Του Γιώργου Μυλωνά
Έχει ύψος μόλις 7,5 εκατοστά. Αλλά στα μάτια ενός παιδιού προβάλλει τόσο επιβλητικός όσο κι ο έφιππος ανδριάντας του Αρχιστράτηγου, έξω από τα σκαλιά της Παλιάς Βουλής. Ο Κολοκοτρώνης, η Μπουμπουλίνα, ο Κανάρης και ο Καραϊσκάκης, Έλληνες, φιλέλληνες και Οθωμανοί, όλοι οι πρωταγωνιστές της εθνεγερσίας αποδίδονται στις γνωστές μας φιγούρες playmobil κι έχουν δημιουργήσει μια ιδιαίτερη συνθήκη μέσα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, κοντά στο Σύνταγμα. Αν δεν έχετε πάρει είδηση την έκθεση που φιλοξενείται στον πρώτο όροφο του ιστορικού κτιρίου, σπεύσατε. Το πρόσχημα βεβαίως είναι τα παιδιά. Οι γονείς, όμως, που έχουν μεγαλώσει με αυτά τα παιχνίδια, βρίσκουν μια υπερπαραγωγή από 1.500 φιγούρες σε μία φαντασμαγορία που κυριολεκτικά μυρίζει… μπαρούτι!
Εντυπωσιάζει τον επισκέπτη – ακόμη και αυτόν που δεν είναι εξοικειωμένος με τα playmobil -, όχι απλώς η ταύτιση των ηρώων, αλλά η απόδοση των πολεμικών συγκρούσεων, των σελίδων που σημάδεψαν την πορεία της Επανάστασης και των σκηνών από την καθημερινότητα της Ελλάδας τον 19ο αι.: ο όρκος των Φιλικών, η Πολιορκία της Τριπολιτσάς, μια ναυμαχία μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού στόλου, το Πάσχα με το ψήσιμο των αρνιών και η Έξοδος του Μεσολογγίου (σε ακριβή αναπαράσταση του περίφημου έργου του Βρυζάκη) είναι μερικές μόνο από τις σκηνές που ζωντανεύουν και παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. 
Πάνω από 20 τρισδιάστατα σκηνικά, κατασκευασμένα με φαντασία, σε μαγνητίζουν να μάθεις για τους πρωταγωνιστές και την ιστορία τους. Με οδηγό το φροντισμένο έντυπο δραστηριοτήτων που δίνουν στην είσοδο οι άνθρωποι του μουσείου, ο επισκέπτης μπορεί να αναζητήσει συγκεκριμένους ήρωες, να κατευθύνει διαδραστικά μια πυρπόληση τουρκικού δικρότου και να παίξει επιτραπέζια παιχνίδια. Το μόνο που δεν μπορούμε να κάνουμε, είναι να φύγουμε με αυτές τις φιγούρες, καθώς ανήκουν σε συλλέκτες και, δυστυχώς, δεν πωλούνται!
«Το 21 αλλιώς (όπως τιτλοφορείται η έκθεση) είναι το αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε πριν δύο περίπου χρόνια, από μια ομάδα επιμελητών του ΕΙΜ, ψάχνοντας τρόπους να ανοίξουμε το Μουσείο στο ευρύ κοινό» λέει στο liberal η επιμελήτρια της έκθεσης Νατάσα Καστρίτη. «Στην αναζήτησή μας εντυπωσιαστήκαμε από τις τρισδιάστατες απεικονίσεις με Playmobil, οι οποίες κατασκευάζονται από συλλέκτες, συνδυάζοντας διαφορά κομμάτια και φιγούρες της εταιρείας. Θεωρήσαμε ότι ήταν ο ιδανικός τρόπος να παρουσιάσουμε σκηνές της Επανάστασης του 1821 με κώδικες γνωστούς στα παιδιά, σε μια τεκμηριωμένη ιστορικά έκθεση που θα ήταν ταυτόχρονα επιμορφωτική και διασκεδαστική».
Το αποτέλεσμα; «Είναι μια πρωτότυπη και εντυπωσιακή ιστορική αφήγηση, που ενθουσιάζει τους νεαρούς επισκέπτες και κερδίζει το ενήλικο κοινό, καθώς τα ιστορικά γεγονότα απεικονίζονται μέσα από ένα οικείο στα παιδιά παιχνίδι και τεκμηριώνονται με σαφείς και εύστοχες αναφορές. Έχουμε διαπιστώσει ότι τα παιδιά με αφορμή την έκθεση εμπνέονται από το 21, το προσεγγίζουν μέσα από το παιχνίδι τους, φτιάχνουν τις δικές τους φιγούρες και «αφηγούνται» τις δικές τους ιστορίες» μας λέει η ιστορικός τέχνης.
Στις βιτρίνες του ΕΙΜ συναντά κανείς εντυπωσιακά καριοφίλια, γιαταγάνια των αγωνιστών και άλλα βαρύτιμα αντικείμενα, τα περισσότερα αστραφτερά καθώς είναι διακοσμημένα με πολύτιμα πετράδια και χρυσό ή ασήμι. Στα διοράματα με τα «ταπεινά» playmobil του πρώτου ορόφου δε λείπει ούτε η μαστοριά, ούτε η φαντασία. Κι είναι κι αυτά φορείς της ιστορίας μας με τρόπο πρωτόγνωρο, που μπορεί να «μιλήσει» ουσιαστικά στις νεότερες γενιές.
Σηκώνεις το βλέμμα στον εκθεσιακό χώρο κι αντικρίζεις από κάτω τη λαμπρή αίθουσα της πρώτης, ιστορικής βουλής του ελληνικού κράτους. Ακούγοντας την κ. Καστρίτη να λέει ότι από το ξεκίνημα της έκθεσης μέχρι τώρα πέρασαν το κατώφλι της Παλιάς Βουλής κοντά στους 6.000 επισκέπτες (με καθημερινή προσέλευση μαθητών από 2-3 σχολεία), αναλογίζεται κανείς ότι υπάρχει και μία άλλη, υπόγεια διάσταση που υπηρετεί το γεγονός. Έπειτα από μία μακρά περίοδο όπου δηλητηριάστηκε ο δημόσιος βίος, η παλιά Βουλή λειτουργεί όχι απλώς ως αποθετήριο ιστορικής αυτογνωσίας. Είναι η ίδια μια κιβωτός του ελληνισμού. Είναι τελεστής δημοκρατίας, μέρος πολύτιμο του ανοσοποιητικού μηχανισμού της κοινωνίας. Και με τέτοιες εμπνευσμένες εκθέσεις είναι φορέας μιας νέας, ριζικής ελπίδας.
Την κατασκευή των διοραμάτων ανέλαβαν οι συλλέκτες Γιώργος Αγγελίδης, Ντένης Βαγγόπουλος, Αγγελος Γιακουμάτος και Βασιλική Φάτη, ενώ την εξαιρετική κατασκευή των ιστορικών προσώπων ο Στέλιος Μυλωνάς. Ολοι έδωσαν το κέφι τους, εργαζόμενοι αφιλοκερδώς. Χορηγός της έκθεσης η Playmobil, η οποία παραχώρησε πολλά εξαρτήματα απαραίτητα για τις κατασκευές.
Επιμέλεια – σχεδιασμός: Νατάσα Καστρίτη, Παναγιώτα Παναρίτη και Ρεγγίνα Κατσιμάρδου. Η έκθεση θα διαρκέσει έως και τον Μάιο του 2020. Είσοδος ελεύθερη, Τρίτη- Κυριακή, 9:00-14:00
