Το δημογραφικό και η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μείζον θέμα δηλώνει στο liberal.gr o Θεόδωρος Γεωργακόπουλος Διευθυντής Περιεχομένου της διαΝΕΟσις. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει ότι «η βάση της πυραμίδας του πληθυσμού της Ελλάδας σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη συρρικνώνεται» επιτείνοντας «τη γήρανση κορυφής».
Η διαΝΕΟσις έχει εκπονήσει εμπεριστατωμένες έρευνες και στο πλαίσιο αυτό ο κ. Γεωργακόπουλος σημειώνει «Μέσα στην κρίση, η αύξηση της ανεργίας και η οικονομική αβεβαιότητα οδήγησαν τα ζευγάρια στο να καθυστερούν την απόκτηση του πρώτου παιδιού και στο να αναβάλλουν την απόκτηση δεύτερου ή τρίτου παιδιού».
«Είναι έτσι προφανές» συνεχίζει «ότι ο πληθυσμός των μικρότερων ηλικιών με την πάροδο του χρόνου θα συρρικνωθεί σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη, ενώ το αντίθετο αναμένεται να συμβεί με τους ηλικιωμένους. Οι ενδιάμεσες ηλικίες (15-64 ετών) αναμένεται επίσης να μειωθούν έως το 2050, αποτελώντας το 50,9% έως το 56,5% του συνολικού πληθυσμού. Αντίθετα, τα ποσοστά των ηλικιακών ομάδων 65+ και 85+ θα αυξηθούν μέχρι το 2050»
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κύριε Γεωργακόπουλε, πώς θα περιγράφατε την κατάσταση του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα σήμερα. Η διαΝΕΟσις είναι ίσως ο μοναδικός φορέας που έχει εκπονήσει μία τόσο εμπεριστατωμένη έρευνα.
Η πιο πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύτηκε το 2019, αφορά στην ελληνική οικογένεια και το δείκτη γονιμότητας στη χώρα μας. Η έρευνα, που εκπονήθηκε από ομάδα ερευνητών του ΕΚΚΕ, με συντονιστή και επιστημονικό υπεύθυνο το διευθυντή ερευνών του ΕΚΚΕ Διονύση Μπαλούρδο, καταγράφει την εικόνα της γονιμότητας στην Ελλάδα σήμερα, αναλύει τις οικογενειακές πολιτικές που ακολουθούν άλλες χώρες και καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής για τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και την αύξηση των γεννήσεων.
Σήμερα οι οικογένειες γίνονται μικρότερες. Οι μονομελείς και οι μονογονεϊκές οικογένειες αυξάνονται. Λίγα ζευγάρια συμβιώνουν και περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν να μην κάνουν καθόλου παιδιά, από ό,τι στο παρελθόν. Η μέση ηλικία των γυναικών όταν αποκτούν το πρώτο τους παιδί αυξάνεται, ενώ αυξάνεται και η μέση ηλικία του πρώτου γάμου, μειώνονται οι γάμοι και αυξάνονται τα διαζύγια.
Μέσα στην κρίση, η αύξηση της ανεργίας και η οικονομική αβεβαιότητα οδήγησαν τα ζευγάρια στο να καθυστερούν την απόκτηση του πρώτου παιδιού και στο να αναβάλλουν την απόκτηση δεύτερου ή τρίτου παιδιού. Η αναζήτηση και η αξιοποίηση των ευκαιριών απασχόλησης και για τα δύο φύλα δεν συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη επαρκών παροχών, καθώς και δομών και υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους για τη στήριξη της οικογένειας.
Στην μεταπολεμική περίοδο, ο πληθυσμός μας, έχει περιορίσει τη γονιμότητά του και έχει αυξήσει κατά 10 έτη περίπου τον μέσο προσδόκιμο χρόνο ζωής του στη γέννηση – από τα 70 το 1961 στα 78,4 έτη το 2014 για τους άνδρες
και από τα 73,5 το 1961 στα 83,5 έτη αντίστοιχα για τις γυναίκες (εξ ου και η προοδευτική του γήρανση).
- Άρα έχουμε πρόβλημα για τις επόμενες δεκαετίες
Η βάση της πυραμίδας του πληθυσμού της Ελλάδας σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη συρρικνώνεται με την πάροδο του χρόνου, επιτείνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα της «γήρανσης βάσης», που έχει ήδη εμφανιστεί ως απόρροια της χαμηλής γεννητικότητας. Ταυτόχρονα, καθώς τα άτομα των μεσαίων ηλικιακών ομάδων μετακινούνται σε μεγαλύτερες ηλικίες με την πάροδο του χρόνου, γίνεται εντονότερο και το πρόβλημα της «γήρανσης κορυφής». Είναι έτσι προφανές ότι
ο πληθυσμός των μικρότερων ηλικιών με την πάροδο του χρόνου θα συρρικνωθεί σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη, ενώ το αντίθετο αναμένεται να συμβεί με τους ηλικιωμένους. Οι ενδιάμεσες ηλικίες (15-64 ετών) αναμένεται επίσης να μειωθούν έως το 2050, αποτελώντας το 50,9% έως το 56,5% του συνολικού πληθυσμού. Αντίθετα, τα ποσοστά των
ηλικιακών ομάδων 65+ και 85+ θα αυξηθούν μέχρι το 2050
- Και ποιοι θα δουλεύουν κύριε Γεωργακόπουλε για να καλύψουν τις ανάγκες του Ασφαλιστικού, για να συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας, στον πολιτισμό στην παιδεία;
Aυτό είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον. Η τάση της συρρίκνωσης και γήρανσης του πληθυσμού -στον βαθμό που θα επιβεβαιωθεί- είναι μια ωρολογιακή βόμβα τόσο όσον αφορά το συνταξιοδοτικό όσο και το ελληνικό χρέος. Μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας έχει να αποπληρώσει στις επόμενες δεκαετίες ένα ιδιαίτερα υψηλό χρέος, το οποίο δεν επηρεάζεται από πληθυσμιακές μεταβολές, απλώς θα πρέπει να αποπληρωθεί από έναν ολοένα συρρικνούμενο αριθμό Ελλήνων. Αν δεν λάβουμε μέτρα, αν δεν σχεδιάσουμε μία δυναμική κοινωνία, η Ελλάδα απλούστατα, δεν μπορεί να έχει μέλλον. Ούτε στην οικονομία ούτε και στο πολιτισμικό της αποτύπωμα μέσα στο χρόνο...
- Ποιες είναι κάποιες άμεσες προτάσεις που θα μπορούσαν να μας κάνουν αισιόδοξους;
To ζήτημα ασφαλώς, δεν λύνεται αν κάνουμε πολλά παιδιά, όπως πιστεύει ο πολύς κόσμος. Άμεσος στόχος πρέπει να είναι να κάνουμε καλύτερους, δημιουργικότερους και παραγωγικότερους Έλληνες. Έτσι ώστε το πολιτισμικό μας αποτύπωμα στον κόσμο να είναι πιο ενεργό. Ασφαλώς να προστατεύσουμε αποτελεσματικά τα δικαιώματα της ελληνικής οικογένειας και να βελτιώσουμε τις συνθήκες ευημερίας της κοινωνίας μας. Η λειτουργική ενσωμάτωση βεβαίως, των μεταναστών- αν και εκείνοι θέλουν να παραμείνουν- θα διευρύνει τον δυναμισμό της χώρας ως προς τις δεξιότητες του πληθυσμού της.
