Του Θανάση Θεοχαρόπουλου*
Η χώρα μας ταλαιπωρήθηκε και ταλαιπωρείται δυστυχώς και σήμερα από τον λαϊκισμό. Υπάρχουν όμως πολλές μορφές λαϊκισμού. Ο λαϊκισμός τύπου “πρόγραμμα Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ” και “Ζαππείων της ΝΔ” που αγνοεί τα οικονομικά δεδομένα της χώρας και προχωρά σε προεκλογικές υποσχέσεις εκτός τόπου και χρόνου. Ο λαϊκισμός τύπου «πάνω στα τρακτέρ» που υπόσχεται κατάργηση μνημονίων με ένα νόμο σε ένα άρθρο και τελικά οδηγεί στην υιοθέτηση των πιο ακραίων μέτρων. Ο “κρατικός λαϊκισμός” που δεν δέχεται τις αποκρατικοποιήσεις ακόμη και σε τομείς που σε καμία χώρα της Ευρώπης δεν είναι υπό κρατικό έλεγχο. Αλλά και ο “μεταρρυθμιστικός λαϊκισμός” που βαφτίζει μεταρρυθμίσεις τα οριζόντια μέτρα, τις ομαδικές απολύσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις ακόμη και όσων κλάδων και τομέων είναι υπό δημόσιο έλεγχο σε όλη την Ευρώπη επιδιώκοντας στην πραγματικότητα την εκποίηση και όχι αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Απέναντι σε αυτόν λαϊκισμό με όποιο προσωπείο και αν παρουσιάζεται, η λύση είναι οι προοδευτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και βαθιές τομές σε κάθε τομέα πολιτικής. Είναι ο μοναδικός τρόπος υπέρβασης της κρίσης.
Να προωθήσουμε μεταρρυθμίσεις που θα αφορούν τόσο το κράτος και το δημόσιο τομέα, όσο και τη λειτουργία της αγοράς και βεβαίως την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας. Στόχος μας αφενός η εξυγίανση και αφετέρου η αναδιανομή των δαπανών από το συντεχνιακό κράτος στο κράτος παροχής υπηρεσιών. Αυτή είναι η ειδοποιός μας διαφορά τόσο από τη ΝΔ που ζητά καθολική και άνευ κριτηρίων μείωση των δαπανών και από τον ΣΥΡΙΖΑ που αδιαφορεί για τον χαρακτήρα των δαπανών. Απαιτείται εξορθολογισμός των δαπανών για να ανοίξει η πολιτική την πόρτα για να εισέλθουν οι πολίτες στο κράτος παροχής κοινωνικών υπηρεσιών.
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχουν σαφές προοδευτικό πρόσημο. Είναι αναγκαίες και απαραίτητες, αλλά μεταρρυθμίσεις δεν είναι ούτε τα οριζόντια μέτρα που είναι απορρυθμίσεις ούτε οι απλές ρυθμίσεις που δεν αλλάζουν δομικά ένα σύστημα.
Επιτέλους ήρθε ο καιρός στην χώρα μας να μην αντιπαρατίθεται ο δεξιός στον αριστερό λαϊκισμό, ο κρατικός στον μεταρρυθμιστικό λαϊκισμό.
Η ανασυγκρότηση του προοδευτικού σοσιαλδημοκρατικού χώρου είναι επιτακτική ανάγκη για να γίνουν όλα αυτά αλλά και για λόγους πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς. Ειδικότερα στην Ελλάδα και για λόγους πολιτικής ομαλότητας και σταθερότητας. Για την επικράτηση του ορθολογισμού, της ανοιχτής κοινωνίας, των αξιών της κοινωνικής δικαιοσύνης, της συνοχής, της ισότητας και της αλληλεγγύης, που πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για τη διαμόρφωση ενός «ελληνικής κυριότητας» σχεδίου, οράματος και αφηγήματος για το μέλλον της χώρας.
Η σύγχρονη κεντροαριστερά πρέπει να απεμπλακεί πλήρως από τον κρατισμό και τις πελατειακές σχέσεις. Να συγκρουστεί με όλες εκείνες τις δυνάμεις που εμπόδισαν να χτιστεί ένα αξιόπιστο κράτος δικαίου, το οποίο θα υπηρετούσε ένα ολοκληρωμένο κοινωνικό κράτος παροχής υπηρεσιών. Αυτό το κράτος αποτελεί τη δική μας σύγχρονη αναπτυξιακή πρόταση. Από την άλλη, όπως οφείλουμε να μη βαπτίζουμε ως λαϊκό κάθε συντεχνιακό και λαϊκίστικο αίτημα, έτσι και δεν πρέπει να εκλαμβάνουμε ως λαϊκίστικο κάθε λαϊκό αίτημα.
Αυτή η σύγχρονη Σοσιαλδημοκρατία είναι αναγκαία αλλά και εφικτή. Ακόμη όμως και αυτή η εφικτότητα θα παραμείνει ένα όραμα, χωρίς την απαραίτητη ανανέωση προσώπων, ιδεών και πολιτικών πρακτικών και αν δεν εγκαταλειφθούν οριστικά οι πρακτικές του λαϊκισμού και των πελατειακών σχέσεων που μας οδήγησαν στην κρίση.
Για να γίνουν όλα αυτά διεκδικούμε την αλλαγή των συσχετισμών. Να τελειώσει η καρικατούρα δικομματισμού μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ και ο πόλος της νέας σοσιαλδημοκρατίας να γίνει μία σύγχρονη προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης. Για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις μακριά από κάθε λαϊκισμό που ταλαιπώρησε και ταλαιπωρεί την χώρα.
* Ο κ. Θεοχαρόπουλος είναι Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ και Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης
