Οι αριθμοί μπορεί να ζαλίζουν και να τρομάζουν. Οι αρχικές εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία και οι άμεσες ταμειακές ανάγκες της χώρας, έχουν αιφνιδιάσει τους πάντες. Το δε ύψος του πακέτου στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας, είναι πρωτοφανές. Και πολύ επιτυχημένα ειπώθηκε, ότι ο τυφώνας από την covid-19, αντιμετωπίζεται μέσω μιας καταιγίδας ρευστότητας στο σύστημα.
Στα μακροοικονομικά μεγέθη, η αναμενόμενη ύφεση θα κυμανθεί ανάμεσα στο 4% και στο 10%, ανάλογα με τον φορέα και το ινστιτούτο που έχει κάνει την εκτίμηση, όμως υπάρχουν προβλέψεις και για σημαντικά μεγαλύτερα ποσοστά. Η σχέση του Δημοσίου Χρέους προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, θα υπερβεί με μεγάλη άνεση το 200%.
Το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται να ανέλθει στο 5,1% του ΑΕΠ για το 2020 και στο 4,4% του ΑΕΠ για το 2021 σύμφωνα με το ΔΝΤ, ή στο 0,7% και στο 2,8% για το 2020 και 2012 αντίστοιχα, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού.
Στο επίπεδο των ταμειακών αναγκών, το Δημόσιο χρειάζεται 12 δισ. ευρώ για την περίοδο από τον Μάρτιο μέχρι και τον Μάιο. Αν όμως, για κάποιον λόγο τα μέτρα παραταθούν μέχρι και το τέλος του Ιουνίου, τότε το Δημόσιο θα χρειαστεί και άλλα 5 δισ. ευρώ.
Ναι, είναι κουραστικό και ίσως βαρετό για τον αναγνώστη να έρχεται αντιμέτωπος με πολλά νούμερα, σε ένα άρθρο που διαβάζει. Όμως αυτό είναι απαραίτητο, για να προσγειωθούμε όλοι μας στην νέα πραγματικότητα και να αντιληφθούμε την τάξη του μεγέθους, τόσο των προβλημάτων όσο και των λύσεων που υιοθετούνται.
Μέχρι στιγμής το πακέτο στήριξης το οποίο υλοποιείται, ανέρχεται στα 25,6 δισ. και ευρώ στηρίζεται πάνω :
1) σε 10 δισ. ευρώ, ρευστότητας στις τράπεζες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω του περίφημου waiver.
2) σε 6 δισ. ευρώ, από την Αναπτυξιακή Τράπεζα για την παροχή χαμηλότοκων δανείων προς τις επιχειρήσεις.
3) σε 5 δισ. ευρώ, νέες πιστώσεις από τον ειδικό λογαριασμό του υπουργείου Οικονομικών, μέσω του συμπληρωματικού προϋπολογισμού.
4) σε 3,5 δισ. κεφάλαια που θα χορηγηθούν μέσω ειδικών γραμμών χρηματοδότησης.
5) σε 2,1 δισ. ευρώ, από τις αναστολές των φορολογικών υποχρεώσεων για το δίμηνο που διανύουμε από το lockdown μέχρι σήμερα.
6) σε 1,6 δισ. ευρώ, που καλύπτει το κόστος των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών και των ελεύθερων επαγγελματιών.
7) σε 1,4 δισ. ευρώ, που καλύπτει το σύνολο της οικονομικής ενίσχυσης των 800 ευρώ και
8) σε 1 δισ. ευρώ, που καλύπτει τη λεγόμενη «επιστρεπτέα προκαταβολή φόρου», που ουσιαστικά είναι μια άτυπη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις.
Παράλληλα με αυτό το πακέτο στήριξης, η Ελληνική Οικονομία και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα απολαμβάνουν και κάποιο είδος χαλάρωσης των δεσμεύσεων τους, προς τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους εποπτικούς μηχανισμούς. Αυτή η έκτακτη χαλάρωση μπορεί να μην εκφράζεται σε απόλυτους αριθμούς, όμως θα επιτρέψει τόσο στην κυβέρνηση, όσο και στις διοικήσεις των τραπεζών να στηρίξουν την πραγματική οικονομία.
Ειδικότερα στις τράπεζες, η χαλάρωση των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας, των δεικτών ρευστότητας, της τήρησης των κανόνων του διεθνούς συστήματος λογιστικής απεικόνισης και η αναμενόμενη αλλαγή στο καθεστώς της αναβαλλόμενης φορολογίας, έρχονται να ισοφαρίσουν τις απώλειες, από την νόμιμη μη καταβολή τόκων σε ορισμένα δάνεια μέχρι τον Σεπτέμβριο και από την αναμενόμενη σημαντική αύξηση των κόκκινων δανείων από συγκεκριμένους κλάδους, όπως για παράδειγμα είναι ο τουριστικός.
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε, ότι ούτε τα πακέτα στήριξης είναι δωρεάν, αλλά ούτε και ότι οι διευκολύνσεις στο τραπεζικό σύστημα ήρθαν να μείνουν για πάντα. Δηλαδή τα 25,6 δισ. δεν είναι «δανεικά και αγύριστα»
και η εποπτική ευελιξία που έχει υιοθετηθεί σήμερα απέναντι στις συστημικές τράπεζες, δεν μπορεί να διατηρηθεί για πάντα.
Και όταν υποχωρήσει η πανδημία, θα βρεθούμε μπροστά σε δυο νέα μεγάλα ζητήματα ύψιστης προτεραιότητας. Το ένα είναι να επανέλθει η οικονομία και η κοινωνία στη προηγούμενη κανονικότητα. Και το δεύτερο είναι το κτίσιμο ενός ανθεκτικού συστήματος, απέναντι σε παρόμοιες καταστάσεις, όπως είναι η πανδημία του covid-19. Αμφότερα τα ζητήματα, απαιτούν σημαντικά κεφάλαια. Διότι εκτός από τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, που έχουν καθαρά μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα και που αναγκαστικά θα επιταχυνθούν για να μείνουμε όρθιοι στα πόδια μας, όπως είναι για παράδειγμα η ποιότητα των υπηρεσιών του δημοσίου στο χώρο της υγείας και της εκπαίδευσης, θα υπάρξουν και άλλου τύπου παρεμβάσεις. Όπως είναι για παράδειγμα το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και ένα αυξημένο δίχτυ κοινωνικής προστασίας, που θα απαιτήσουν νέους πόρους.
Το πώς θα χρηματοδοτηθεί η επόμενη ημέρα, είναι το ζητούμενο. Όπως ζητούμενο παραμένει, το πως θα αποπληρωθεί αυτή η χρηματοδότηση. Σήμερα, σε μια εποχή που ξεπερνά τις ιδεολογίες και τους «-ισμούς», τα ερωτήματα θα είναι ολοένα και πιο σύνθετα και οι απαντήσεις δεν θα μπορεί να είναι μονοδιάστατες και στηριγμένες πάνω σε τσιτάτα, σε κλισέ ή σε σοφιστείες των 5-10 λέξεων.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
