Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, τα ερωτήματα παραμένουν περισσότερα από τις απαντήσεις που έχουμε πάρει για τον ιό και τη διαχείριση της πανδημίας. Την ίδια ώρα, οι ειδικοί, οι κυβερνήσεις και οι κοινωνίες μοιράζονται τις ίδιες αγωνίες για την εξέλιξη της κατάστασης, με τις δραματικές οικονομικές επιπτώσεις και την ένδεια που έχει φέρει, ενόσω πλήττει αδιακρίτως μικρούς και μεγάλους, έχοντας αναλάβει τον έλεγχο της ζωής μας.
Στη χώρα μας, που κι αυτή κινείται στους ρυθμούς του νέου κορoνοϊού, ενώ δεν έχει αρθεί πλήρως το απαγορευτικό, τα νέα ημερήσια κρούσματα βρίσκονται σε ανοδική πορεία εδώ και τέσσερις ημέρες. Μαζί με αυτά, αυξάνονται και οι νοσηλείες στις εντατικές της Αττικής, ενώ αναπόφευκτα, αντίστοιχη πορεία θα ακολουθήσουν αργά ή γρήγορα και οι εντατικές σε άλλες περιοχές με υψηλό επιδημικό φορτίο.
Κινητικότητα
Κανείς δεν γνωρίζει ποια θα είναι η έκταση της αυξητικής πορείας, καθώς η βασικότερη παράμετρος είναι η τήρηση αποστάσεων. Και αυτή σχετίζεται με την μείωση των επαφών του πληθυσμού, άρα και την κινητικότητα. Αναπόφευκτα λοιπόν, το άνοιγμα του λιανεμπορίου έχει οδηγήσει σε αύξηση της κινητικότητας. Μόνο που η αύξηση αυτή έχει μεγάλες διακυμάνσεις ανά περιοχή, κυμαίνεται από 10-20% αφήνοντας περιθώρια για μικρότερη ή μεγαλύτερη διασπορά, που μένει να φανεί τις επόμενες ημέρες.
Παρόλα αυτά, στην κινητικότητα που μετράται από τα sms, θα πρέπει να προστεθεί και αυτή που εξυπηρετείται από τις εκτυπωμένες φόρμες μετακίνησης, οι οποίες δεν μπορούν να μετρηθούν. Για το λόγο αυτό εξάλλου, προκρίνεται ως μέτρο ο χρονικός περιορισμός των μετακινήσεων μέχρι ένα δίωρο, αντί για περιορισμό στον αριθμό των μετακινήσεων κατ΄ άτομο ανά εβδομάδα.
Μετάλλαξη
Στην ίδια παράμετρο - αυτή των επαφών- εντάσσονται και τα προβλήματα με το νέο μεταλλαγμένο στέλεχος της Ν. Αγγλίας. Η βρετανική μετάλλαξη έχει περάσει τα σύνορά μας και εξαπλώνεται σταδιακά. Το δυσάρεστο με αυτήν, είναι ότι εξ΄ αρχής εντοπίστηκε σε κρούσματα «ορφανά», δείχνοντας και τη δυναμική της να εισέρχεται κατ΄ ευθείαν στην κοινωνία και μάλιστα απροειδοποίητα, αφού όπως και με το πρώτο στέλεχος του ιού, έτσι και τώρα η νόσος που προκαλείται, ξεκινά χωρίς συμπτώματα.
Ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουν φτάσει στη χώρα οι μεταλλάξεις της Νοτίου Αφρικής ή της Βραζιλίας, οι οποίες θεωρούνται κι αυτές πιο μεταδοτικές, όπως της Ν. Αγγλίας, όμως επιπλέον, θεωρούνται και πιο νοσογόνες, προκαλώντας βαρύτερες μορφές της ασθένειας.
Μεταδοτικότητα
Τουλάχιστον για τη βρετανική παραλλαγή που έχει φτάσει στη χώρα μας, παραμένει άγνωστο ακόμη πόσο μεταδοτική είναι. Όπως τονίζει στο Liberal.gr o καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, είναι καθοριστικό να αποσαφηνιστεί πόσο μεγαλύτερη είναι η μεταδοτικότητα του νέου στελέχους, γιατί αν ισχύουν οι εκτιμήσεις για αύξηση της τάξης του 35-40%, τότε είναι διαχειρίσιμη η κατάσταση και θα μπορέσουν να ανοίξουν τα γυμνάσια και λύκεια. Αν όμως είναι 56-60% όπως αρχικά έχει εκτιμηθεί από τους Βρετανούς, τότε το άνοιγμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα σημάνει πολύ γρήγορα πιέσεις στο σύστημα υγείας, και σε πολύ λιγότερο από ένα μήνα, θα πρέπει να λαμβάνονται νέα μέτρα.
