Της Χαράς Κεφαλίδου*
Ο χώρος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελεί ελπιδοφόρο πυρήνα που γύρω του μπορεί να αναπτυχθεί η επιχειρηματικότητα σε πολλούς κλάδους αιχμής. Η σύνδεση της εκπαίδευσης με την ανάπτυξη της χώρας μας έγινε μόνιμο επίσημο ευχολόγιο και σήμερα αναγνωρίζεται ως αδήριτη εθνική ανάγκη. Με όλους τους τρόπους, σε όλους τους τόνους, σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες αυτό έχει ειπωθεί, έχει διατρανωθεί, έχει αναλυθεί και τελικά έχει γίνει κοινά αποδεκτό. Το παλαιό γνωστό σύνθημα «κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε χωριό και γήπεδο» ανήκει σε μακρές περιόδους των παχιών δανεικών αγελάδων που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Σήμερα η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θέλουμε να είναι ακμαία, παραγωγική και απόλυτα συνδεδεμένη με την κοινωνία. Όχι με την έννοια της ρηχής και ξεπερασμένης άνθισης των τοπικών αγορών από την - πενιχρή πια - κατανάλωση των φοιτητών. Η ελληνική οικογένεια δεν διαθέτει πλέον ούτε τα απαραίτητα της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Ζει σπρώχνοντας τις δόσεις του δανείου, του φόρου ανύπαρκτου εισοδήματος, του ΕΝΦΙΑ, του ΕΦΚΑ κλπ.
Την ίδια ώρα στη χώρα μας ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που υπάρχει σύνδεση της γνώσης και της καινοτομίας με την ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα, εμείς την καταστρέφουμε.
Χαρακτηριστικό φρέσκο παράδειγμα: Τμήμα Οινολογίας του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης με έδρα τη Δράμα. Κατάφερε να προσελκύσει καθηγητές με υψηλά προσόντα που δούλεψαν σε περιβάλλον αριστείας και αξιοκρατίας. Έδωσε στους φοιτητές ένα υψηλό επίπεδο επιστημονικής εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης. Η επιχειρηματική κοινότητα το αγκάλιασε. Συνδέθηκε με τον κλάδο του κρασιού και τα οινοποιεία της περιοχής, αποτελώντας σπάνιο παράδειγμα ανάπτυξης σε μια εποχή που όλα γύρω μαραζώνουν. Έκανε πράξη την εξωστρέφεια. Προχώρησε σε συνέργειες με άλλα ιδρύματα (ΤΕΙ και Πανεπιστήμια) του εξωτερικού και είχε έντονη παρουσία σε όλες τις εκδηλώσεις του οινικού χώρο. Και όλα αυτά στα χρόνια της κρίσης.
Τις ελλείψεις της επίσημης πολιτείας υποκατέστησε η τοπική ιδιωτική πρωτοβουλία που ανέλαβε τη χρηματοδότηση ενός υπερσύγχρονου Οινολογικού Εργαστηρίου, για να μπορούν οι φοιτητές να εκπαιδεύονται. Και το ουσιαστικότερο: με το τέλος των σπουδών τους η επαγγελματική τους απορρόφηση είναι άμεση από τις μεγάλες οινοποιητικές μονάδες της περιοχής.
Αυτό το μικρό και ταυτόχρονα τεράστιο success story, αντί να στηριχτεί και να βρει μιμητές, σήμερα κινδυνεύει να στραγγαλιστεί στα γρανάζια του καρεκλο-κενταυρισμού, της μετριότητας και της ήσσονος προσπάθειας. Με τη λήξη της θητείας της έως σήμερα Διοίκησής του και με απόφαση της Συγκλήτου, μέσα από μια αδιαφανή και αμφίβολης νομιμότητας διαδικασία του ποδαριού, στη θέση του έως την περασμένη εβδομάδα Προέδρου, γεωπόνου με πολυετή εμπειρία στη διοίκηση, τοποθετείται ως Πρόεδρος, πολιτικός μηχανικός με ειδικότητα στις μεταλλικές κατασκευές (!!!). Φυσικά οι φοιτητές είναι στα κάγκελα, το τμήμα υπό κατάληψη και η Διοίκηση του ΤΕΙ ΑΜΘ ψάχνει ακόμη να βρει την απόφασή της.
