Η ιδιαίτερη λαϊκή αρχιτεκτονική στους περιστεριώνες της Τήνου συναντά την αντίστοιχη στην ύπαιθρο της Αιγύπτου, μέσα από τη στοχευμένη ψηφιακή έκθεση με θέμα τη συνάντηση των πολιτισμών της Ελλάδας και της Αιγύπτου, που πραγματοποιείται από το Παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια και το Μουσείο Καλών Τεχνών Αλεξάνδρειας.
Οι φωτογραφίες της έκθεσης αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα μιας ιδιαίτερης λαϊκής αρχιτεκτονικής που βρίσκονται στην ύπαιθρο της Αιγύπτου και στο νησί της Τήνου. Διαφορετικές τεχνοτροπίες για κοινή όμως χρήση. Εντυπωσιακές κατασκευές που προορίζονται για κατοικίες των περιστεριών. Το πουλί που συνδέθηκε με την ύπαρξη του ανθρώπου από τους αρχαίους χρόνους αλλά κυρίως εδραιώθηκε ως τις μέρες μας ως παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης. Οι διαφορές πολλές, στην Αίγυπτο και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι φτιαγμένοι από εντελώς διαφορετικά υλικά, προσαρμοσμένοι σε ένα απόλυτα διαφορετικό φυσικό περιβάλλον και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται και να κατασκευάζονται νέοι. Στην Τήνο ξεκίνησαν να χτίζονται περίπου κατά το 1.200 μ.Χ. ενώ τα τελευταία χρόνια η χρήση τους εγκαταλείφθηκε και οι εναπομείναντες αποτελούν σήμερα διατηρητέα μνημεία. Είναι πάντως γεγονός ότι πρόκειται για περίτεχνα οικοδομήματα που δημιουργούν καταπληκτικές γεωμετρίες και στολίζουν μοναδικά το τοπίο που τις περιβάλει.
(Φωτογραφία: Σάρα Ζοχέιρ)
Πραγματικά κτιστά λιθοκεντήματα, οι περιστεριώνες είναι χτισμένοι σε ανοιχτά μέρη για να ξανοίγονται τα περιστέρια, σε μέρη με άφθονο νερό και ταυτόχρονα προστατευμένα από τους ανέμους. Πρόκειται για διώροφα ορθογώνια κτίσματα με διαστάσεις συνήθως 3Χ4Χ5 μ.. Έχουν μία πόρτα για τον ιδιοκτήτη, ο οποίος χρησιμοποιούσε τον κάτω όροφο ως αποθήκη για τη φύλαξη των εργαλείων τους ενώ ο επάνω όροφος αποτελούσε την κατοικία των περιστεριών. Χρησιμοποιώντας το σχιστόλιθο, ένα υλικό που υπάρχει άφθονο στην Τήνο, οι Τηνιακοί μαστόροι κατάφεραν να δημιουργήσουν αριστουργήματα που αποτελούν μοναδικά μνημεία λαϊκής τέχνης κι αρχιτεκτονικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν υπάρχει περιστεριώνας ίδιος με άλλον, ο καθένας είναι μοναδικός.
(Φωτογραφία: Αριστείδης Κοντογεώργης)
Κατασκεύαζαν στις δύο όψεις του κτίσματος, τα ανοίγματα για τα περιστέρια -που ήταν πάντα στραμμένα προς την ανατολή και τη δύση και ποτέ προς το βορρά- τα οποία στόλιζαν με το σχιστόλιθο δημιουργώντας μοναδικά στολίδια σε σχήματα τετράγωνα, τρίγωνα, σε κύκλους, ρόμβους αλλά και ήλιους, κυπαρίσσια, ενώ κατάφερναν να τα πλέκουν μεταξύ τους σχηματίζοντας τα αρχικά του ονόματος των ιδιοκτητών ή τη χρονολογία ανέγερσης τους. Δε θα καταφέρετε να βρείτε κανέναν περιστερώνα που να είναι ίδιος με άλλον και αυτό κάνει τους περιστερώνες της Τήνου μοναδικούς στην Ελλάδα.
(Φωτογραφία: Αριστείδης Κοντογεώργης)
Οι περιστεριώνες στην Τήνο τα παλιά χρόνια ήταν σύμβολο ευγενικής καταγωγής. Μόνο οι πολλοί πλούσιοι κι οι κάτοχοι μεγάλων καλλιεργήσιμων εκτάσεων είχαν τη δυνατότητα να χτίσουν και να συντηρήσουν περιστεριώνα ενώ όσο πιο περίτεχνα ήταν τα στολίδια του τόσο πιο πλούσιος θεωρείτο και ο ιδιοκτήτης τους.
Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και το Μουσείο Καλών Τεχνών στην Αλεξάνδρεια, ευχαριστούν θερμά τον Δρ. Αριστείδη Κοντογεώργη και την Σάρα Ζοχέιρ για την προσφορά των φωτογραφιών τους ώστε να δημιουργηθεί η ιδιαίτερη αυτή σύνθεση εικόνων που αποτελεί την ψηφιακή αυτή έκθεση.
«Περιστεριώνες»: Η ψηφιακή έκθεση
Το Παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια ιδρύθηκε το 1994 και στεγάζεται στο νεοκλασικό κτήριο του πρώην Αβερώφειου Παρθεναγωγείου. Διαθέτει δανειστική βιβλιοθήκη, ανοικτή στο κοινό, καθώς και χώρους εκθέσεων, διαλέξεων και διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Στο Παράρτημα διδάσκεται η ελληνική γλώσσα, ενώ είναι κέντρο πιστοποίησής της. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του οργανώνει διαλέξεις, εκθέσεις, συναυλίες, συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου και σε άλλα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας.
