Ο Μπορίς Σπιριντόνιβιτς Στομιάνικοφ (1882-1949) ήταν Ρώσος, βουλγαρικής καταγωγής, επαναστάτης, κομματικό στέλεχος και διπλωμάτης.
Γεννήθηκε στην Οδησσό και το 1900 έγινε μέλος του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος. Ανήκε στην φράξια των Μπολσεβίκων. Κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1905 ζούσε στο Βέλγιο και με την βοήθεια του Διεθνούς Σοσιαλιστικού Γραφείου, το οποίο ήταν όργανο της Δεύτερης Διεθνούς, αγόραζε και έστελνε όπλα στην Ρωσία για τις μαχητικές οργανώσεις. Ήταν εκείνος που προμήθευε με όπλα στον Μπολσεβίκο ληστή Καμό, ο οποίος ειδικευόταν στις ληστείες τραπεζών και ταχυδρομικών τραίνων.
Το 1906 επέστρεψε στην Ρωσία. Συνελήφθη αρκετές φορές, αλλά δεν υπέστη σοβαρές διώξεις και δεινά. Μετά την ήττα της επανάστασης του 1905, απομακρύνθηκε για ένα διάστημα από τους κύκλους αυτούς. Το 1915 επέστρεψε στην Βουλγαρία, υπηρέτησε στον βουλγαρικό στρατό. Το 1917 ξαναγύρισε στην Ρωσία και άρχισε να εργάζεται στο Λαϊκό Κομισαριάτο Εξωτερικών Υποθέσεων. Την πενταετία 1920 - 1925 ήταν εμπορικός εκπρόσωπος της Ε.Σ.Σ.Δ. στο Βερολίνο. Το φθινόπωρο του 1922 ανακάλυψε πως οι πρώην διευθυντές των ρωσικών εταιρειών της Simens είχαν συμφωνήσει με τους πρώην ιδιοκτήτες και διευθυντές των εθνικοποιημένων επιχειρήσεων, να δράσουν από κοινού κατά της σοβιετικής κυβέρνησης.
Το 1926 - 1934 ήταν μέλος του Κολεγίου του Λαϊκού Κομισαριάτου Εξωτερικών Υποθέσεων και στις 5 Φεβρουαρίου 1932 υπέγραψε την συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ της Λετονίας και της Ε.Σ.Σ.Δ., ενώ στις 4 Δεκεμβρίου 1933 υπέγραψε την εμπορική συμφωνία Λετονίας - Ε.Σ.Σ.Δ. Από το 1934 ήταν υπεύθυνος για τις υποθέσεις της Άπω Ανατολής.
Στις 17 Δεκεμβρίου 1937 συνελήφθη Συμπεριληφθεί στον σταλινικό κατάλογο των προς εκτέλεση «εχθρών του λαού» από 6 Σεπτεμβρίου 1940. Κρίθηκε ένοχος για την δημιουργία αντεπαναστατικής, τροτσκιστικής οργάνωσης, κατασκοπίας υπέρ της Γερμανίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Πολωνίας και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε στις 16 Οκτωβρίου 1940. Αποκαταστάθηκε το 1988.
* * *
Άκρως απόρρητο
Στις 00.00 και 30 λεπτά της 8ης Αυγούστου, ο αναπληρωτής λαϊκός κομισάριος Εξωτερικών Υποθέσεων Στομονιάκοφ Μπ. Σ. προσπάθησε να αυτοκτονήσει στο υπηρεσιακό του γραφείο στο Λαϊκό Κομισαριάτο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Ο Στομονιάκοφ Μπ. Σ. κατέφερε δύο πλήγματα πυροβολώντας την περιοχή της καρδιάς με ένα πιστόλι μάρκας «Μάουζερ».
Αυτή την στιγμή ο Στομονιάκοφ βρίσκεται στην πολυκλινική του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με τους γιατρούς, τα τραύματα είναι βαριά, η κατάσταση του σοβαρή, αλλά όχι απελπιστική.
Κατά την έρευνα που διεξήχθη διακριβώθηκε πως περίπου στις 00.00 και 15 λεπτά της 8ης Αυγούστου ο Στομονιάκοφ τηλεφώνησε στον γραμματέα του Λιτβίνοφ, Ναζάροφ και στον υπεύθυνο υπηρεσίας του τμήματος Κρυπτογράφησης του Λαϊκού Κομισαριάτου Εξωτερικών Υποθέσεων, τους οποίους παρακάλεσε να πάνε στο γραφείο του μετά από 5 λεπτά.
