Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Ο Sir John Marks Templeton πού ήταν ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές όλων των εποχών και ιδρυτής του εμβληματικού Templeton Growth Fund, διατύπωνε την άποψη, πως η πιο καταστροφική λογική στα χρηματιστήρια, είναι αυτή που υποστηρίζει πως, «αυτήν την φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά».
Και το υποστήριζε αυτό σθεναρά, διότι πίστευε πως ανεξάρτητα των προϊόντων, των εμπορευμάτων και των μετοχών που διαπραγματεύονται στις αγορές η ψυχολογία, τα συναισθήματα και οι κύκλοι ζωής στις αγορές ακολουθούν πάντα το ίδιο μοτίβο. Είναι πάντοτε σταθεροί, επαναλαμβανόμενοι και προβλέψιμοι.
Αντίστοιχης λογικής είναι και το «Bernstein black box», το οποίο είναι μια σχεδόν αυτοματοποιημένη στρατηγική αγοράς μετοχών, κατά την οποία μια φορά τον μήνα αγοράζονται οι πιο φτηνές καλές μετοχές και πωλούνται οι πιο ακριβές καλές μετοχές. Με δεδομένο, πως πάντοτε ή σχεδόν πάντοτε, οι τιμές κάποια στιγμή βρίσκουν τα σωστά επίπεδα των «πραγματικών τιμών» τους, oι φθηνές μετοχές ισορροπούν σε υψηλότερα επίπεδα και οι ακριβές μετοχές σε χαμηλότερα επίπεδα. Aυτή η απλή επενδυτική στρατηγική, προσέφερε διαχρονικά σημαντικά κέρδη.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι το ακόλουθο. Η συλλογιστική του Sir John Marks Templeton και η λογική του Bernstein black box, ισχύει ακόμα και σήμερα; Σήμερα που οι 5 από τις 6 μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη είναι ψηφιακές και επομένως διαφορετικές; Περιμένει κανείς πως οι μετοχές της Amazon ή της Google (Alphabet) πρόκειται να υποχωρήσουν σε χαμηλά επίπεδα; Και ποια θα ήταν αυτά τα επίπεδα τιμών; Οι μετοχές των εταιρειών της ψηφιακής και διαδικτυακής διαφήμισης, των εταιρειών του ηλεκτρονικού εμπορίου, των εταιρειών της διαδικτυακής κοινωνικής δικτύωσης, των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των διαδικτυακών μη τραπεζικών εταιρειών που χορηγούν δάνεια, μέχρι ποια επίπεδα τιμών είναι δυνατόν να υποχωρήσουν, για να θεωρηθούν φυσιολογικές οι αποτιμήσεις τους; H αναστάτωση που έχουν προκαλέσει στην οικονομία και στην επιχειρηματικότητα οι εταιρείες αυτές, έχει προσεγγίσει και τον χώρο των χρηματιστηριακών αποτιμήσεων και της συμπεριφοράς των επενδυτών.
Παλαιότερα γνωρίζαμε τον κύκλο των τραπεζών, των καταναλωτικών εταιρειών, τον κύκλο των πετρελαϊκών εταιρειών. Το κριτήριο της επιλογής των μετοχών ήταν το επίπεδο των τιμών τους, η χρονική στιγμή της κυκλικότητας των δραστηριοτήτων τους. Σήμερα η πορεία των εταιρειών ψηφιακής τεχνολογίας, ασύρματων εφαρμογών, διαδικτυακών υπηρεσιών και της οικονομίας του διαμοιρασμού (sharing economy), δυσκολεύουν την δουλειά των επαγγελματιών των χρηματιστηρίων. Κυρίως, διότι δεν ακολουθούν την κυκλικότητα της οικονομίας, όπως την γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Τα πράγματα είναι διαφορετικά από ότι πριν από 10 χρόνια, και ο ψηφιακός κλάδος πρέπει να αντιμετωπίζεται με έναν άλλον τρόπο.
Ουδείς τολμά να ρευστοποιήσει μετοχές εταιρειών όπως της Microsoft, της Google (Alphabet), της Netflix, την ίδια στιγμή που ρευστοποιεί με ευκολία εταιρείες της συμβατικής επιχειρηματικότητας ή πρώην αστέρια όπως τις εταιρείες των τηλεπικοινωνιών που στην δεκαετία του '90 αποτελούσαν το 15% της αξίας του δείκτη S&P, ή τους πρώην κολοσσούς Kodak και Xerox.
Σήμερα οι ψηφιακές διαδικτυακές διαφημιστικές εταιρείες καλύπτουν το 50% των δαπανών marketing και το cloud computing καλύπτει πάνω από το 15% την παγκόσμιων ψηφιακών δραστηριοτήτων, με διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης. Αρκετές εταιρίες καλπάζουν χρηματιστηριακά, ακόμα και χωρίς να εμφανίζουν κέρδη.
Μέσα από αυτό το οπτικό πρίσμα, θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος, πως «αυτήν την φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά», διότι τα επιχειρηματικά και χρηματιστηριακά δεδομένα έχουν αλλάξει. Είναι όμως έτσι, ή μήπως οι παλαιές χρηματιστηριακές οδηγίες και συνταγές, βρίσκονται απλά σε ύπνωση;
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
