Του κ. Χρήστου Λαζαρίδη*
Την περασμένη Κυριακή, στην αντιμεταναστευτικού περιεχομένου συγκέντρωση στην Αθήνα, ξυλοκοπήθηκε βάναυσα ο ανταποκριτής της Deutsche Welle, Τhomas Jacobi, ένας από τους συν-δημιουργούς του ντοκιμαντέρ Χρυσή Αυγή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση.
Η εικόνα του αιμόφυρτου δημοσιογράφου έκανε το γύρο του κόσμου, ξεσηκώνοντας τις αντιδράσεις όλων των πολιτών που δεν ανέχονται τη βία κι οποίοι απαίτησαν, ευθύς αμέσως, την εύρεση και σύλληψη των υπαιτίων. Μέσα στα πολλά περιστατικά κατά την τελευταία δεκαετία, η κοινωνική αποστροφή απέναντι στη θέα της βίας και της μισαλλοδοξίας, δε μπορεί παρά να αποτελέσει ένα θετικό μήνυμα πάνω στο οποίο πρέπει να βασιστούμε και να εργαστούμε σκληρά με σκοπό την εξάλειψή της.
Δεν πρέπει, επ’ ουδενί, να ανεχθούμε τις σκηνές βίας ως ένα λογικό απότοκο των συνθηκών. Κι αν η βία κατά του δημοσιογράφου Jacobi στην Αθήνα υπήρξε στοχευμένη ή ο προπηλακισμός του σημερινού Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής κι Ασύλου, κ. Μηταράκη στη Χίο ή η βίαιη συμπεριφορά του δημάρχου Ανατολικής Σάμου απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες στην πλατεία Πυθαγόρα του νησιού ή τα γεγονότα στα Βρασνά ή η αντιμεταναστευτική πορεία των μαθητών στα Γιαννιτσά και τόσα πολλά άλλα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν όλα αυτά προβάλλουν ως κανονικά, τότε θα βυθιστούμε σε μία εσωστρέφεια που μόνο κακό θα μας κάνει.
Αυτές οι στάσεις κι αντιλήψεις, όμως, απηχούν το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας; Προσωπικά παραμένω κατηγορηματικός πως όχι. Υπάρχουν άνθρωποι που δίνουν διαρκώς μάχες στα χρόνια της κορύφωσης του προσφυγικού/μεταναστευτικού και μάλιστα, με προσωπικό κόστος. Είναι εκείνοι που δουλεύουν καθημερινά στην πρώτη γραμμή. Ο δάσκαλος που θα μάθει τις πρώτες ελληνικές λέξεις στα παιδιά και στους μεγάλους που έρχονται από μακριά. Είναι ο γιατρός που θα τους περιθάλψει με ό,τι του έχει απομείνει στη φαρμακαποθήκη. Είναι ο δικηγόρος που θα δώσει τη μάχη για το δίκαιο του κάθε “ξένου” ξεχωριστά, γιατί νοιάζεται για το δίκαιο και το σωστό κάθε ανθρώπου. Είναι ο ψυχολόγος κι ο κοινωνικός λειτουργός που παλεύει με τα ανθρώπινα τραύματα. Είναι όλοι εκείνοι που εργάζονται στην πρώτη υποδοχή με ό,τι έχουν στη διάθεσή τους. Είναι κι εκείνο το παιδί που έρχεται από τον πόλεμο και θέλει με κάποιον τρόπο να συμβάλλει, γιατί νιώθει ευγνωμοσύνη που είναι είναι μακριά από τον πόλεμο κι άρα ασφαλής. Συνήθως από το μετερίζι του διερμηνέα, βοηθώντας τις δύο πλευρές να έρθουν πιο κοντά, γεφυρώνοντας το χάσμα της γλώσσας και της επικοινωνίας. Κι είναι κι εκείνοι οι πολίτες που ανοίγουν τα σπίτια τους στα νησιά, μα και στο πιο απομακρυσμένο χωριό της Ελλάδας, τιμώντας την αρχή της φιλοξενίας. Θυμηθείτε την Παναγιώτα Βασιλειάδου, τη γιαγιά των προσφύγων.
Θα πρέπει, λοιπόν, να επιλέξουμε ποια εικόνα επιθυμούμε να εκπροσωπεί την ελληνική κοινωνία. Ποια εικόνα επιλέγουμε να εκπροσωπεί εμάς. Της στοχευμένης ή κι ασύμμετρης βίας και της οχλαγωγίας ή αυτής του διαλόγου και της αλληλεγγύης; Το ποτήρι μπορεί να θεαθεί είτε ως μισοάδειο, είτε ως μισογεμάτο. Σε μία κρίσιμη, όμως, ιστορική και πολιτική διεθνή συγκυρία, οφείλουμε να τοποθετήσουμε τα θέματα στη σωστή βάση. Η επανίδρυση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής κι Ασύλου είναι μία κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει να υπάρξει, όμως, και συνέχεια. Οι φορείς κι οι εκπρόσωποι της ελληνικής Πολιτείας, πρέπει πρώτοι να δώσουν τον τόνο στη διαχείριση των προκλήσεων του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος καλώντας σε διευρυμένες συνέργειες και συνεργασίες.
Η πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, αποτυπώνοντας ορισμένες από τις κοινωνικές αντιλήψεις γύρω από τα θέματα που άπτονται του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Αν θεωρήσουμε ότι η τάση της αλληλεγγύης χάθηκε κάπου στην ντροπιαστική κλωτσοπατινάδα της Μόριας που αποφέρει νεκρούς και στις σποραδικές τοπικές εξεγέρσεις, απαιτείται ταχύτατη ανασυγκρότηση και πειστικές θεσμικές απαντήσεις στα ερωτήματα και στις ανησυχίες των πολιτών.
Χωρίς τη πρωτοβουλία της Πολιτείας και χωρίς την υποστήριξη του θεσμικού πλαισίου της, η δημοκρατία κινδυνεύει κι υπονομεύεται από τους υποκινητές του όχλου, χάνοντας έδαφος στην αντιμετώπιση των προκλήσεων.
Τουλάχιστον ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να καθίσουμε όλοι στο ίδιο τραπέζι για να συζητήσουμε παραγωγικά.
* Ο Χρήστος Λαζαρίδης είναι υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων.
