Ο κίνδυνος να αυξηθεί η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο έρχεται πολύ πιο κοντά μετά την ανακάλυψη του εμπορικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος στη θέση «Γλαύκος» της Κυπριακής ΑΟΖ, τονίζει ο Άγγελος Συρίγος μιλώντας στο liberal.gr.
Σχολιάζοντας τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η ανακάλυψη της Exxon Mobil, ο καθηγητής του Παντείου και υποψήφιος με τη ΝΔ στην Α΄Αθηνών, εκτιμά ότι η Τουρκία, ακριβώς επειδή πλέον φοβάται επιτάχυνση των εξελίξεων, θα προσπαθήσει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, να «γκριζάρει» την ευρύτερη περιοχή.
«Δηλαδή θα επιχειρήσει να δημιουργήσει μια ζώνη «γκρίζων δικαιωμάτων», ούτως ώστε να υποστηρίξει ότι έχει και εκείνη δικαίωμα στον ενεργειακό πλούτο της περιοχής», όπως σημειώνει ο κ. Συρίγος, εκτιμώντας ότι οι κινήσεις της θα στραφούν σε κυπριακά οικόπεδα που δεν έχουν ακόμη παραχωρηθεί σε ξένες πετρελαϊκές εταιρείες, με τις οποίες σ' αυτή τη φάση η Άγκυρα δεν θέλει να αντιπαρατεθεί.
Χαρακτηρίζει αναμφισβήτητα θετικό το γεγονός ότι βρέθηκε στη Κύπρο ένα ακόμη εμπορεύσιμο κοίτασμα, καθώς ενισχύει τα κίνητρα για τις ξένες εταιρείες να συνεχίσουν να ψάχνουν. Το πρόβλημα, όπως λέει, είναι ότι ξυπνά το ενδιαφέρον της Τουρκίας η οποία «οσμίζεται» πως υπάρχουν εμπορικά εκμεταλλεύσιμοι υδρογονάνθρακες, άρα θα θελήσει και αυτή να πάρει μερίδιο.
Όσον αφορά αυτό καθ' εαυτό το κοίτασμα στο στόχο «Γλαύκος», σημειώνει ότι είναι ακόμη νωρίς να κρίνουμε κατά πόσο αλλάζει από μόνο του τα δεδομένα για τη Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς για να υπάρξει σαφής εικόνα για το μέγεθός του, θα χρειασθεί πρώτα να διεξαχθούν κι άλλες έρευνες.
Συνέντευξη στο Γιώργο Φιντικάκη
Τι δεδομένα δημιουργεί για την Κυπριακή Δημοκρατία το κοίτασμα φυσικού αερίου που εντοπίστηκε στο στόχο «Γλαύκος»;
Είναι ασφαλώς θετικό ότι ανακαλύφθηκε ένα εμπορικά εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα, ωστόσο το κρίσιμο σημείο είναι το μέγεθός τους.
Αν είναι ένα μικρομεσαίο κοίτασμα, τότε δεν θα αλλάξει τα δεδομένα για τη Κυπριακή Δημοκρατία. Αν είναι ένα μεγαλο κοίτασμα, μπορεί να τα αλλάξει, με τη βοήθεια και της διπλωματίας. Το ακριβές μέγεθος του κοιτάσματος στο οικόπεδο «10» θα το μάθουμε μόνο όταν διεξαχθούν και άλλες έρευνες. Προς το παρόν είναι νωρίς ακόμη να κρίνουμε.
Διαβάζουμε πάντως ότι δημιουργείται πλέον το υπόβαθρο ώστε με πιθανές νέες μικρότερες ή μεγαλύτερες ανακαλύψεις να συμπληρωθεί η κύρια απαίτηση, δηλαδή οι ελάχιστες απαιτούμενες ποσότητες εμπορεύσιμου φυσικού αερίου, για τη δημιουργία τερματικού υγροποίησης στην Κύπρο…
Προκειμένου να μπορέσει να γίνει τερματικός σταθμός στη Κύπρο ή ακόμη καλύτερα να μπει μπροστά ο αγωγός East Med, που αποτελεί και το ζητούμενο για την ελληνική πλευρά, χρειάζεται να βρεθούν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου.
Τούτο σημαίνει ότι όχι μόνο πρέπει να συνεχιστεί το πρόγραμμα ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά επίσης να επεκταθεί και σε άλλα τεμάχια, συμπεριλαμβανομένου και του οικοπέδου «7». Για το συγκεκριμένο τεμάχιο έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ξένες εταιρείες, ωστόσο ακόμη δεν έχει αποδοθεί σε αυτές μέσω διαγωνισμού.
