Νέο lockdown, νέα εβδομάδα αναμονής και αγωνίας. Κάποιοι συμπαθείς συνάνθρωποι μας πιστεύουν πως ο πρωθυπουργός έχει τάσεις σαδομαζοχισμού ή εκτελεί εντολές ενός παγκόσμιου διευθυντηρίου. Τραμπικοί που ακόμα δεν συνήλθαν και ανίατες περιπτώσεις συνωμοσιολόγων. Τις περισσότερες φορές αυτά πάνε μαζί.
Είναι δεδομένο πως ουδείς πολιτικός ηγέτης, και μάλιστα πρωθυπουργός, θέλει να παίρνει σκληρά μέτρα, γιατί έχουν το κόστος τους. Από την άλλη την πλευρά δεν μπορεί να αφήσει στην τύχη της μια κατάσταση που θα έχει προδιαγεγραμμένη κατάληξη, πολύ χειρότερη από τα επώδυνα προληπτικά μέτρα.
Μάλλον κάποιοι δεν έχουν καταλάβει ακόμα, πως οι ηγέτες όλου του κόσμου, από την Μέρκελ ως τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σούγκα, δεν έχουν να επιλέξουν μεταξύ μιας καλής και ευχάριστης πολιτικής και μιας δυσάρεστης και αυτοί, από βίτσιο, επιλέγουν την δυσάρεστη. Μπροστά τους έχουν μια οδυνηρή λύση και η εναλλακτική της είναι μια ακόμα πιο οδυνηρή λύση. Αυτοί είναι οι όροι του διλήμματος. Και δεν είναι τυχαίο πως κανένας λογικός άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη δεν μπόρεσε να βρει δίλημμα με άλλους όρους, λιγότερο ασφυκτικούς.
Το πρόβλημα επιτείνεται, καθώς η αντιμετώπιση του απαιτεί καθολική συμμόρφωση των πολιτών προς τα μέτρα που επιβάλλουν οι κυβερνήσεις τους. Αν υπάρξουν νησίδες ανυπακοής, η αντιμετώπιση της πανδημίας αποκτά ακόμα πιο υψηλό βαθμό δυσκολίας. Προφανώς η ομοιόμορφη, ορθολογική συμπεριφορά θυμίζει άσκηση επί χάρτου. Και επί του προκειμένου δεν ισχύει το ειρωνικό «ζουν ανάμεσα μας», γιατί με τον πολυσήμαντο ανορθολογισμό τους επηρεάζουν και την δική μας την ζωή.
Η δυσκολία σήμερα έγκειται στο γεγονός πως οι επόμενοι τρείς-τέσσερις μήνες που θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι, δεν είναι απλώς 90 ή 120 ημέρες. Ο χρόνος στην αίσθηση των εξουθενωμένων πολιτών έχει λάβει άλλες διαστάσεις, εξωκοσμικές, θα τολμούσα να πω. Αν τους πούμε, πως θα πρέπει να μάθουν να ζουν με περιοδικά lockdown μέχρι το Πάσχα, μην περιμένετε ούτε κατανόηση ούτε να σκεφτούν «ας κάνουμε λίγη υπομονή, τελειώνει ο εφιάλτης».
Πρώτον δεν υπάρχουν αποθέματα υπομονής και, το κυριότερο, δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως τελειώνει ο εφιάλτης. Το θέλουμε και το ευχόμαστε ολόψυχα. Μέχρις εκεί.
Ως εκ τούτου σημεία ψυχολογικής στήριξης δεν υπάρχουν, καθώς η πραγματικότητα μας κυριαρχείται από αβεβαιότητες. Υγειονομικές, οικονομικές, κοινωνικές. Ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας εμπεριέχει το εμβόλιο, που προσφέρει ελπίδα, αλλά όχι βεβαιότητα. Άλλωστε και η πολυπόθητη κανονικότητα δεν γνωρίζουμε τι μορφή θα έχει.
Πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αστάθειας η μόνη σταθερά που υπάρχει είναι η θέληση για να ζήσουμε. Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό πλήρως, τότε θα αντιληφθούμε πως θα πρέπει να προσέχουμε για να έχουμε.
