Του Δημήτρη Καμπουράκη
Σε περιοχές όπου ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί ακόμα κάποιες δυνάμεις, είτε λόγω ΠΑΣΟΚικής παράδοσης είτε διότι η οικονομική κρίση είχε λιγότερο οδυνηρά αποτελέσματα, ακούω τακτικά ένα βασικό επιχείρημα: "Αντιπολιτεύεστε έναν ΣΥΡΙΖΑ του 2015, όχι τον σημερινό. Δεν έχετε αντιληφθεί ότι το καινούριο κυβερνητικό πρόσωπο είναι κατά βάση σοσιαλδημοκρατικό και ότι δεν έχει καμιά σχέση με την ακροαριστερή Βαρουφάκεια περίοδο." Μιλούν βέβαια για την οικονομία.
Η θέση αυτή είναι αξιοπρόσεκτη. Η στροφή έναντι των δανειστών που από διάβολοι έγιναν φίλοι, η υποστήριξη των ιδιωτικοποιήσεων, η θεοποίηση της πορείας των οικονομικών δεικτών και η στροφή υπέρ των επενδύσεων, ίσως τελικά δείχνουν ένα κόμμα που κατά βάση ξέφυγε από τις αριστερές ιδεοληψίες και έχει καταπλεύσει στο λιμάνι του ρεαλισμού. Κι αν πράγματι αυτό ισχύει, αν δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε πλέον ένα κεντρώο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, τότε μια αντιπολίτευση που αντιμετωπίζει τον Αλέξη ως Μαδούρο απλώς έχει πρόβλημα προσανατολισμού και αντιπολιτευτικής στρατηγικής.
Πόσο πιθανό είναι να έχουν δίκιο όσοι θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αγκυροβόλησε οριστικά στον κεντρώο χώρο; Προσωπικά πιστεύω ότι το κυβερνών κόμμα βρίσκεται σ' ένα ιδεολογικό και πολιτικό μεταίχμιο. Σε ότι αφορά την οικονομία, πράγματι έχουν κάνει μια οδυνηρή γι αυτούς στροφή, που προέκυψε από το τρακάρισμα τους με την σκληρή πραγματικότητα. Η παροιμιώδης προσαρμοστικότητα τους και η μνημειώδη τους αγάπη για εξουσία, τους έκαναν να υιοθετήσουν σχετικά γρήγορα μια οικονομική ορολογία που παλιότερα θα τους δημιουργούσε αναφυλαξία. Στο θεσμικό επίπεδο όμως, ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμιά διαφορά μ' αυτόν του 2012 ή του 2015. Ίσα-ίσα που η στροφή στην οικονομία, τους έκανε ακόμα φανατικότερους σε όλα τα υπόλοιπα, σαν αναγκαίο αντιστάθμισμα για την ίδια την εσωτερική τους ισορροπία.
Φρονώ πως αργά-αργά, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ενσωματώσει στην ιδεολογική και πολιτική του φυσιογνωμία αυτά που σήμερα λέει για την οικονομία. Δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Είδατε ότι ακόμα και την "ταξικά μεροληπτική" πολιτική ισοπέδωσης της μεσαίας τάξης, άρχισε σταδιακά να αμφισβητείται με εξαγγελίες μελλοντικών μειώσεων φόρων. Πιστεύω ότι και την επιδοματική πολιτική στην οποία στηρίζεται όλη η προπαγάνδα του, σταδιακά θα την αλλάξει και θα υιοθετήσει μια οικονομική στρατηγική ελεύθερης αγοράς. Εκεί που δεν πρόκειται ν' αλλάξει εύκολα, είναι σε ζητήματα θεσμών και δημοκρατικής λειτουργίας. Τουλάχιστον σ' αυτή τη φάση, θα κινείται μονίμως με το δόγμα "έχω την κυβέρνηση, όχι την πραγματική εξουσία" και θα πορεύεται στην πιο ακραία εκδοχή αυτού του λενινιστικού κατασκευάσματος, δηλαδή θα πορεύεται στα όρια του λαϊκισμού και της σκανδαλολογίας. Δεν έχει άλλη επιλογή επί του παρόντος.
Νομίζω ότι σε όλους αυτούς που λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει πια ένα σχεδόν κανονικό κόμμα, μία είναι η απάντηση: "Όχι δεν έχει γίνει. Δυνητικά μπορεί να γίνει κάποτε, αλλά σήμερα είναι πολύ μακριά απ' αυτό." Στο εσωτερικό του υπάρχει εκ' των πραγμάτων μια διαπάλη, που τροφοδοτείται από στην ρεαλιστική στροφή στα οικονομικά και την αριστερή εμμονή στα θεσμικά. Το οριστικό ξεκαθάρισμα δεν μπορεί να γίνει σήμερα σε συνθήκες εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, για να γίνει ένα κανονικό κόμμα, πρέπει να βιώσει και την πολιτική ήττα, κάτι που δεν έχει συμβεί ως σήμερα από την γέννηση του. Μόνο τότε, θα υπάρξει το πεδίο για να ξεδιπλωθεί η εσωτερική διαπάλη που θα ξεκαθαρίσει αν το κόμμα αυτό θα συνεχίσει ως πολιτικός φορέας εξουσίας στον κεντροαριστερό χώρο ή αν θα ξαναγυρίσει στην περιοχή των γκρουπούσκουλων.
