Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Σήμερα, 24 Ιουνίου, στις 19:30, στον Αρμό, είναι η εκδήλωση του Liberal για την διαφθορά στο ελληνικό κράτος. Και επειδή στην Ελλάδα, το κράτος ταυτίζεται αποκλειστικά με το Δημόσιο, στην πραγματικότητα, πρόκειται για την πληγή της διαφθοράς στο Δημόσιο.
Έχω τη χαρά να συντονίζω τη διαδικασία, με σημαντικούς ομιλητές, όπως ο Στέφανος Μάνος, ο Λέανδρος Ρακιντζής, ο Παναγιώτης Καρκατσούλης και ο Γιώργος Γεωργακόπουλος. Η επιλογή και των τεσσάρων ήταν απολύτως συνειδητή, για έναν σημαντικό λόγο που τους συνδέει: η «αντισυστημική» τους στάση στον δημόσιο χώρο. Ο Σ. Μάνος είχε πάντα πρωτοπόρες ιδέες αλλά το σύστημα δεν ήταν έτοιμο να τις δεχτεί. Και μολονότι, τον απέρριπτε, αυτός συνέχιζε να τις διατυπώνει αρνούμενος οποιονδήποτε συμβιβαστικό ρόλο στη εξουσία. Ο Λ.Ρακιντζής για 12 χρόνια, διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης και έγινε γνωστός, για τις παρεμβάσεις του, αντιστεκόμενος στην γνωστή υποκριτική τυπολατρεία των «ανεξάρτητων» αρχών. Ο Π. Καρακατσούλης, το 2012, ανακηρύχθηκε ο καλύτερος δημόσιος υπάλληλος στον κόσμο(!), αν και 'Ελλην. Τέλος, ο Γ. Γεωργακόπουλος έγραψε ένα βιβλίο («Γιατί έτσι μας αρέσει», Εκδόσεις Αρμός), όπου αποκαλύπτει τις απογοητεύσεις του από τον δημόσιο τομέα, τον οποίο υπηρετεί με ασυνήθιστη προσήλωση, εδώ και πολλά χρόνια.
Και οι τέσσερις είναι μάλλον «περίεργοι» τύποι για τα ελληνικά δεδομένα γιατί πάντα, έχουν μια μεγάλη αλήθεια να πουν. Δεν έχει σημασία πόσο ακούγονται οι φωνές τους, στην εξουσία αλλά πόσες συνειδήσεις παραμένουν σε εγρήγορση χάρη σ΄αυτούς!
Δεν θα ήταν κακό, σε μια τέτοια συζήτηση, να είχαμε μαζί μας και ένα «σύμβουλο» στο ΥΠΕΘΑ, ένα μεγαλοπαράγοντα ποδοσφαίρου, έναν προϊστάμενο πολεοδομίας ή και μερικούς πολιτικούς. Αλλά αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα δραματοποιημένο «διαδραστικό» θέμα στο μέλλον…
Σε κάθε περίπτωση, στη διαφθορά, δεν διεκδικούμε την αποκλειστικότητα. Η ευκολία του πλουτισμού δεν είναι μόνο εθνική μας υπόθεση. Απλά βρισκόμαστε πολύ ψηλά, στη παγκόσμια λίστα και μάλιστα είμαστε πρωταθλητές, μεταξύ των χωρών οι οποίες διαθέτον τους ίδιους θεσμούς και τις ίδιες συνθήκες κράτους δικαίου με εμάς. Δηλαδή το ανησυχητικό είναι πως, ενώ ενταχθήκαμε από δεκαετίες, στο club των αναπτυγμένων χωρών, συνεχίζουμε να λειτουργούμε με τις επιδόσεις των αναπτυσσόμενων. Οι άλλοι βεβαίως, αλλάζουν αλλά όχι εμείς.
Όπως και να ΄χει, το ερώτημα δεν βρίσκεται στην ερμηνεία του φαινομένου αλλά στην αντιμετώπισή του. Θα μπορέσουμε ποτέ να περιορίσουμε την διαφθορά στα επίπεδα των εταίρων μας στην ΕΕ, εξοικονομώντας δημόσιο πλούτο προς όφελος όλων μας; Kαι τι πρέπει να γίνει γι αυτό;
Mέσα σε δύο αιώνες λειτουργίας του νεοελληνικού κράτους δεν τα καταφέραμε. Υπάρχει κάτι που μπορεί να συμβεί τώρα και να μας δώσει τη λύση;
Κάποιες προτάσεις θα μπορούσαν να είναι οι εξής: Να καταργήσουμε το δημόσιο χρήμα. Όμως αφού διαχειριζόμαστε ευρωπαϊκά κονδύλια στο όνομα του εθνικού κράτους, αυτό μοιάζει κάπως ανέφικτο. Να αντικαταστήσουμε τους φορείς του Δημοσίου με ευρωπαϊκούς εκχωρώντας την διαχείρισή τους σε Ευρωπαίους. Αλλά αυτό θα μοιάζει με πλήρη εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας. Να θεσπίσουμε αυστηρές ποινές για τους παραβάτες. Όμως αυτό σημαίνει εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης. Να αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα και να καταργήσουμε τον νόμο περί ευθύνης υπουργών. Κι εδώ θα μας πάρει χρόνο, αν τελικά συμφωνήσουμε στον τρόπο κατάργησης…
Κι αν τελικά, στελεχώσουμε τους μηχανισμούς του κράτους με ξένους επόπτες, μήπως και αυτοί σε λίγο καιρό διαφθαρούν και κάνουν τα ίδια;
Mήπως τελικά να διαλύσουμε το ελληνικό κράτος, το οποίο αποτελεί και τη βάση κάθε διαφθοράς; Αυτό θα ήταν λυτρωτικό και θα μπορούσε να συμβεί, μόνο μέσα σε μια ενωμένη Ευρώπη, με κοινό Σύνταγμα, κοινή εξωτερική πολιτική και κοινή δημοσιονομική διαχείριση. Εκεί θα υπήρχαν κάποιες ελπίδες ανάπτυξης των ελληνικών κοινοτήτων που θα απολάμβαναν την ασφάλεια ενός υπερεθνικού συνασπισμού, με τεράστιες δυνατότητες δημιουργίας και παραγωγικότητας.
Επειδή όμως, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, τουλάχιστον, στο κοντινό μέλλον, είμαστε υποχρεωμένοι να υπομένουμε την υφιστάμενη κατάσταση. Και όχι μόνο αυτό. Να αναρωτηθούμε αν μπορούμε να γίνουμε ακόμα πιο διεφθαρμένο κράτος στη συνέχεια...
Το ελληνικό κράτος ξεκίνησε από τη αρχή, πολύ άσχημα κι έτσι θα πορεύεται μέχρι που να επέλθει η αντικατάστασή του από κάτι άλλο, πιο ευέλικτο, δίκαιο και δημοκρατικό.
Ελπίζω η σημερινή συνάντηση να μας δώσει τροφή για ιδέες και να μας ενθαρρύνει για περισσότερες προσδοκίες στο μέλλον. Όσο δεν αποδεχόμαστε την νοσηρότητα, τόσο πιο πολύ ελπίζουμε στην ανατροπή της!
