Του Παναγιώτη Ε. Πετράκη
Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις και τον τρόπο με τον οποίο έκλεισε το 2016 (ύφεση της τάξης του -1,1% για το τέταρτο τρίμηνο του έτους και -0,05% για όλο το έτος), οι εκτιμήσεις μας για την ελληνική οικονομία το 2017 αναθεωρούνται προς το χειρότερο. Αυτό προκύπτει από ένα αξιόπιστο μοντέλο εκτιμήσεων (με πολύ καλές επιδόσεις) για τον κόσμο, την Ευρώπη και την Ελλάδα το οποίο διατηρούμε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με την Oxford Economics. Έτσι, αναμένουμε μια μεγέθυνση της τάξης του 0,5% για το σύνολο του έτους, αντί για μεγέθυνση της τάξης του 1,53% που είχαμε με βάση τις εκτιμήσεις του Φεβρουαρίου του 2017.
Η αναθεώρηση αυτή -σε σχέση με τις τελευταίας μας εκτιμήσεις- οφείλεται κυρίως στις χαμηλότερες κρατικές δαπάνες για τα έτη 2016 και 2017 (κατά περίπου €1,6 δις σε σχέση με αυτές που αναμένονταν), στις χαμηλότερες επενδύσεις για το έτος 2016 (χαμηλότερες κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ σε σχέση με αυτές που αναμένονταν), στις αρκετά χαμηλότερες εξαγωγές (κατά περίπου 3 δις ευρώ για τα έτη 2016 και 2017) και υψηλότερες εισαγωγές (υψηλότερες κατά περίπου 3 δις ευρώ το 2017) σε σχέση με αυτές που αναμένονταν. Σημειωτέον ότι η ιδιωτική κατανάλωση και το επίπεδο εγχώριας ζήτησης εκτιμώνται υψηλότερα σε σχέση με αυτά που αναμένονταν κατά τις προηγούμενες εκτιμήσεις μας (κατά περίπου €2,5 δις).
Να τονίσουμε τις βασικές υποθέσεις στις οποίες στηρίζονται οι εκτιμήσεις μας. Βασική υπόθεση είναι ότι η τρέχουσα οικονομική πολιτική συντίθεται: α) από την επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής της οικονομίας για την περίοδο 2017-2018, β) από μια προέκταση της τρέχουσας πολιτικής στην περίοδο 2018-2021. Το μοντέλο αυτό το ονομάζουμε Basic Model (ΒΜ).
Στο ΒΜ εξετάζεται εάν υπάρχει απόκλιση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τους στόχους που τέθηκαν στο "Supplemental Memorandum of Understanding" για την ελληνική οικονομία (16/06/2015) (0,5% το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% από το 2018 και μετά). Όλα τα έτη για τα οποία πραγματοποιείται η ανάλυση (2016-2021) το πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα είναι μεγαλύτερο από τους στόχους που έχουν τεθεί, με εξαίρεση το έτος 2018 κατά το οποίο παρατηρείται απόκλιση από το στόχο της τάξης του 0,52%, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ο δημοσιονομικός κόφτης[1] με μέτρα ύψους 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 0,94 δις (Πίνακας 1).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα -από την εφαρμογή του δημοσιονομικού κόφτη- πρόκειται να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες κατά 0,94 δις ευρώ από το 2019 και έπειτα, ο Πίνακας 2 παρουσιάζει τα αποτελέσματα του ΒΜ σεναρίου στην ελληνική οικονομία.
Το ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας μετά από 9 συνεχή έτη ύφεσης (με εξαίρεση το έτος 2014 όταν καταγράφηκε μικρή αύξηση του ΑΕΠ) αναμένεται ακολουθήσει μια θετική πορεία από το 2017 και μετά. Σε επίπεδο τριμήνων, θα πρέπει να περιμένουμε για το 2017 μεγέθυνση της τάξης του 0,22% για το πρώτο τρίμηνο, 0,26% για το δεύτερο, -0,01% για το τρίτο και 1,54% για το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Η ιδιωτική κατανάλωση από 123,88 δις ευρώ το 2016 αναμένεται να φτάσει στα 145,74 δις ευρώ το 2021.
Οι επενδύσεις μειώθηκαν σημαντικά λόγω της οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία. Ωστόσο, από το 2017 και μετά αναμένεται αρκετά σημαντική αύξηση των επενδύσεων. Μάλιστα, από 19,2 δις ευρώ το 2016 αναμένεται να φτάσουν τα 25,47 δις ευρώ το 2021.
Όσον αφορά στο εξωτερικό ισοζύγιο της οικονομίας, και πιο συγκεκριμένα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερό σε έλλειμμα της τάξης περίπου του 1 δις ευρώ, περίπου δηλαδή στο 0,5% του ΑΕΠ.
Όσον αφορά στην απασχόληση, η εικόνα καταγράφεται ως αρκετά καλή για την ελληνική οικονομία από το 2014 και μετά. Μάλιστα, το έτος 2015 είναι το πρώτο έτος κατά το οποίο καταγράφεται ουσιαστική αύξηση της απασχόλησης στην ελληνική οικονομία, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, καθώς το τελευταίο έτος κατά το οποίο είχε αυξηθεί η απασχόληση ήταν το 2008 όταν είχε φτάσει στα 4.856 χιλιάδες άτομα. Έτσι λοιπόν, μέχρι το 2021 ο αριθμός των απασχολουμένων αναμένεται να προσεγγίσει τα 4.413 χιλιάδες άτομα. Αντίστοιχα, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται το 2021 να φτάσει το 17,36%, όταν το 2013 είχε φτάσει στο αρνητικό ρεκόρ του 27,5%.
Αναλυτικότερα στοιχεία σχετικά με τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία μπορείτε να δείτε εδώ.
*O κ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης είναι καθηγητής ΕΚΠΑ - In Deep Analysis.
[1] Ο δημοσιονομικός κόφτης λειτουργεί ως εξής: Εάν η απόκλιση είναι μικρότερη ή ίση με 0,25% του ΑΕΠ, δεν λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής. Εάν η απόκλιση είναι από 0,26% έως και 0,75% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Εάν η απόκλιση είναι από 0,76% έως και 1,25% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 1% του ΑΕΠ. Εάν η απόκλιση είναι από 1,26% έως και 1,75% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 1,5% του ΑΕΠ. Εάν η απόκλιση είναι από 1,76% έως και 2,25% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 2% του ΑΕΠ.
