Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Καθώς η αγορά εμπορευμάτων κατέρρευσε, η αγορά ομολόγων βρίσκεται σε φάση πτώσης αξιών, η αγορά μετοχών μετράει ζημιές από την αρχή του έτους, ενώ οι καταθέσεις δεν δίνουν πια τόκους, εύλογο είναι να αναρωτιέται κάποιος μήπως πλέον ήρθε η ώρα για επενδύσεις μόνο στην αγορά ακινήτων, που φαίνεται διασφαλισμένη. Η απάντηση δεν είναι απλή!
Σε αντίθεση με την Ελλάδα του υψηλού ΕΝΦΙΑ, του «ενεργειόσημου», των πλειστηριασμών κατοικιών και της εξαετούς λιτότητας, από την αγορά της οποίας δεν θα πρέπει φυσικά να περιμένουμε κάτι εντυπωσιακό, αν δεν αλλάξουν οι προσδοκίες προς ανάκαμψη της οικονομίας, κάτι που δεν δύσκολο να συμβεί στους επόμενους μήνες, οι ενδείξεις από τις αγορές ακινήτων τόσο σε ΗΠΑ, όσο και σε Μεγάλη Βρετανία είναι αρκετά καλές. Ο δείκτης «αισιοδοξίας» των κατασκευαστών σπιτιών βρίσκεται σε καλά επίπεδα στις ΗΠΑ, στο 60. Χαμηλότερα από το 65 που ήταν τον Οκτώβριο, αλλά πολύ καλύτερο από το 50 που θα ήταν ένδειξη ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Ουσιαστικά, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι και το 2016 θα είναι έτος ανάπτυξης της οικοδομής στις ΗΠΑ, κάτι που επίσης δείχνει προσδοκίες ανόδου τιμών των ακινήτων και ζήτησης για νέα σπίτια. Πάντως, ίσως η αισιοδοξία υποβοηθήθηκε από τη μικρή υποχώρηση των επιτοκίων δανείων 30-ετίας με σταθερό επιτόκιο από το 4% που ήταν προ 15 ημερών σε 3,9%. Να σημειώσουμε, πάντως, ότι αποτελεί καλό νέο και για την αμερικάνικη οικονομία, καθώς καλή εξέλιξη στο χτίσιμο νέων σπιτιών δημιουργεί θετικές τάσεις στο σύνολο της αμερικάνικης οικονομίας, ενώ επίσης αντικατοπτρίζει αισιοδοξία για το εργασιακό περιβάλλον, και την ανάπτυξη του ΑΕΠ στην κολοσσιαία αυτή χώρα, στη βασικότερη οικονομία του πλανήτη.
Στην Αγγλία, η αγορά ακινήτων είναι πολύ καλή. Οι τιμές των σπιτιών αυξήθηκαν κατά 7,7% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο, ένα ποσοστό - «έκπληξη», που αντικατοπτρίζει τη δύναμη της εγγλέζικης οικονομίας, αλλά και το φτηνό πλέον κόστος χρήματος. Ισχυρή ζήτηση φαίνεται να υπάρχει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ιταλία και την Ολλανδία, όχι όμως στις βασικές χώρες της Ευρωζώνης, τη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες, παρά την κολοσσιαία «ποσοτική χαλάρωση» που έχει χρηματοδοτήσει χαμηλό κόστος χρήματος τόσο σε εθνικό, όσο και ομοσπονδιακό (για τη Γερμανία) επίπεδο, πλήττονται από στασιμότητα τόσο στη ζήτηση, όσο και στις αξίες.
Όμως, καθώς οι αγορές ακινήτων επηρεάζονται κυρίως από δύο παράγοντες, τους μισθούς και τα επιτόκια δανεισμού, η ευφορία που παρατηρείται τόσο σε ΗΠΑ όσο και σε Αγγλία θα μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε πανικό. Καθώς οι μισθοί δεν έχουν αυξητικές τάσεις τέτοιου βαθμού που να δικαιολογούν αυξήσεις τιμών άνω του 2%-3% υπό καθεστώς σταθερών επιτοκίων, αλλά επίσης τα επιτόκια βάσης αναμένεται να έχουν τουλάχιστον 0,5% άνοδο μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, οδηγώντας σε 10% περίπου αύξηση κόστους της χρηματοδότησης, είναι πιθανότερο στο επόμενο διάστημα να δούμε λιγότερο αισιόδοξες τάσεις και πιθανώς μείωση ζήτησης και διόρθωση τιμών στα ακίνητα και των χωρών αυτών, παρά το αντίθετο.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