Συμπέρασμα: για λόγους «ισότητας», το να κάνεις καλά τη δουλειά σου συνεπάγεται «κούρεμα» για να μην ξεχωρίζεις και θυμίζεις στους άλλους την ανεπάρκειά τους. Τι να την κάνουμε λοιπόν την Ανάπτυξη; Δεν την ξέρουμε, δεν την θέλουμε κι όπου πάει να γεννηθεί την πνίγουμε.
Σήμερα, οι Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι ο τροφοδότης επιχειρήσεων που βασίζονται στην επιστήμη και τη γνώση. Έτσι γίνεται παντού στον δυτικό κόσμο.
Μόνο για εμάς εδώ παραμένει ακόμη αίτημα. Τα παραδείγματα τοπικών, και κατ'' επέκταση εθνικών, οικονομιών που βασίζουν την οικονομική τους ανάπτυξη στα καλά και παραγωγικά εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι πολλά. Βασική προϋπόθεση είναι η πανεπιστημιακή κοινότητα να είναι ενεργή, δραστήρια, να κυνηγά και να προετοιμάζει η ίδια ευκαιρίες και τρόπους διασύνδεσης με τον επιχειρηματικό κόσμο, προωθώντας την έρευνα για νέα προϊόντα και υπηρεσίες.
Στη χώρα μας τα φρέσκα νέα μυαλά των φοιτητών μας - η καλύτερη μαγιά που έχουμε – φαίνεται μας περισσεύουν και όσα δεν διώχνουμε επιμένουμε να τα καταστρέφουμε. Η επίσημη πολιτεία παρά τις εξαγγελίες και τα βαρύγδουπα λόγια, στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν ξέρει τι να τα κάνει αλλά δεν μπαίνει και στον κόπο να μάθει. Και τελικά τα κατασπαράσσει και κάπως έτσι παίρνουν των ομματιών τους μετά των προσόντων τους για άλλα μέρη.
Δεν πάει να λέει ο ΣΕΒ για «την ανάγκη καλύτερης συνεργασίας των επιχειρήσεων με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε όλες τις βαθμίδες».
Δεν πάει να ξοδεύονται τόνοι μελανιού σε μελέτες που λένε ότι όσες χώρες έχουν αδύναμη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα στην ανάπτυξη κατάλληλων δεξιοτήτων που έχει ανάγκη η αγορά εργασίας. Αυτά είναι ψιλά γράμματα…
Το Υπουργείο Παιδείας κάνει σχεδιασμούς επί χάρτου για αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για να περνάει ο καιρός και να λέμε ότι κάτι κάνουμε. Την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2016, τονίζει:
- πόσο σημαντικό είναι να παρέχονται στους ενδιαφερόμενους οι αναγκαίες δεξιότητες με σκοπό την τόνωση της καινοτομίας, της ανταγωνιστικότητας, αλλά και την πρόληψη της ανεργίας,
- πόσο αναγκαίες είναι οι μεταρρυθμίσεις των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με γνώμονα την απόδοση.
Ας κρατήσουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας αυτή τη μικρή ιστορία για το ΤΕΙ Οινολογίας την επόμενη φορά που κάποιος θα εκστομίσει κανένα βαρύγδουπο λογύδριο περί στρατηγικού σχεδιασμού και δράσεων και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Κι όσοι έχουμε απομείνει κι ακόμη ακούμε, ας την έχουμε κατά νου γιατί οι νεότεροι είναι σίγουρο ότι θα έχουν φύγει για αλλού να συναντήσουν την ανάπτυξη εκεί που πραγματικά ευδοκιμεί.
*Η Χαρά Κεφαλίδου είναι βουλευτής Δράμας της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.