Ένας από τους πολλούς τουρκικούς χάρτες που εμφανίζει ως τούρκικα, μεγάλο μέρος από τα κυπριακά οικόπεδα 4,5 και 6, όπως επίσης τμήματα του 8 και του 12
Συνοψίζοντας θα μπορούσε κανείς να πει, αφενός ότι η Exxon Mobil και η Qatar Petroleum θα παραμείνουν στη Κύπρο για πολύ καιρό, αφετέρου ότι η είδηση για το κοίτασμα - όποιο και αν είναι το μέγεθός του - στέλνει ένα θετικό μήνυμα στη διεθνή κοινότητα ενόψει και των επόμενων ερευνών σε άλλα οικόπεδα;
Καταρχήν η Exxon Mobil και η Qatar Petroleum έχουν ούτως ή άλλως τα δικαιώματα στο οικόπεδο «10» όπου και βρέθηκε το κοίτασμα, όπως τα ίδια δικαιώματα έχουν η γαλλική Total και η ιταλική Eni σε άλλα τεμάχια. Αυτά δεν χάνονται, έχουν δικαίωμα να τα εκμεταλλεύονται για όσο διάστημα ορίζουν τα σχετικά συμβόλαια.
Το γεγονός ότι βρέθηκε εμπορεύσιμο κοίτασμα είναι αναμφισβήτητα θετικό, καθώς ενισχύει τα κίνητρα για τις ξένες εταιρείες να συνεχίσουν να ψάχνουν. Το πρόβλημα είναι ότι ξυπνά το ενδιαφέρον της Τουρκίας η οποία «οσμίζεται» ότι στη περιοχή υπάρχουν εμπορικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, άρα θα θελήσει και αυτή να πάρει μερίδιο.
Βλέπετε επομένως ως συνέπεια των παραπάνω, τουρκικές αντιδράσεις ; 'Η επειδή η εταιρεία που κάνει έρευνες στο οικόπεδο «10» είναι η Exxon Mobil, η Τουρκία να επιχειρήσει ένα αντιπερισπασμό κάπου άλλου;
Σήμερα η Τουρκία έχει στη περιοχή νοτίως της Κύπρου το ερευνητικό σκάφος «Barbaros». Έχει επίσης βορείως της Κύπρου το ερευνητικό σκάφος «Πορθητής», ενώ έχει αποκτήσει άλλο ένα σκάφος, το «Ντιπ Σι Μέτρο ΙΙ», το οποίο σύμφωνα με όσα η ίδια η τουρκική πλευρά έχει δηλώσει, πρόκειται να προχωρήσει σε έρευνες σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ.
Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα συμβεί αυτό, ωστόσο η Τουρκία καιροφυλακτεί και περιμένει τις δικές μας αντιδράσεις ώστε να προχωρήσει στις αντίστοιχες δικές της.
Επομένως, λέτε, πως είναι πολύ πιθανό να δούμε κινήσεις από την Άγκυρα σε κυπριακά τεμάχια, των οποίων μεγάλα τμήματα η ίδια εμφανίζει ως τουρκικά, σύμφωνα με τους χάρτες που έχει κατά καιρούς δημοσιεύσει;
Στο οικόπεδο «10» αποκλείεται να δούμε τουρκικές κινήσεις, καθώς βρίσκεται εκτός των χαρτών που η ίδια η Άγκυρα έχει δημοσιεύσει.
Πιο πιθανό είναι να υπάρξουν τουρκικές ενέργειες στα τεμάχια «1», «4», «5», «7» και «13», για τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχει ακόμη υπάρξει ενδιαφέρον από ξένες πετρελαϊκές εταιρείες. Η Άγκυρα δεν θα επιχειρήσει να μπει σε περιοχές οι οποίες έχουν ήδη παραχωρηθεί σε ξένες πετρελαϊκές εταιρείες. Μπορεί επίσης να στραφεί δυτικά της Κύπρου, όπου δεν υπάρχουν οριοθετημένα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ.
Σε παλαιότερη κουβέντα μας, είχατε εκτιμήσει ότι εφόσον προκύψουν θετικά αποτελέσματα με τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο θα αυξηθεί. Τώρα, όλο αυτό έρχεται πιο κοντά χρονικά;
Έρχεται πολύ πιο κοντά. Η Τουρκία φοβάται ότι μετά και την ανακάλυψη του νέου κοιτάσματος, μπορεί να επιταχυνθούν σημαντικά οι εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, και θα προσπαθήσει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, να «γκριζάρει» την περιοχή. Δηλαδή να δημιουργήσει μια ζώνη «γκρίζων δικαιωμάτων», ούτως ώστε να υποστηρίξει ότι έχει και εκείνη δικαίωμα στον ενεργειακό πλούτο της περιοχής.
* Ο κ. Άγγελος Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και υποψήφιος με τη ΝΔ στην Α΄Αθηνών
Φωτογραφία: APImages
