάπλωση αλυσίδων όπως Starbucks και Costa, αλλά και τη δημιουργία της τάσης να αγοράζει κάποιος καφέ στο δρόμο (coffee on the go), ενώ η τάση για κατανάλωση από έτοιμες κάψουλες αναμένεται να βοηθήσει επίσης.
Η κατανάλωση καφέ στις αναπτυσσόμενες όμως χώρες συνδέεται με την μεσαία αστική τάξη καθώς θεωρείται σύμβολο status και διαφοροποίησης παγκοσμίως. Παρότι υπάρχει ανάπτυξη της μεσαίας τάξης, σε πολλές χώρες αυτή δεν φαίνεται να είναι ισχυρή, και περιορίζεται πλέον σημαντικά από την κρίση. Παρότι οι κερδοσκόποι έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους σε συμβόλαια καφέ, η πραγματική ζήτηση δεν φαίνεται να αλλάζει σημαντικά.
Με βάση το Economist Intelligence Unit, η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης θα είναι 1,4% στην περίοδο Οκτωβρίου 2016-Σεπτεμβριου 2017, από 1,3% πέρσι και 1,8% πρόπερσι. Όμως η αναμενόμενη ανάκαμψη μετά το τέλος του 2017 για σειρά χωρών όπως της Βραζιλίας, χώρας με μεγάλη μεσαία αστική τάξη, αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης κατά 2,1%!
Αυτό θα έχει σημαντική επιρροή στην τιμή στις τιμές του 2018, όχι όμως στις ενδιάμεσες! Να σημειώσουμε ότι υπάρχει διετής κύκλος στην παραγωγή, σε πολλές χώρες, ως αποτέλεσμα του τρόπου που γίνονται και αποδίδουν οι φυτείες, με μια καλή χρονιά παραγωγής να ακολουθεί μια κακή συνήθως! Αν λάβουμε υπόψιν τις αναλυτικές εκτιμήσεις, καθώς θα υπάρχει 15% αύξηση στην παραγωγή καφέ στη Βραζιλία του χρόνου, και παρά τη μείωση παραγωγής στην Ινδονησία, Κολομβία και Περού, και καθώς δεν θα υπάρχει επιπλέον κατανάλωση σε χώρες εκτός των ανεπτυγμένων δυτικών χωρών λόγω κρίσης, η τιμή του Καφέ, ιδιαίτερα του Arabica μάλλον θα πέσει πρώτα, πριν ανέβει!
Συνολικά θα περιμέναμε λοιπόν, λόγω της παγκόσμιας κρίσης που ήδη έχει αρχίσει να επηρεάζει χώρες εκτός ΗΠΑ, και να χτυπάει την μεσαία τάξη, πτώση τιμών καφέ στους επόμενους μήνες, σε δολαριακούς όρους, και άνοδο ξανά από το 2018! Η οποία ανοδική κίνηση της τιμής του καφέ, επομένως, ίσως τελειώσει άδοξα...!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