Χειμωνιάτικος καιρός
Ο καθηγητής έχει επισημάνει επανειλημμένα, ότι ο χειμώνας ευνοεί την ταχύτερη μετάδοση του ιού, όχι μόνο επειδή κλεινόμαστε σε εσωτερικούς χώρους, αλλά και επειδή η ίδια η θερμοκρασία παίζει ρόλο και όσο χαμηλότερες είναι οι θερμοκρασίες της εποχής, τόσο αυξάνεται η μεταδοτικότητα.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Παιδιατρικής κ. Βάνα Παπαευαγγέλου, μείωση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος κατά έναν βαθμό, προκαλεί αύξηση της μεταδοτικότητας κατά 3%.
Έτσι, γίνεται αντιληπτό, ότι όσο περισσότερο προχωρούμε στο χειμώνα, τόσο δυσμενέστερες θα γίνονται οι συνθήκες και τόσο περισσότερο θα πρέπει να τηρούμε τα προστατευτικά μέτρα για μας και τους γύρω μας.
Εμβόλια
Και παρότι έχουμε πλέον εμβόλια, τις τελευταίες μέρες το θέμα της διανομής και της επάρκειάς τους εξελίσσεται σε θρίλερ, αφού η Pfizer και η AstraZeneca ανακοινώνουν περιορισμένες παραδόσεις λόγω περιορισμών στις παραγωγικές τους δυνατότητες, ενώ αντίστοιχα η Ευρωπαϊκή Ένωση επικαλείται τις προκαταβολές που έχουν δοθεί για την ανάπτυξη και παραγωγή των εμβολίων, αλλά και τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί και τα οποία προσδιορίζουν χρονοδιαγράμματα παραδόσεων συγκεκριμένου αριθμού δόσεων για κάθε μία από τις εταιρίες.
Πέραν του οικονομικού ανταγωνισμού που διαφαίνεται από τις δηλώσεις και των δύο πλευρών, τα προγράμματα εμβολιασμού φαίνεται να αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις και η ελπίδα μετατίθεται για πολύ αργότερα, από τον Απρίλιο ως το τέλος του έτους, με την έγκριση του εμβολίου της Johnson & Johnson, της Sanofi και GSK και άλλων προσπαθειών, που θα συμβάλλουν στη διαθεσιμότητα μεγαλύτερων ποσοτήτων.
Πριν όμως ξεσπάσει ο «πόλεμος» φαρμακευτικών - Ε.Ε., ο ΠΟΥ έθεσε θέμα ανοσοποίησης του 20% του παγκόσμιου πληθυσμού κατ΄ αρχήν, προκειμένου να καταστεί η πανδημία διαχειρίσιμη χωρίς να θρηνούμε θύματα. Τόνισε μάλιστα ότι ο ιός δεν πρόκειται να εκριζωθεί, τουλάχιστον όχι άμεσα. Αναγνώρισε όμως ότι οι οικονομικές επιπτώσεις είναι ήδη ιδιαίτερα σοβαρές και με κάποιον τρόπο θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στις οικονομίες να λειτουργούν, γιατί ήδη πολλά νοικοκυριά έχουν αντιμετωπίσει την οικονομική καταστροφή.
Οικονομικές επιπτώσεις
Ακόμη όμως και με την ανοσοποίηση μεγάλης μερίδας των πληθυσμών των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών, δεν θα μπορέσει η οικονομία να λειτουργήσει σταθερά, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, που λειτουργεί με παραγωγή σε τρίτες χώρες και διεθνές εμπόριο. Και η επίπτωση στον πλανήτη θα φτάσει τα 9 τρις δολ., με τις προηγμένες χώρες να επιβαρύνονται με το μισό κόστος εξαιτίας προβλημάτων παραγωγής και διάθεσης των αγαθών.
Έτσι, οι προβλέψεις θέλουν την ύφεση να συνεχίζεται, τα μεταλλαγμένα στελέχη να επιδεινώνουν την κατάσταση διακινδυνεύοντας ακόμη και λύσεις που έχουν βρεθεί όπως το εμβόλιο, τα διαγνωστικά τεστ και τις θεραπείες που έχουν αναπτυχθεί.
Επιστήμονες από όλο τον κόσμο συστήνουν συντονισμένη αυστηροποίηση των μέτρων παρά την κόπωση του πληθυσμού, υπογραμμίζοντας ότι διαφορετικά θα συνεχίσει το «ακορντεόν» των lockdown και των σταδιακών ανοιγμάτων. Και τονίζουν ότι ακόμη κι αν ανοσοποιηθεί πλήρως το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού, και πάλι θα πρέπει να επιβληθεί ένα lockdown, για την εκρίζωση του ιού, καθώς στην καλύτερη περίπτωση, το εμβόλιο καλύπτει κατά 95%, αφήνοντας περιθώρια μόλυνσης κατά ένα ποσοστό 5% που θα συνεχίζει τη μετάδοση...
