Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Δυστυχώς για όλους μας, ο υπερπροστατευτικός κρατισμός δεν επιφέρει μόνο οικονομικές κρίσεις αλλά και άγνοια κινδύνων στα μέλη μιας κοινωνίας. Μια τέτοια εξέλιξη είναι απολύτως φυσική, αφού οι πάντες βυθίζονται στις ψευδαισθήσεις και αναπτύσσουν ναρκισσιστικά ένστικτα απέναντι στους άλλους. Στην περίπτωσή μας, η «νάρκωση» μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες, δεδομένου πως έχουμε χάσει, εδώ και δεκαετίες, κάθε αίσθηση της ιδιαίτερης θέσης μας στον παγκόσμιο χάρτη. Για να μην πω ότι δεν ξέρουμε που βρισκόμαστε, δεδομένου πως το 62% του ελληνικού λαού, ψήφισε «όχι» στην Ευρώπη, στο δημοψήφισμα (ναι στα λεφτά της όχι στα χρέη της)!
Χθες, ο Ταγίπ Ερντογάν επέκρινε εκείνους που υπέγραψαν το 1923 τη Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία έδωσε σε μεγάλο βαθμό στη χώρα τα σημερινά της σύνορα. «Μας απείλησαν με τη Συνθήκη Σεβρών το 1920 και μας έπεισαν να αποδεχθούμε εκείνη της Λωζάνης το 1923. Κάποιοι προσπάθησαν να μας εξαπατήσουν παρουσιάζοντας τη Συνθήκη της Λωζάνης ως νίκη», πρόσθεσε, ενώ στη συνέχεια εξήγησε ότι «στη Λωζάνη παραδώσαμε (πλέον Ελληνικά) νησιά τα οποία (είναι τόσο κοντά που) "ακούγεσαι αν φωνάξεις από την Τουρκία"».
Η Συνθήκη της Λωζάνης υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923. Πιο πριν όμως, τον Ιανουάριο του 1923, είχε μπει η ταφόπλακα της ιστορίας 3000 χρόνων, για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, οι οποίοι δεν θα επέστρεφαν ποτέ πια στις πατρίδες τους. Και τι ειρωνεία! Την διαπραγμάτευση την έκανε ο άνθρωπος που είδε το μεγάλο του όραμα να καταρρέει, εξαιτίας της ανωριμότητας του λαού του- στις εκλογές του 1920 οι Έλληνες καταψήφισαν τον θριαμβευτή της Συνθήκης των Σεβρών.
Ο Βενιζέλος όμως, κατάφερε να περισώσει ό τι μπορούσε και να ξαναστήσει από την αρχή μια διαλυμένη κοινωνία, η οποία εκτός των άλλων, είχε την υποχρέωση να απορροφήσει πάνω από 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες.
Τι θα έκανε ο Τσίπρας στη θέση του; Μα, δεν θα ήταν ποτέ στη θέση του. Η ρητορική, ο τρόπος που πολιτεύεται και το ιστορικό του αποτύπωμα θυμίζει περισσότερο, τους αντιπάλους του Βενιζέλου. Αυτούς που εκτελέστηκαν στο Γουδί (Δίκη των Εξ). Εθνικολαϊκισμός, προπαγάνδα, έξαψη παθών και στη συνέχεια απέλπιδα υποταγή στους Συμμάχους, με τους οποίους όμως, είχε πια χαθεί το παιχνίδι δια παντός.
Ποια θα ήταν σήμερα η θέση του πρωθυπουργού σε περίπτωση διπλωματικής εμπλοκής με την Τουρκία; Ποια μπορούσε να είναι η θέση ενός ανθρώπου ο οποίος δεν κατανοεί τους διεθνείς συσχετισμούς, που δεν έχει αίσθηση των κινδύνων, που λέει απροκάλυπτα ψέματα και ρισκάρει την απομόνωση της κοινωνίας του;
Είμαστε πολίτες μιας χώρας που βρίσκεται στο έλεος των εξελίξεων και εύχεται απλά να μην συμβούν. Η περίοδος που βιώνουμε μας καθιστά απολύτως ευάλωτους σε οποιαδήποτε εμπλοκή με διπλωματικές ή γεωπολιτικές διεκδικήσεις της Τουρκίας ή άλλων γειτόνων. Είμαστε μια χώρα οικονομικά και πολιτικά εξαρτημένη. Δεν έχουμε καμία δυνατότητα επιβολής οποιουδήποτε δικαίου παρά μόνο την επίκληση παλιών συνθηκών που ελπίζουμε να μην τις αμφισβητήσουν οι άλλοι.
Να όμως, που ξεκίνησαν να τις αμφισβητούν. Είναι όμως πλέον αργά. Βρίσκομαστε, όπως και το 1920, σε μερική αποσύνθεση, με το πολιτικό σύστημα παραδομένο σε καρικατούρες ξιπασμένων «ηρώων» που αποπνέουν γέλιο και έξαψη. Και δεν υπάρχει πια Βενιζέλος για να διορθώσει τα λάθη και να περισώσει ό τι μπορεί. Εάν ποτέ συμβεί το κακό, μάλλον θα είναι δραματικά, ταπεινωτικό για όλους μας.
Για άλλη μία φορά, να εύχεστε να μην χρειαστεί να αναλάβουμε κάποια ευθύνη. Γιατί τελευταία στις διαπραγματεύσεις, δεν είμαστε και τόσο καλοί…
