Του Στράτου Γ. Σιμόπουλου*
Άκουσα τον Υπουργό Οικονομικών κ. Τσακαλώτο να αναρωτιέται από το βήμα της Βουλής «από πού θα κόψει μια κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, από την υγεία, την παιδεία, από πού;», ενώ πολλοί πολίτες μας ρωτούν καθημερινά «πώς θα υπάρξει μείωση των δαπανών του δημοσίου, χωρίς απολύσεις;»
Γίνεται, απαντώ αβίαστα, κυρίως στους πολίτες. Άλλωστε ο κ. Τσακαλώτος δεν μπορεί να καταλάβει σχετικά. Ορισμένα παραδείγματα:
Στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων βρήκαμε το καλοκαίρι του 2012 ενοίκια της τάξεως των 5 εκ. ευρώ. Στο τέλος του 2014 ήταν 3 εκ. ευρώ. Όχι μόνο διαπραγματευτήκαμε με τους ιδιοκτήτες, αλλά και συγχωνεύσαμε κτιριακά πολλές υπηρεσίες.
Υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω εξοικονόμηση δαπανών στον τομέα αυτό;
Βεβαίως, διότι το δημόσιο διαθέτει σήμερα ακόμη πολλά αχρησιμοποίητα ακίνητα, ενώ δεν έχει προχωρήσει σε έργα αναβάθμισης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων του. Μάλιστα, μπορεί να το κάνει με την αμέριστη συμπαράσταση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Βασική αγκύλωση που πρέπει, όμως, να ξεπερασθεί είναι η άρνηση πολλών δημοσίων υπαλλήλων να μετακινηθούν γεωγραφικά εντός ακόμη και του ίδιου νομού, διότι έχουν προγραμματίσει τη ζωή τους με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Κατανοητή η αντίδραση, αλλά απολύτως αναγκαίο, για το συμφέρον των πολιτών να ξεπερασθεί με ευθύνη της κυβέρνησης η συγκεκριμένη αντίδραση.
Απαραίτητη, επίσης, προϋπόθεση αποτελεί η υποχρεωτική κινητικότητα με συνοπτικές διαδικασίες, η οποία είχε θεσπισθεί επί κυβερνήσεως Σαμαρά, αλλά η παρούσα κυβέρνηση την μετέτρεψε σε εθελοντική, ακυρώνοντάς την στην ουσία. Δεν μπορεί να υπάρχουν μηχανικοί του πρώην Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας στο Υπουργείο Εργασίας και να υποδραστηριοποιούνται και το Υπουργείο Υποδομών να έχει ανάγκη από επιπλέον επιστημονικό δυναμικό και να μην μπορεί να το αποκτήσει. Η επιμόρφωση πρέπει να συνοδεύει την κινητικότητα, ενώ μπορούν να θεσπισθούν και ορισμένα κριτήρια (π.χ. ηλικιακά, αριθμός παιδιών κλπ.).
Ένας τρίτος σημαντικός παράγων είναι η κατάργηση υπηρεσιών που δεν έχουν αντικείμενο ή υπολειτουργούν. Δεν μπορεί, παραδείγματος χάριν, να υπάρχει σε υπουργείο, ολόκληρο τμήμα φωτοτυπικού, όταν οι φωτοτυπίες δίνονται σε εξωτερικά γραφεία. Ούτε στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων να υπάρχει τμήμα για ανάλυση ποιότητας οπλισμένου σκυροδέματος και ασφάλτου, όταν η συγκεκριμένη δραστηριότητα δίνεται σε εξειδικευμένα εξωτερικά γραφεία.
Φυσικά, δεν είναι λογικό να φορτώνεται το δημόσιο με επιπλέον προσωπικό όταν έχει υπηρεσίες που μπορούν να αναλάβουν το συγκεκριμένο έργο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δημιουργία του Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) από την κυβέρνηση, ενώ την λειτουργία του μπορεί άνετα να αναλάβει η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε., η οποία δεν έχει πλέον σημαντικό ανεκτέλεστο έργων.
Παράλληλα, υπάρχουν δραστηριότητες στο στενό δημόσιο τομέα που επικαλύπτονται από τις περιφέρειες. Δεν μπορεί στο Υπουργείο Υποδομών να υπάρχει διεύθυνση μηχανημάτων έργων που εκδίδει τις άδειες και να υπάρχουν σε όλες τις περιφέρειες αντίστοιχες υπηρεσίες. Το Υπουργείο πρέπει να κρατήσει το νομοθετικό του ρόλο.
Με απλά λόγια, η δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι μπορεί να εξασφαλισθούν σημαντικές μειώσεις στις δαπάνες του δημοσίου, χωρίς απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και μπορεί να υλοποιηθεί γρήγορα.
Άλλωστε, η προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η κυβέρνηση Σαμαρά δηλαδή, θέσπισε την ανεξάρτητη αρχή συμβάσεων, μείωσε τις αρχές προμηθειών, θέσπισε τις ηλεκτρονικές προμήθειες, ακόμη και για τα δημόσια έργα και μείωσε τις διευθύνσεις στα υπουργεία με νέα οργανογράμματα, συμβάλλοντας σημαντικά στη μείωση των δαπανών του δημοσίου.
* Ο Στράτος Σιμόπουλος είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων. Περισσότερα άρθρα και απόψεις του μπορείτε να διαβάσετε στο site www.efsimopoulos.gr
