Τα αμερικανικά μηνύματα προς τον Ερντογάν είναι πολύ δυνατά, δεν έχει περιθώρια και τουλάχιστον μέχρι τις αμερικανικές εκλογές θα «μαζευτεί». Του έχει γίνει σαφές ότι τυχόν επανάληψη των προκλήσεων των τελευταίων μηνών θα μπορούσαν να κάνουν πολλούς ελληνοαμερικανούς ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν Τραμπ, κάτι που ούτε ο τούρκος πρόεδρος θα ήθελε, σημειώνει μέσω liberal.gr o Θάνος Βερέμης, σχολιάζοντας την δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα.
Ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, προσθέτει ότι μεγάλος μέρος της αμερικανικής πολιτικής έχει απαυδήσει με την στάση της Τουρκίας απέναντι στο ΝΑΤΟ, το οποίο «κακομεταχειρίζεται» με κάθε ευκαιρία, προκειμένου να δείξει ότι είναι φίλη χώρα στην Ρωσία, γι' αυτό και θεωρεί πολύ πιθανό η βάση της Σούδας να επωμιστεί διάφορες λειτουργίες του Ιντσιρλίκ, του οποίου η σημασία εκπίπτει συνεχώς στα μάτια του αμερικανικού ενδιαφέροντος. «Όλα δείχνουν Σούδα», όπως λέει χαρακτηριστικά,
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τι να περιμένουμε από την επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα;
Καταρχήν, αν και σε κάποιους η άποψη μπορεί να φανεί ανορθόδοξη, ας μην ξεχνάμε το ενδιαφέρον της κυβέρνησης Τραμπ για την ομογένεια, τους ελληνοαμερικανούς ψηφοφόρους. Είναι εντυπωσιακό ότι μέσα στο τελευταίο χρόνιο, ο Πομπέο επισκέφτηκε δύο φορές την Ελλάδα. Μια τον Οκτώβριο του 2019 και μία τώρα, ενώ συναντήθηκε και μια φορά στην Βιέννη με τον Ν.Δένδια. Πιθανώς σε όλα αυτά βοηθά κάπως και η ισχυρή παρουσία της ομογένειας ενόψει και των αμερικανικών εκλογών.
Πέραν αυτών, υπάρχει φυσικά η εδώ και καιρό εγκεκριμένη συμφωνία αναβάθμισης της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας-ΗΠΑ, τα εξοπλιστικά, δηλαδή η αναβάθμιση των 84 μαχητικών F-16 και οι φρεγάτες που θέλει να αγοράσει η χώρα.
Από εκεί και πέρα η χθεσινή επίσκεψη Πομπέο στην Θεσσαλονίκη σηματοδοτεί τον αναβαθμισμένος ρόλος που βλέπουν οι ΗΠΑ ότι μπορεί να παίξει η Ελλάδα στο νέο βαλκανικό χάρτη, ωστόσο το κυρίως πιάτο της άφιξης του Αμερικανού ΥΠΕΞ στην χώρα μας, λέγεται Σούδα.
Η πολύ μεγάλης αυτής σημασίας στρατιωτική βάση των ΗΠΑ, δεν αποκλείεται να επωμιστεί μελλοντικά και διάφορες λειτουργίες του Ιντσιρλίκ, του οποίου η σημασία εκπίπτει συνεχώς στα μάτια του αμερικανικού ενδιαφέροντος. Η σημασία του Ιντσιρλίκ μειώνεται συνεχώς εξαιτίας της αυξανόμενης συνεργασίας της Τουρκίας με την Ρωσία. Αν έχει ένα κίνητρο η Μόσχα από την συνεργασία αυτή με την Αγκυρα είναι η αποδυνάμωση της συνοχής του ΝΑΤΟ. Το παιχνίδι αυτό παίζει η Τουρκία. Όλα αυτά μαζί συνιστούν μια νέα κατάσταση η οποία οδηγεί σε μια και μόνο κατεύθυνση : Στην Σούδα. Αναβαθμίζεται ως βάση στρατηγικής σημασίας, δεν αποκλείεται να αναλάβει λειτουργίες του Ιντσιρλίκ, ενώ έχει ούτως ή άλλως άλλο βάρος καθώς η Αν.Μεσόγειος και η Μ.Ανατολή αποτελούν πλέον πεδίο αντιπαράθεσης των μεγάλων δυνάμεων. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ένα μέρος της αμερικανικής πολιτικής, ειδικά στον αμυντικό τομέα, έχει απηυδήσει με την τουρκική στάση απέναντι στο ΝΑΤΟ, το οποίο η Άγκυρα “κακομεταχειρίζεται” με κάθε ευκαιρία, προκειμένου να δείξει στην Ρωσία ότι είναι φίλη χώρα
- Τι μηνύματα στέλνουν οι κινήσεις αυτές στην Τουρκία;
Κρίνοντας από τις δηλώσεις του Ερντογάν, έχει ενοχληθεί σφόδρα από την παρουσία του Πομπέο και μάλιστα δύο φορές το τελευταίο χρόνο, και χωρίς να περάσει καν από την Τουρκία. Από την άλλη πάλι πλευρά επαναλαμβάνω ότι μια τέτοια πολιτική μπορεί να σχετίζεται ως ένα βαθμό και με τις επικείμενες εκλογές, άρα να απευθύνονται στην ελληνική ομογένεια. Ένα πολύ σημαντικό “όπλο” το οποίο εμείς ως χώρα έχουμε αγνοήσει και δεν κάνουμε μέσω αυτής το απαραίτητο lobying υπέρ των ελληνικών συμφερόντων στην διάρκεια της αμερικανικής προεκλογικής περιόδου.
