Του Νίκου Μελέτη
Ως συνήγορος της Άγκυρας στην διαμάχη της με την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ με αφορμή την προμήθεια ρωσικών πυραύλων S400, εμφανίσθηκε ο Ρώσος πρόεδρος Β. Πούτιν, εμπλέκοντας μάλιστα στην διαμάχη αυτή και την Ελλάδα.
Η απειλή πλέον αναβολής της παράδοσης των F-35 στην Τουρκία που με την επίσημη τελετή παράδοσης του πρώτου μαχητικού να έχει προγραμματισθεί στις 21 Ιουνίου, τρεις ήμερες πριν από τις εκλογές είναι προφανές ότι θα οδηγήσει σε οργισμένες αντιδράσεις από τον Ερντογάν, που θα επιδιώξει μια τέτοια αρνητική εξέλιξη να την κεφαλαιοποιήσει πολιτικά με επιθέσεις στην Ουάσιγκτον και στην Δύση.
Μιλώντας σε συνέδριο μεγάλων διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων, στο Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, ο κ. Πούτιν δήλωσε ότι η «Τουρκία έχει δικαίωμα να επιλέξει το μαχητικό που επιθυμεί σε σχέση με την διαμάχη που έχει προκύψει που συνδέει την παράδοση των αμερικανικών μαχητικών F-35 στην Τουρκία με την ακύρωση της αγοράς των S-400 από την Ρωσία».
«Η Τουρκία σαν κράτος μέλος του ΝΑΤΟ επέλεξε να αγοράσει τους καλύτερους στην κατηγορία τους πυραύλους, που είναι οι ρωσικοί S-400», είπε ο κ. Πούτιν σύμφωνα με το Anadolu ο διευθυντής του οποίου συμμετείχε στο Συνέδριο ο Ρώσος πρόεδρος μάλιστα χαρακτήρισε «άδικη» την στάση έναντι της Τουρκίας λόγω της πρόθεσης της να προσθέσει στο οπλοστάσιο της τους S-400, φέρνοντας σαν επιχείρημα ότι «και η Ελλάδα διαθέτει τους S-300», ένα επιχείρημα που πολύ συχνά επαναφέρει ο κ. Ερντογάν.
Οι πρώτες παραδόσεις των S-400 στην Τουρκία έχουν προγραμματισθεί για το τέλος του 2019 ή το αργότερο στις αρχές του 2020. Ο κ. Πούτιν μάλιστα γνωρίζοντας τις «ευαισθησίες» του Ερντογάν ο οποίος θέλει να αναπτύξει ακόμη περισσότερο την αμυντική βιομηχανία της χώρα του ώστε την επόμενη δεκαετία να είναι πλήρως αυτάρκης σε αμυντικούς εξοπλισμούς, δήλωσε ότι σε επικοινωνία που είχε με τον Τ. Ερντογάν συζήτησαν το ενδεχόμενο ανάπτυξής προγραμμάτων συμπαραγωγής Αμυντικού Υλικού και Εξοπλισμών.
Η Μόσχα θέλει με κάθε τρόπο να υλοποιηθεί το πρόγραμμα πώλησης S-400 στην Τουρκία και για λόγους πρεστίζ, καθώς πρόκειται για μια από τις πιο ισχυρές στρατιωτικά χώρες του ΝΑΤΟ, σε μια στιγμή μάλιστα που οι ρωσικές εξαγωγές αμυντικού υλικού έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των αμερικανικών κυρώσεων.
Οι δηλώσεις του νέου υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Πομπέο, ότι οι S-400 είναι συμβατοί με τα Νατοϊκά και αμερικανικά συστήματα και φυσικά η κατάθεση στην Γερουσία και στο Κογκρέσο σχεδίων ψηφισμάτων για προσωρινή αναστολή παράδοσης αμυντικού υλικού στην Τουρκία έχει προκαλέσει οργή αλλά και έντονη ανησυχία στην Άγκυρα. Τα ψηφίσματα αυτά συνδέουν την παράδοση των F-35 με την γενικότερη κατάσταση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, με την συνεχιζόμενη κράτηση του Αμερικανού πάστορα αλλά και την αγορά των S-400.
Η τουρκική κυβέρνηση την Παρασκευή μέσω του εκπροσώπου του ΥΠΕΞ Hami Aksoy δήλωσε ότι έχει εκπληρώσει όλα τα προαπαιτούμενα του προγράμματος JSF για την παραγωγή του F-35 Lightning II και περιμένει και από τις ΗΠΑ να εκπληρώσουν στο ακέραιο τις δικές τους δεσμεύσεις. Έκανε μάλιστα λόγο για βήματα που είναι αντίθετα στο πνεύμα και στην αντίληψη της Συμμαχίας και παρέπεμψε σε δηλώσεις του ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου ότι η Τουρκία θα απαντήσει με αντίποινα σε περίπτωση που δεν παραδοθούν τα F-35.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Σαμπαχ, τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι η Τουρκία δεν μπορεί να αποβληθεί από το κονσόρτσιουμ που έχει αναλάβει την παραγωγή του F-35 καθώς απαιτείται η σύμφωνη γνώμη όλων των χωρών που συμμετέχουν: Αυστραλία, Καναδάς, Δανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βρετανία και Νορβηγία, ενώ η ολοκλήρωση της αγοράς των F-35 δεν υπόκειται σε έγκριση του Κογκρέσου και της Γερουσίας.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει προγραμματισθεί τα πρώτα 2 από τα 30 μαχητικά της πρώτης παραγγελίας θα παραδοθούν σε επίσημη τελετή στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin, στο Fort Worth και κατόπιν θα σταθμεύσουν στην αμερικανική βάση Luke για την εκπαίδευση των Τούρκων πιλότων. Και προβλέπεται να μεταφερθούν στην Τουρκία στο τέλος του 2019 που θα σταθμεύουν στην Μαλάτια στην 7η Αεροπορική βάση.
Σε μια προσπάθεια να τονωθεί το «εθνικό φρόνημα» η φιλοκυβερνητική Σαμπαχ αναφέρει ότι οι τουρκικές εταιρίες που συμμετέχουν στην συμπαραγωγή του F-35 θα έχουν κέρδη 12 δισ. δολάρια: Η Alp Aviation συμμετείχε στην κατασκευή του κορμού του μαχητικοί και του συστήματος προσγείωσης ενώ η ASELSAN ανέπτυξε ηλεκτρονικά οπτικά συστήματα στόχευσης και συστήματα εναέριου ελέγχου, η Ayesas προσέφερε εξαρτήματα για το σύστημα ελέγχου των πυραύλων και το συστήματα απεικόνισης του πιλοτηρίου, η Fokker Elma παρήγαγε την ηλεκτρική καλωδίωση και εσωτερική επικοινωνία, η Havelsan προσέφερε το συστήματα εκπαίδευσης για τα F-35, η Kale Aviation συμμετείχε στην παραγωγή του κορμού, των συνδέσεων και των συστημάτων κλειδώματος των μηχανισμών προσγείωσης. Η Roketsan Tubitak Sage συμμετείχε στην ανάπτυξη των πυραύλων SOM-J με τους οποίους θα είναι εξοπλισμένα τα F-35, ενώ συμμετείχαν ακόμη και οι τουρκικές εταιρίες ΤΑΙ και MIKES.
