Την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου στο Προεδρικό Μέγαρο και στο Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου ...άνοιγαν σαμπάνιες. Μόλις είχε ανακοινωθεί η παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη των πανεπιστημίων όλων των χωρών για το 2021 από τους Times Higher Education (THE) και οι Κύπριοι αδελφοί μας είχαν κάθε λόγο να χαμογελούν. Τρία κυπριακά πανεπιστήμια περιλαμβάνονται στην κατάταξη. Το World University Rankings (WUR) συγκαταλέγεται στις τρεις πιο έγκυρες και απαιτητικές αξιολογήσεις πανεπιστημίων στον κόσμο (οι άλλες δύο είναι η περίφημη λίστα της Σαγκάης επισήμως Academic Ranking of World Universities και η QS World University Rankings).
Δύο δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου (το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Κύπρου, θέσεις 301-350, και το Πανεπιστήμιο της Κύπρου, 351-400, κι ένα ιδιωτικό το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, θέσεις 801-1000, συγκαταλέγονται στα κορυφαία πανεπιστήμια του πλανήτη. Το ΤΕΠΑΚ κατέλαβε την πρώτη θέση μεταξύ όλων των ελληνικών και κυπριακών πανεπιστημίων. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας (UNIC), το οποίο συγκαταλέγεται για πρώτη φορά στην κατάταξη WUR και είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Κύπρου κι ένας δυναμικά αναπτυσσόμενος εκπαιδευτικός οργανισμός με παρουσία σε πολλές χώρες στον κόσμο.
Μάλιστα πολλές φορές το τελευταίο διάστημα προσελκύει την προσοχή και το θετικό ενδιαφέρον της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας για τις διάφορες καινοτόμες επιλογές του (λ.χ. τεχνολογίες blockchain). Είναι εντυπωσιακό ότι το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας μέσα σε δέκα περίπου χρόνια από την επίσημη λειτουργία του επέτυχε να ξεπεράσει δημόσια ελληνικά πανεπιστήμια με ιστορία πολλών δεκαετιών, όπως το Πανεπιστήμιο της Πάτρας, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης, το Πανεπιστήμιο του Πειραιά κοκ. Μεταξύ όλων των ελληνικών πανεπιστημίων (24 στο σύνολο) το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας κατατάσσεται όγδοο!
Στην παραπάνω κορυφαία κατάταξη για το 2021 επί συνόλου περίπου 30.000 πανεπιστημίων περιλαμβάνονται μόλις 1527 πανεπιστήμια από συνολικά 93 χώρες. Αυτά και μόνο πληρούσαν τα αυστηρότατα και διεθνώς παραδεδεγμένα κριτήρια του WUR σχετικά με την αξιολόγηση των πανεπιστημίων, η οποία βασίζεται σε αυστηρούς δείκτες απόδοσης που ομαδοποιούνται σε πέντε κύριους τομείς: α) διδασκαλία, β) έρευνα, γ) ετεροαναφορές ερευνητικών δημοσιεύσεων, δ) έσοδα από βιομηχανία/μεταφορά τεχνογνωσίας και ε) διεθνείς προοπτικές.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω κατάταξη, όπως και αυτές που θα ακολουθήσουν σε λίγο καιρό, είναι η παταγώδης κατάρρευση και του τελευταίου επιχειρήματος, όσων αντιδρούν στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, ήτοι της ελληνικής οπισθοδρομικής αριστεράς, των συντεχνιών της εκπαίδευσης, της γραφειοκρατίας του ΔΟΑΤΑΠ αλλά και της πιο αντιδραστικής μερίδας του ελληνικού πανεπιστημιακού κατεστημένου ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης.
Το επιχείρημα είναι, εν ολίγοις, ότι τάχα η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα μπορεί μεν να οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη, σε σημαντική ανάσχεση του ρεύματος εξόδου Ελλήνων σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και να καταστήσει την Ελλάδα διεθνή εκπαιδευτικό προορισμό αλλά θα υποβαθμίσει τα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας. Όπως αποδεικνύεται από την παραπάνω κατάταξη των Times Higher Education αλλά και από σε εξέλιξη εμπειρική μελέτη το παράδειγμα της Κύπρου αποδεικνύει, ότι η συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων ωφελεί και τα δημόσια και αμβλύνει σημαντικά τις ανισότητες.
Ο λόγος είναι ένας, ο ανταγωνισμός. Τα δημόσια πανεπιστήμια αναγκάστηκαν προκειμένου να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τα ιδιωτικά να λειτουργήσουν, όπως τα ιδιωτικά και αναβαθμίστηκαν. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες τους βελτιώθηκαν αισθητά. Οι φοιτητές από τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα του πληθυσμού λαμβάνουν από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου εκπαιδευτικά αγαθά υψηλής ποιότητας σε σχέση με το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Κύπρο συνετέλεσε σημαντικά στην αύξηση τόσο της πρόσβασης των παιδιών των ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών στην ανώτατη εκπαίδευση όσο και της κοινωνικής κινητικότητας.
Στις δημόσιες ανακοινώσεις τους τα κρατικά κυπριακά πανεπιστήμια δεν πανηγυρίζουν μόνο για τις δικές τους επιδόσεις στο WUR αλλά συγχαίρουν ταυτόχρονα και το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας για τη δική του. Οι έπαινοι αυτοί δεν υπαγορεύονται μόνο από λόγους ακαδημαϊκής αβρότητος και ευγενείας αλλά κυρίως από την αναγνώριση, ότι η επιτυχία τους οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό και στον σκληρό ανταγωνισμό των ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Εάν δεν υπήρχε η πανδημία του κορονοϊού, τότε, στην Κύπρο θα άνοιγαν πράγματι σαμπάνιες και θα έπιναν στην υγεία των «έξυπνων» Ελλαδιτών που φρόντισαν με τις ιδεοληψίες και την αβελτηρία τους να καταδικάσουν την Ελλάδα σε εκπαιδευτικό μαρασμό.
