Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Ξεκινάμε με μια δήλωση: όλα τα παρακάτω σχόλια αφορούν τον τρόπο που συζητάμε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τον τρόπο που οι ελληνικές κυβερνήσεις επικοινωνούν τις θέσεις τους στο εσωτερικό ακροατήριο και το εξωτερικό, δηλαδή, όλα όσα μπορούμε να σχολιάσουμε λόγω της επαγγελματικής μας ιδιότητας.
Έχουν ένα δίκιο όσοι ισχυρίζονται ότι η επί δεκαετίες επίκληση του Διεθνούς Δικαίου στις διαφορές μας με την Τουρκία δεν έχει φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η Τουρκία παραμένει προκλητική κι από την οξεία ρητορική έχει περάσει στις απόπειρες δημιουργίας τετελεσμένων στο ίδιο το πεδίο.
Πράγματι, το να λες ότι έχεις μαζί σου το δίκιο είναι ένα θέμα, το προχωράς σε αυτήν τη διαπίστωση εσύ ο ίδιος και όχι κάποιο δικαστήριο είναι ένα άλλο.
Όσοι επικρίνουν την εθνικιστική ρητορική και καταγγέλλουν τους γνωστούς εθνικιστικούς κύκλους, τι παρουσίασαν όλα αυτά τα χρόνια στην ελληνική κοινή γνώμη ως αντιπρόταση;
Ποιος αντιεθνικιστής βγήκε να υπερασπιστεί τη στρατηγική προσέγγισης με την Τουρκία;
Ποιος είχε την τόλμη να βγει και να αρθρογραφήσει υπέρ της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου;
Από την άλλη πλευρά, όσοι υποστηρίζουν την ανάγκη η χώρα μας να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στην Τουρκία γιατί δεν λένε στους Έλληνες τι συνεπάγεται αυτό; Γιατί οι υπερπατριώτες δεν έχουν το κουράγιο να εξηγήσουν ότι σκλήρυνση της στάσης μας απέναντι στην Τουρκία σημαίνει αύξηση της στρατιωτικής θητείας και επέκταση του υποχρεωτικού της χαρακτήρας σε όλο τον πληθυσμό (και στις γυναίκες) και βέβαια αύξηση των ήδη υπέρογκων δαπανών για την άμυνα;
Έπειτα, δεν πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε και να αποδεχτούμε ότι άπαξ και διατηρούμε Στρατό πρέπει να είμαστε έτοιμοι (πάνω απ'όλα ψυχολογικά) να μπούμε σε πόλεμο;
Στον δημόσιο διάλογο, όταν η συζήτηση φτάνει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όλοι έχουμε αποδειχτεί τραγικά ανειλικρινείς και δέσμιοι των ταμπού: ο προοδευτικός κόσμος δεν υπερασπίζεται την ανάγκη εκπόνησης ενός στρατηγικού σχεδίου προσέγγισης με την Τουρκία σε κάθε δυνατό και πιθανό επίπεδο, από τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου μέχρι τα Πανεπιστήμια, τον Πολιτισμό και τον Τουρισμό αλλά και περιβαλλοντολογικές δράσεις, για την προστασία των θαλασσών για παράδειγμα.
Την ίδια στιγμή οι θιασώτες των «σκληρών λύσεων» αποκρύπτουν συστηματικά από το λαό τι συνεπάγεται η υιοθέτηση των λύσεων αυτών. Κι εδώ υπάρχουν ταμπού. Είναι έτοιμοι οι Έλληνες για αύξηση της στρατιωτικής θητείας; Αντιλαμβάνονται ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται ριζική αναδιοργάνωση με τρόπο που ίσως δυσαρεστήσει μέρος της κοινωνίας και των οργανωμένων συμφερόντων;
Παρατηρούμε εδώ και χρόνια ότι τα ελληνοτουρκικά καθώς και τα θέματα άμυνας και διπλωματίας ενδιαφέρουν μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης. Κι όμως συζητιώνται αποσπασματικά και κυρίως χωρίς καμία αναφορά στο κόστος που συνεπάγεται κάθε στρατηγική επιλογή.
Ήρθε η ώρα όλες οι πλευρές ν'αφήσουν τις εύκολες ρητορείες και να εμφανίσουν στους πολίτες τον λογαριασμό που θα κληθούν να πληρώσουν σε κάθε απόφαση. Με δεδομένο ότι αυτή την περίοδο στη χώρα ως σοβαρός ενήλικας συμπεριφέρεται κυρίως η ελληνική κυβέρνηση και ειδικά ο Πρωθυπουργός, ας μιλήσει στους Έλληνες κι ας τους εξηγήσει τι πρέπει να γίνει και κυρίως πόσο θα τους κοστίσει. Από το κόστος ξεκινάνε και εκεί τελειώνουν όλα.