Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Η φοροεπιδρομή στα ακίνητα, είναι ένα από τα μελανότερα σημεία των τελευταίων ετών, αφού έχει ανατρέψει πλήρως τους κανόνες της ιδιοκτησίας, της προστασίας της περιουσίας και έχει προκαλέσει αισθητές παρενέργειες. Το μέγεθος και το βάθος των παρενεργειών αυτών, έχει αρχίσει να φαίνεται από το 2017.
Μια τέτοια παρενέργεια αποτελεί και το φαινόμενο της αποποίησης κληρονομιών που πλέον ανάγεται σε μέγα πρόβλημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί, οι βασικές αιτίες των αποποιήσεων το 2017-2018, ήταν η αδυναμία διατήρησης αυτών των κληρονομούμενων περιουσιακών στοιχείων λόγω του υπέρμετρου φορολογικού κόστους διατήρησης των ακινήτων, λόγω των φορολογικών βαρών που έφεραν τα ακίνητα, λόγω των ανεξόφλητων δανείων που βάραιναν τα ακίνητα, λόγω των φορολογικών εκκρεμοτήτων των αποθανόντων, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάποιων ακινήτων όπως εγκαταλελειμμένα, ακατοίκητα νεοκλασικά, ακίνητα που τελούν σε καθεστώς κατάληψης, των ευρύτατων καταπατήσεων ειδικότερα στη οικοπέδων και κτημάτων στην επαρχία, λόγω των προβλημάτων συνιδιοκτησίας με άλλους συγγενείς, λόγω αδυναμίας νομιμοποίησης και τακτοποίησης πολεοδομικών και άλλων παραβάσεων και λόγω άλλων αιτιών.
Με δυο λόγια η αποποίηση των κληρονομιών, εδράζεται πρωτίστως πάνω στα φορολογικά βάρη και δευτερευόντως στις ρυθμιστικές πιέσεις που ασκεί το κράτος στην ακίνητη περιουσία. Αυτό δείχνει όχι μόνο την αδυναμία της προστασίας της περιουσίας και της ιδιοκτησίας των πολιτών από το κράτος, αλλά την άσκηση πολιτικής άντλησης όλο και μεγαλύτερων πόρων από την ίδια κατηγορία φορολογουμένων.
Ο ΕΝΦΙΑ είναι ο διάδοχος του ΕΕΤΗΔΕ, ο οποίος ΕΕΤΗΔΕ είχε επιβληθεί ακριβώς μετά από την “πανηγυρική” απομάκρυνση της τρόικα από το γραφείο του Ευάγγελου Βενιζέλου και την άτακτη κυβερνητική υποχώρηση που επακολούθησε. Τότε η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου είχε να διαλέξει ανάμεσα στην κατάργηση των επιδοτήσεων των ταμείων των εργαζομένων και των συνταξιούχων της ΔΕΗ και του ΟΤΕ και στην θέσπιση του ΕΕΤΗΔΕ. Και φυσικά, το σοσιαλιστικό συνδικαλιστικό ένστικτο της, επέλεξε τον φόρο επί της κατοχής ακινήτων, ως “επασφάλιστρο” όπως είχε διαφημιστεί.
Και τότε είχαμε ακούσει σοφιστείες, με επιχειρήματα για την αναγκαιότητα της φορολογίας της ιδιοκτησίας, όπως γίνεται σε όλον τον κόσμο. Τα έλεγαν διάφοροι λησμονώντας προφανώς, πως η κατοχή ακίνητης περιουσίας ήδη φορολογείτο: 1) μέσω του ΤΑΠ (Τέλους Ακίνητης Περιουσίας) που από φορολογικό έσοδο του Δημοσίου έχει περάσει αυτούσιο στους Δήμους και εισπράττεται ακόμα μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ και 2) μέσω του ΦΜΑΠ (Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας).
Μέσα από αυτό το πρίσμα, ας μας επιτραπεί να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με αυτά που διαβάζουμε για τις αλλαγές στο φορολογικό νομοσχέδιο.
Σήμερα το εισόδημα από έσοδα ακίνητης περιουσίας φορολογείται αυτοτελώς. Από 0 - 12.000€ φορολογείται με 15%, από 12.001- 35.000€ φορολογείται με 35% και από 35.001€ και πάνω με 45%. Με βάση το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, καθιερώνεται εισαγωγικός φορολογικός συντελεστής στα φυσικά πρόσωπα από 22% στο 9% για εισοδήματα μέχρι 10.000€, χωρίς μείωση του αφορολόγητου και δημιουργία νέας προοδευτικής φορολογικής κλίμακας με χαμηλότερο ανώτατο φορολογικό συντελεστή.
Και τίθεται το ερώτημα. Το αφορολόγητο, ο χαμηλός εισαγωγικός συντελεστής και η νέα προοδευτική φορολογική κλίμακα, συμπεριλαμβάνουν και τα έσοδα από ακίνητα, ή τα έσοδα από ακίνητα θα εξακολουθούν να φορολογούνται αυτοτελώς και χωρίς αφορολόγητο; Αν ισχύει το δεύτερο, θα υπάρξουν νέες χαμηλότερες κλίμακες;
Σήμερα η ακίνητη περιουσία επιβαρύνεται με τον ΕΝΦΙΑ και με τον Συμπληρωματικό Φόρο. Το φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει την μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% εντός διετίας.
Και τίθεται το ερώτημα. Η μείωση του 30% του ΕΝΦΙΑ συμπεριλαμβάνει και τον Συμπληρωματικό Φόρο ή όχι;
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, η κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου του ΕΝΦΙΑ, θα οδηγήσει σε υψηλότερο ΑΕΠ (από 1,1 έως και 1,4 δις ευρώ), σε αύξηση του ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας και σε 33.000 νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μέσα σε μία πενταετία.
Πάντως το θέμα των ακινήτων, πέραν της καθαρά παράλογης και αντιαναπτυξιακής φορολογικής πολιτικής, έχει και μεγάλο δυσάρεστο κοινωνικό αντίκτυπο. Η ιδιοκτησία και η επιθυμία απόκτησης περιουσίας, ως κυρίαρχοι μοχλοί της οικονομίας και της κοινωνίας, υποχωρούν σε προτεραιότητα. Ασφαλώς και έχουν αλλάξει οι επιθυμίες και οι στόχοι των νέων σήμερα. Η νέα γενιά διακρίνεται από μεγαλύτερη γεωγραφική κινητικότητα, από μεγαλύτερη επαγγελματική μεταβλητότητα. Μια πραγματικότητα που απαλλάσσει εν μέρει, αυτή τη γενιά από την επιθυμία απόκτησης σταθερών και πάγιων περιουσιακών στοιχείων.
Όμως η απαξίωση της ιδιοκτησίας και της περιουσίας, μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να επιφέρει σε μια κοινωνία που αδυνατεί να κινηθεί προς τα εμπρός, κουβαλώντας μαζί της, την κληρονομιά του χθες.
* * *
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
