Του Θανάση Χειμωνά
Το πολύνεκρο αυτοκινητιστικό δυστύχημα στην Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας προκάλεσε την άμεση αντίδραση της κυβέρνησης. Αυτό φυσικά είναι κάτι που ακούμε συχνά μετά από τέτοια θλιβερά συμβάντα. Και σταυροκοπιόμαστε αφού γνωρίζουμε πως η εκάστοτε κυβέρνηση (πόσο μάλλον το τσίρκο που μας κυβερνά τα τελευταία δύο χρόνια) στην καλύτερη θα αναλωθεί σε εξαγγελίες που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ, στη χειρότερη θα κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα από ό,τι ήδη ήταν.
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση η τοποθέτηση του αρμόδιου υφυπουργού Ν. Μαυραγάνη σηκώνει αρκετή συζήτηση.
Καταρχάς ο Μαυραγάνης μίλησε για δύο μέτρα. Το ένα από αυτά είναι αναμφισβήτητα σωστό: Η υποχρεωτική συμμετοχή όσων συλλαμβάνονται για σοβαρές παραβιάσεις του Κ.Ο.Κ. σε προγράμματα εξυπηρέτησης ανθρώπων που έχουν υποστεί σωματικές κακώσεις και βλάβες ή μόνιμες αναπηρίες, από τροχαία. Ξέρετε, ακούμε συχνά πως στο Α ή στο Β ατύχημα υπήρξαν μόνο τραυματίες. «Ουφ, εντάξει αφού δεν πέθανε κανείς, όλα καλά» σκεφτόμαστε και μπαίνουμε χωρίς έγνοιες στο αυτοκινητάκι μας αφού έχουμε καταναλώσει μια φιάλη Jack και με στόχο να σπάσουμε το φράγμα του ήχου. Φυσικά, δεν είναι έτσι. Κάποιοι από αυτούς τους τραυματίες δεν θα ξαναπερπατήσουν ποτέ, δεν θα ξαναδούν ποτέ, θα συνεχίσουν τη ζωή τους φριχτά παραμορφωμένοι. Όταν ο κάθε γκαζοφονιάς θα έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους αυτούς και θα καταλάβει τι μπορεί να προκαλέσει και τι κινδυνεύει να πάθει ο ίδιος θα το σκεφτεί δυο φορές πριν ξαναρχίσει τα πατιλίκια και τις μαγκιές στο τιμόνι. Εξαιρετική λοιπόν εδώ η θέση του κ. Μαυραγάνη, μένει να δούμε τι θα γίνει στην πράξη.
Η δεύτερη όμως τοποθέτηση του υφυπουργού προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Ο κ. Μαυραγάνης πρότεινε τα πρόστιμα για τις παραβιάσεις της τροχαίας να έχουν εισοδηματικά κριτήρια, να εξαρτώνται δηλαδή από την περιουσία που διαθέτει ο παραβάτης. Τόνισε χαρακτηριστικά ο Μαυραγάνης: «Είναι προφανές ότι άνθρωποι άνεργοι ή με πολύ χαμηλό εισόδημα θα μπορούσαν να συνετιστούν με ένα πρόστιμο 20, 30, 50 ευρώ. Τα ίδια ακριβώς ποσά για κάποιον με εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ είναι ασήμαντα. Όλοι πρέπει να συνετίζονται από τα πρόστιμα, αυτός είναι ο σκοπός τους, αλλά και να λειτουργούν αποτρεπτικά».
