Ο νέος Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΚΨΔ) που ψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία από τη Βουλή πιστεύουμε ότι σε βάθος χρόνου θα μεταμορφώσει την ελληνική κοινωνία με τρόπο που σήμερα είναι αδύνατον να προβλεφθεί.
Μπορεί η καταιγιστική ψηφιοποίηση ενός πλήθους συναλλαγών με το Δημόσιο στη συγκυρία της πανδημίας να ανάγκασε ακόμα και τους πιο διστακτικούς να δοκιμάσουν να εξυπηρετηθούν από τον οικιακό τους υπολογιστή, όμως μακροπρόθεσμα αλλά όχι σε ιδιαίτερα μεγάλο βάθος χρόνου, η χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών θα αλλάξει ριζικά την αντίληψή μας για το τί είναι συναλλαγή με το Κράτος και ποιες αξιώσεις οι πολίτες πρέπει να έχουμε από αυτό.
Ο νέος Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης συγκέντρωσε και επικαιροποίησε πάνω από 120 διατάξεις από διάσπαρτα νομοθετήματα τουλάχιστον 15 ετών, ενώ προσέθεσε και νέες διατάξεις προκειμένου να συγκροτηθεί η απαραίτητη θεσμική και νομοθετική βάση πάνω στην οποία θα εξελιχθεί το Ψηφιακό Κράτος την επόμενη δεκαετία. Μοιάζει απλό αλλά το αν το εγχείρημα ήταν απλό ή δύσκολο αφορά μια εντελώς διαφορετική συζήτηση. Το σημαντικό είναι ότι αποκτήσαμε ένα ενιαίο δομικό σκελετό πάνω στον οποίο θα προσαρμοστούν οι παλιές και θα αναπτυχθούν νέες υπηρεσίες εξυπηρέτησης των πολιτών.
Άλλες διατάξεις, όπως η διάθεση των Δημόσιων Δεδομένων για εμπορική τους αξιοποίηση από τους πολίτες, ικανοποιεί ένα παλιό αίτημα της Κοινωνίας των Πολιτών.
Είναι βέβαιο ότι η εφαρμογή των προβλέψεων του ΚΨΔ θα βρει αντιστάσεις. Ήδη διαβάζουμε στα σόσιαλ μήντια τις περιπέτειες πολιτών με τις υπηρεσίες που δεν έχουν ακόμα πληροφορηθεί ότι έχει καταργηθεί το FAX ή ότι δεν απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία του πολίτη για κάποιες διαδικασίες. Ο υπάλληλος που με ευκολία λέει στον πολίτη «φέρε και το χαρτί για σιγουριά» θα χρειαστεί καιρό για να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι γι' αυτό.
Επίσης, σοβεί πάντα ο μεγάλος κίνδυνος να καταλήξουμε να ψηφιοποιούμε τη γραφειοκρατία αντί να απλοποιήσουμε τις διοικητικές πράξεις πριν αυτές ψηφιοποιηθούν. Από αυτό θα εξαρτηθεί και η επιτυχία του μεγάλου αυτού εγχειρήματος.
Προτείνουμε στον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη να πάει ένα βήμα παρακάτω και σε συνεννόηση με το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αναπτύξουν ψηφιακά εργαλεία συμμετοχικής δημοκρατίας αρχικά σε επίπεδο Δήμου ή ακόμα πιο χαμηλά σε επίπεδο Δημοτικό Κοινοτήτων.
Γνωρίζουμε ότι τα ψηφιακά εργαλεία συμμετοχικής δημοκρατίας δεν είναι συμβατά με την συντηρητική ιδεολογία του κυβερνώντος κόμματος που προκρίνει το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης του κράτους από το αποκεντρωμένο. Όμως, τα εργαλεία αυτά σε μικρή κλίμακα απλώς βοηθούν τους πολίτες να εμπεδώσουν γενικότερες αντιλήψεις, για παράδειγμα μια πλατφόρμα διαβούλευσης για την κατάρτιση συμμετοχικού προϋπολογισμού στους Δήμους θα κάνει σε όλους φανερό ότι δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα.
Οι μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να περιοριστούν στις παρεμβάσεις στο επίπεδο της καθημερινότητας αλλά πρέπει να έχουν στόχο την ριζική αλλαγή των αντιλήψεων. Δεν ξέρουμε αν αυτό «ακούγεται» επαναστατικό. Είναι σίγουρα βαθιά πολιτικό και ξέρουμε ότι κάποιους, λίγους, στην κυβέρνηση η παραγωγή πολιτική τους αφορά.
