Του Ανέστη Ντόκα
Θηλιά στην ελληνική οικονομία των 313,5 δις. ευρώ δημοσίου χρέους και άμεση απειλή στην ασθμαίνουσα ανάπτυξη της χώρας, έρχεται να βάλει η έκτη συνεχόμενη εβδομάδα κερδών των διεθνών τιμών πετρελαίου που έχουν αναρριχηθεί στα υψηλά των τελευταίων 3,5 ετών.
Στο σημερινό κλείσιμο των συμβολαίων παραγώγων στο Χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Λονδίνου, η τιμή του πετρελαίου τύπου μπρεντ διαμορφώθηκε στα 79,03 δολάρια το βαρέλι ενώ ενδοσυνεδριακά χθες έσπασε και το φράγμα των 80 δολαρίων το βαρέλι, ενώ το αργό πετρέλαιο διαπραγματεύθηκε στα 71,23 δολάρια το βαρέλι ευρισκόμενο σε νέα υψηλά από τον Νοέμβριο του 2014.
Η άνοδος του μαύρου χρυσού έρχεται να προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στην πιο αδύναμη οικονομία της ευρωζώνης με την κυβέρνηση να παρακολουθεί αμήχανη καθώς ήδη οι πρώτες επιπτώσεις έχουν εμφανιστεί στην άνοδο των τιμών της βενζίνης στα πρατήρια όλης της χώρας. Ηδη στην Αθήνα η μέση τιμή της αμόλυβδης έχει ξεπεράσει το 1,63 ευρώ το λίτρο ενώ στη περιφέρεια και ειδικά στη νησιωτική Ελλάδα όπου έχει ξεκινήσει η τουριστική περίοδος η αμόλυβδη προσεγγίζει το 1,8 με 1,9 ευρώ το λίτρο.
Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι κάθε αύξηση της τιμής του βαρελιού κατά 5 δολάρια, πάνω από την πρόβλεψη του εθνικού πρoϋπολογισμού , προκαλεί μείωση του ΑΕΠ κατά 0,4%, ανάλογα με τη δομή της κάθε οικονομίας. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αν παραμείνει στα σημερινά επίπεδα ο μέσος όρος τιμών του πετρελαίου για το 2018, δηλαδή κοντά στα 63 δολάρια το βαρέλι, τότε η ζημιά για την ανάπτυξη θα κινηθεί στην καλύτερη περίπτωση μεταξύ 0,3% - 0,4%. Και οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν θα ξεπεράσουν για φέτος το 2%, επίπεδα στα οποία αναπροσάρμοσε χθες τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης και αξιωματούχος του οικονομικού επιτελείου, μετά τη συνάντησή του με τους θεσμούς. Εξάλλου και η ΕΚΤ έχει αναθεωρήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο τις εκτιμήσεις της για τις μέσες τιμές πετρελαίου φέτος, στα 61,6 δολάρια το βαρέλι, από 52,6 δολάρια.
Ισχυρές θα είναι οι επιπτώσεις στις Ελληνικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται άμεσα από τη πορεία του πετρελαίου γεγονός που θα επηρεάσει το κόστος παραγωγής των προιόντων και οι καταναλωτές θα διαπιστώσουν αυξήσεις το επόμενο διάστημα στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Το «χτύπημα» λοιπόν αναμένεται ότι θα είναι διπλό με τελικό αποδέκτη τον καταναλωτή καθώς η αύξηση της τιμής προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις στην τιμή των καταναλωτικών αγαθών αλλά και των καυσίμων επιβαρύνοντας το κόστος των μεταφορών και της μετακίνησης.
Η ισχυρή άνοδος των τιμών του πετρελαίου σε συνδυασμό με την ασφυκτική τιμολογιακή πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση για να εμφανίσει πλεόνασμα συνθλίβοντας επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα επηρεάσει άμεσα το κόστος των καταναλωτικών αγαθών, εκείνων κυρίως που βρίσκει κανείς στα ράφια των σούπερ μάρκετ καθώς αυξάνεται η δαπάνη για τις επιχειρήσεις στα logistics (τις μεταφορές προϊόντων) προκαλώντας κατά συνέπεια άνοδο στην τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής για τα προϊόντα που αγοράζει από το ράφι. Ακριβότερες θα είναι και οι μεταφορές καθώς αυξάνεται φυσικά ένα βασικό καύσιμο όπως είναι το πετρέλαιο ενώ όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς μιλώντας από την αύξηση δεν επηρεάζονται οι αερομεταφορές και η ακτοπλοΐα καθώς πρόκειται για διαφορετικά καύσιμα. Σημειώνουν ωστόσο ότι η αύξηση του πετρελαίου κίνησης θα επηρεάσει τις πωλήσεις πετρελαιοκίνητων οχημάτων αλλά και την κατανάλωση καυσίμων κίνησης καθώς η αυξημένη τιμή θα λειτουργεί ανασταλτικά στα επιπλέον γεμίσματα.
Σήμερα η Σαουδική Αραβία είπε πως συμβουλεύεται άλλους παραγωγούς πετρελαίου, εκτός του ΟΠΕΚ, για να διασφαλίσει πως υπάρχουν επαρκείς προμήθειες που θα στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη, μετά και την άνοδο του πετρελαίου στα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από το 2014. Ο Khalid al-Falih, υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας με την μεγαλύτερη επιρροή στον ΟΠΕΚ, είπε μέσω ανάρτησης του στο Twitter πως κάλεσε τους ομολόγους του στα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, στις ΗΠΑ, στη Ρωσία αλλά και μείζονες καταναλώτριες χώρες όπως η Νότια Κορέα, "να συντονίσουν από κοινού μία παγκόσμια δράση, έτσι ώστε να κατευνάσουν την ανησυχία στην παγκόσμια αγορά. Ο Falih είπε επίσης πως διαβεβαίωσε τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Ενεργειακού Οργανισμού για τη "δέσμευση στη σταθερότητα της αγοράς πετρελαιοειδών και της παγκόσμιας οικονομίας", καθώς και για τη δέσμευσή του να επικοινωνήσει με τους ομολόγους του τις επόμενες ημέρες.
Οι ανοδικές τάσεις εντείνονται στις διεθνείς αγορές του «μαύρου χρυσού», μετά την απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Οι τιμές του πετρελαίου ακολουθούν τελευταία ανοδική πορεία, λόγω της συμφωνίας των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ με τη Ρωσία να μειώσουν την ημερήσια παραγωγή τους και έτσι να τονώσουν τα κρατικά τους έσοδα. Ομως, oι τιμές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν περαιτέρω, με τη σταδιακή επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων εις βάρος του Ιράν αλλά και των τρίτων χωρών που συνεργάζονται με την Τεχεράνη, έως τον Νοέμβριο. Και αυτό διότι θα αναχαιτιστούν, αν δεν διακοπούν, ολοσχερώς οι εξαγωγές από το Ιράν.