Ακολούθησε ο κακός χαμός με κορώνες του τύπου: «Οι κουμμουνισταί έχουν στοχοποιήσει τους πλούσιους της όμορφης πατρίδος μας! Θα τους το επιτρέψομεν;»
Ψυχραιμία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει το παραμικρό πρόβλημα με τους «πλούσιους». Μια χαρά καλοπερνάνε επί Τσίπρα οι «πλούσιοι», κάποιοι κερδίζουν ενίοτε και δημόσια έργα ως μποναμά. Και η πραγματικότητα είναι πως ο συλλογισμός του Μαυραγάνη είναι σωστός. Ο άνεργος και ο χαμηλοεισοδηματίας που γνωρίζει πως το τσουχτερό πρόστιμο που θα προκύψει από παραβίαση του Κ.Ο.Κ. θα του δημιουργήσει τεράστιο οικονομικό πρόβλημα θα οδηγεί προσεχτικότερα και από τον Ιαβέρη. Αντίθετα, ο ματσωμένος νεόπλουτος που έτσι κι αλλιώς έχει πληρώσει έναν σκασμό λεφτά για να αγοράσει την κουρσάρα που πιάνει τα 1453 χιλιόμετρα την ώρα θα αφήσει και ένα γερό πουρμπουάρ σε όποιο τροχονόμο βρεθεί στον δρόμο του.
Όταν όμως ακόμα και ο πιο πλούσιος Έλληνας θα γνωρίζει πως η παραβίαση ενός Stop μπορεί να τον κάνει κατά δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες φτωχότερο απλώς δεν θα το ρισκάρει. Ας μην ξεχνάμε πως μιλάμε για ένα μέτρο που εφαρμόζεται με επιτυχία σε χώρες, όπως η Φινλανδία και η Ελβετία. Στις οποίες άτομα σαν τον Τσίπρα όχι πρωθυπουργοί δεν θα γίνονται αλλά ούτε έξω από τη Βουλή δεν θα περνούσαν.
Κάπου εδώ βέβαια αρχίζουν τα προβλήματα. Καταρχήν, πρακτικής φύσεως. Πως θα ορίζεται η «περιουσία» που θα ορίζει το ύψος του προστίμου; Από τα ακίνητα; Το ετήσιο εισόδημα; Και κυρίως, ένας γόνος πάμπλουτης οικογένειας με σούπερ αμάξι που ο ίδιος έχει μηδενικό εισόδημα - καθώς είναι φοιτητής ή άεργος - θα πληρώνει τα ίδια με έναν άστεγο;
Επίσης, προβληματίζει το γεγονός ότι ο Μαυραγάνης έκανε λόγο για πρόστιμα ύψους «20,30, 50 ευρώ» τα οποία αρκούν για να «συνετίσουν» (sic) τους πιο αδύναμους οικονομικά. Ε λοιπόν, όχι. Δε αρκούν. Ακόμα και ο πιο φτωχός Έλληνας κουτσά - στραβά ένα εικοσάρικο θα το βρει. Η αναλογικότητα στις τιμές των προστίμων δεν πρέπει να έχει ως στόχο να δώσει την ευκολία στους πιο φτωχούς να αλωνίζουν στους δρόμους. Τα πρόστιμα αυτά πρέπει να «γονατίζουν» όλους ανεξαιρέτως τους παραβάτες. Με άλλα λόγια, καμία μείωση. Τα πρόστιμα πρέπει να αυξηθούν για όλους. Το ποσοστό των προστίμων είναι που θα πρέπει να αλλάζει ανάλογα με την οικονομική άνεση των παραβατών.
Τέλος, κρατώ σημαντικές επιφυλάξεις για τα κίνητρα που ωθούν την κυβέρνηση να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Έχω την εντύπωση πως δεν την απασχολεί τόσο η ασφάλεια στους δρόμους αλλά το πώς θα καταφέρει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά την κατάσταση. Να περάσει το μήνυμα: «Είδατε, εμείς χτυπάμε τους π(ε)λούσιους!» μπας και τσιμπήσει κάνα ψηφαλάκι από ορισμένους αφελείς. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως δεν είναι λίγα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που χαρακτήρισαν «ταξικό» το δυστύχημα στην Αθηνών-Λαμίας.
Με άλλα λόγια, η εφαρμογή εισοδηματικών κριτηρίων στα πρόστιμα της τροχαίας δεν αποτελεί ταμπού. Είναι μια κίνηση που όντως μπορεί να λειτουργήσει, να αποφέρει περισσότερη ασφάλεια στους δρόμους της χώρας. Απαιτείται όμως εξαιρετική σοβαρότητα για την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου. Σοβαρότητα που η συγκεκριμένη κυβέρνηση δεν μας έχει πείσει ότι διαθέτει.