- Επομένως η επίσκεψη Πομπέο μπορεί να μην μας χαρίζει εύκολες λύσεις στα ελληνοτουρκικά, ωστόσο μας προσφέρει ευκαιρίες, σωστά;
Επαναλαμβάνω ο κ. Πομπέο εμφανίστηκε δύο φορές στην Ελλάδα, ενώ πέρασε και από την Λευκωσία, κινήσεις που ενόχλησαν σφόδρα την Τουρκία. Από εκεί και πέρα δεν νομίζω ότι το ταξίδι Πομπέο και η αναβάθμιση της Σούδας θα επηρεάσουν την συζήτηση για έναρξη διαλόγου με την Τουρκία. Είμαι βέβαιος ότι ο Ερντογάν θα έλθει στο διάλογο με τις γνωστές της θέσεις και πέραν των δύο θεμάτων που θέτουμε εμείς, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, θα απαιτήσουν να συζητήσουμε για παράδειγμα και για την αποστρατικοποίηση των νησιών, για την μειονότητα στην Θράκη, τις “γκρίζες ζώνες”, κ.ο.κ.. Εκεί ωστόσο που θα παίξουν ρόλο η επίσκεψη Πομπέο και η αναβάθμιση της Σούδας είναι ως προς την επιθετικότητα της Αγκυρας και τις εντυπωσιακές στρατιωτικές ενέργειες των τελευταίων μηνών.
- Εκτιμάτε δηλαδή ότι η επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα θα κάνει λιγότερο επιθετική στρατιωτικά την Τουρκία;
Ναι, θα την κάνει λιγότερο επιθετική. Η ρητορική Ερντογάν, όπως αυτά που επανέλαβε χθες ότι “είμαστε οι ιδιοκτήτες της Μεσογείου”, απευθύνεται στο εσωτερικό, είναι για εγχώρια κατανάλωση. Εκτιμώ ότι ο στόλος δεν θα ξαναβγεί στην θάλασσα τουλάχιστον για ένα προσεχές διάστημα. Ο Ερντογάν μαζεύτηκε, θα μαζευτεί κι άλλο και η επίσκεψη Πομπέο παίζει κι αυτή ένα ρόλο. Εκτός του ότι η Τουρκία δέχτηκε τελευταίως αρκετές πιέσεις από την Γαλλία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ, η στάση των ΗΠΑ έχει ασφαλώς μια βαρύνουσα σημασία. Στα λόγια λοιπόν ο Ερντογάν δεν πρόκειται να υποχωρήσει, ωστόσο στην πράξη θα ζυγίσει αλλιώς την κατάσταση. Δεν νομίζω ότι για ένα διάστημα θα κάνει λεβεντιές. Σίγουρα θα επανέλθει μετά τις αμερικανικές εκλογές, αλλά έχει πάρει τα κατάλληλα μηνύματα ότι μέχρι τότε δεν έχει περιθώρια, αφού οι προκλήσεις του τελευταίου μηνός θα μπορούσαν να κάνουν πολλούς ελληνοαμερικανούς ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν Τραμπ στις 3 Νοεμβρίου. Και ο Ερντογάν δεν θα ήθελε να χάσει τις εκλογές ο Τραμπ.
- Σχολιάστε μας και με το νέο μέτωπο που έχει ανοίξει η Τουρκία στον Καύκασο. Βλέπετε κλιμάκωση;
Δεν μπορεί να πάει μακριά η εμπλοκή της Τουρκίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εναντίον των Αρμενίων. Οι Αρμένιοι έχουν σύμμαχο που λέγεται Ρωσία. Η Μόσχα υποστηρίζει και υποθάλπει τους Αρμένιους και η Τουρκία το γνωρίζει πολύ καλά. Μπορεί στα λόγια να λέει “τα αδέλφια μας οι Αζέροι”, ωστόσο εκεί στην πράξη δεν μπορεί να κάνει το παραμικρό. Τα όσα λοιπόν βλέπουμε να συμβαίνουν το τελευταίο 48ωρο γίνονται για εσωτερική κατανάλωση.