Μετά από αυτό ο Στομονιάκοφ, τηλεφώνησε στην σύζυγό του και της είπε: «Δεν θέλω να ζήσω άλλο» και αυτοπυροβολήθηκε δύο φορές.
Τον γραμματέα του Αμπράμσκι και την στενογράφο του, ο Στομονιάκοφ τους έστειλε σπίτι τους στις 23.00 της 7ης Αυγούστου.
Ο Στομονιάκοφ άφησε στο γραφείο του δύο επιστολές προς τον σ. Στάλιν και στον Λιτβίνοφ.
Ο διευθυντής του 3ου τμήματος της 1ης διεύθυνσης του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων
Κομισάριος Κρατικής Ασφάλειας 3ης τάξεως
Νικολάγιεφ.
8 Αυγούστου 1938
* * *
Προς τον σύντροφο ΣΤΑΛΙΝ
Με κάλεσε ο σύντροφος Μάλενκοφ και μου ανακοίνωσε πως αποφασίστηκε να μετατεθώ από το Λαϊκό Κομισαριάτο Εξωτερικών Υποθέσεων σε άλλη δουλειά, με ρώτησε αν έχω κάποια επιθυμία σχετικά με αυτό, ώστε να την λάβουν υπ’ όψιν κατά την λήψη της απόφασης. Επειδή όμως για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρξαν λάθη στη δουλειά μου και δεν μου έγινε καμία παρατήρηση, το μόνο που απομένει είναι να υποθέσω πως η απόφαση για την καθαίρεσή μου, πάρθηκε για πολιτικούς λόγους.
Προφανώς, κάποιος θέλοντας να κάνει καριέρα ως υποδειγματικός «επαγρυπνητής», κάτι θα επινόησε σχετικά με εμένα, με συκοφάντησε σε Εσάς. Δυστυχώς, δεν έχω καμία δυνατότητα να απολογηθώ για τις άγνωστες σε εμένα, κατηγορίες που με βαρύνουν.
Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ αναγκαίο να σας πω μερικά πράγματα.
1) Γνωρίζετε τον αγώνα που έδωσα για την υπεράσπιση του μονοπωλίου του εξωτερικού εμπορίου. Την εποχή, κατά την οποία όλοι οι εχθροί μιλούσαν για την μετεξέλιξή μας προς τον καπιταλισμό, δεν υπήρχε πιο μισητό στοιχείο της σοβιετικής εξουσίας από το μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου. Αν δεν ήμουν πιστό μέλος του κόμματος, αν δεν υπερασπιζόμουν με όλη την ειλικρίνεια τα συμφέροντα της χώρας και της επανάστασης, γιατί θα έκανα όλον αυτόν τον αγώνα, ο οποίος προκάλεσε τόσες επιθέσεις, κακία και μίσος όχι μόνο από το εξωτερικό, αλλά και από την πλευρά πολλών μελών του κόμματος, μεταξύ των οποίων και πολλά με ιδιαίτερη επιρροή;
2) Θυμηθείτε την δουλειά που έκανα επί 18 χρόνια. Υπήρξαν πολλά μέλη του κόμματος, τα οποία με τόση συνέπεια πάλεψαν για την υπόθεση που τους είχε αναθέσει το κόμμα, τα οποία με τόση ενέργεια υπερασπίστηκαν στην Κ.Ε. και σε Εσάς, εκείνο που θεωρούσαν σωστό και αναγκαίο, υπό την οπτική γωνία των συμφερόντων του κόμματος και της Ε.Σ.Σ.Δ.; Έτσι φέρονται ανέντιμοι, καμουφλαρισμένοι και βολεμένοι στο κόμμα άνθρωποι; Γιατί έπρεπε να διακινδυνεύσω τόσες φορές και να δεχτώ τόσο συχνά τις επικρίσεις δυσαρέσκειας του Πολιτικού Γραφείου και τον εκνευρισμό Σας;
Όλο αυτό το διάστημα ζούσα για την δουλειά και δεν είχα άλλη ζωή εκτός από αυτή. Γνωρίζω πως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που προσέφεραν περισσότερα από εμένα, είναι πολλοί πιο ικανοί, ξέρουν να δουλεύουν καλύτερα από εμένα. Γνωρίζω όμως επίσης - κι αυτή την στιγμή δεν θα είμαι σεμνός - πως υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι πιο φιλότιμοι απέναντι στο έργο που τους έχει αναθέσει το κόμμα.
Αν μετά από αυτή την δουλειά, μπορεί να έχετε αμφιβολία για την πολιτική μου εντιμότητα, τότε δεν έχω κανένα λόγο να ζω.
Στομιάνικοφ.
