Για πρώτη φορά από το 1981 και την απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου Ρέιγκαν, η υγεία ενός εν ενεργεία Πρόεδρου των ΗΠΑ βρίσκεται σε κίνδυνο, καθώς ο 74χρονος Πρόεδρος Τραμπ, υπέρβαρος και πιθανόν με υποκείμενο νόσημα, ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Ταυτόχρονα, αυτό συμβαίνει, όχι απλώς εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά μόλις ένα μήνα πριν την ημέρα των εκλογών. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά, τόσο ως προς τη διαδικασία, όσο και ως προς το πώς μπορεί αυτό το γεγονός να επηρεάσει την δυναμική της προεκλογικής εκστρατείας και τελικά το αποτέλεσμα των εκλογών.
Κάτι που σίγουρα δεν θα επηρεαστεί είναι η ίδια η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, που, δια Νόμου, είναι η 3η Νοεμβρίου 2020. Η διαδικασία ψηφοφορίας, που ήδη έχει ξεκινήσει μέσω επιστολικής ψήφου αλλά και του Early Voting, θα συνεχιστεί κανονικά. Ωστόσο, προς το παρόν ο Πρόεδρος θα πρέπει να σταματήσει τις αγαπημένες του μαζικές προεκλογικές συγκεντρώσεις. Επίσης, τίθεται εν αμφιβόλω η διεξαγωγή των δύο προγραμματισμένων τηλεμαχιών, στις 15 και στις 22 Οκτωβρίου.
Μετά το χάος του πρώτου debate της Τρίτης, ήδη υπήρχαν εικασίες ότι μπορεί να μην γίνονταν, με την Επιτροπή Διεξαγωγής τους να εξετάζει αλλαγή των κανόνων διαδικασίας, που δεν φαίνεται να έβρισκαν σύμφωνο το επιτελείο του Προέδρου Τραμπ, αλλά και μία αίσθηση ότι κανένας από τους δύο υποψηφίους δεν θα είχε μεγάλο πρόβλημα με την ενδεχόμενη ακύρωση τους, παρά τις περί του αντιθέτου δημόσιες δηλώσεις τους.
Η ασθένεια του Προέδρου Τραμπ, που επιβάλλει τουλάχιστον την 14ήμερη απομόνωση του, πιθανόν να οδηγήσει στην οριστική τους ακύρωση, είδηση που μάλλον θα ανακουφίσει μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης, που είδε με αποτροπιασμό όσα συνέβησαν στην πρώτη τηλεμαχία. Δεδομένης μάλιστα της μεγάλης συσπείρωσης των εκλογικών βάσεων των δύο κομμάτων, του ιστορικά μικρού αριθμού αναποφάσιστων ψηφοφόρων αλλά και της εικόνας της πρώτης τηλεμαχίας, η διεξαγωγή τους μάλλον δύσκολα θα επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη της προεκλογικής εκστρατείας, όπως και η ακύρωση τους.
Όμως πιο σημαντικό από αυτό το ενδεχόμενο είναι το πώς θα επιδράσει αυτή καθαυτή η περιπέτεια της υγείας του Προέδρου στην εικόνα των δύο υποψηφίων και στη στάση του εκλογικού σώματος απέναντι τους. Συχνά, απροσδόκητα περιστατικά υγείας και περιπέτειες πολιτικών ηγετών οδηγούν σε συσπείρωση του εκλογικού σώματος υπέρ τους και αύξηση της δημοφιλίας τους. Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι ο πρώην Αντιπρόεδρος Μπάιντεν φαινόταν να έχει διαμορφώσει ένα σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα, πιο υψηλό και κυρίως πολύ πιο σταθερό από της Χίλαρι Κλίντον το 2016, ένα τέτοιο απροσδόκητο γεγονός και τυχόν αλλαγή του πλαισίου των εκλογών, μάλλον φαίνεται να ευνοούν τον Πρόεδρο Τραμπ.
Όμως, υπάρχει και εύλογος αντίλογος σε αυτό: Ο Πρόεδρος Τραμπ δεν έπεσε θύμα δολοφονικής απόπειρας, ούτε κάποιας σπάνιας ασθένειας, αλλά ενός ιού που ήταν ήδη το κυρίαρχο ζήτημα στην κοινωνική και πολιτική ζωή των ΗΠΑ εδώ και μήνες, με τον ίδιο τον Πρόεδρο να υφίσταται σφοδρή κριτική για την αντιμετώπιση του και την αντισυμβατική αλλά και (τουλάχιστον) επιφυλακτική προσέγγιση του απέναντι στα μέτρα προστασίας, που συστήνουν οι ειδικοί ανά τον κόσμο και ισχύουν, ως επί το πλείστον, και στις ΗΠΑ.
Υπό αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι ο ίδιος έπεσε θύμα του ιού αυτού, μπορεί όχι απλώς να μην δημιουργήσει κύμα συμπάθειας υπέρ του και να τον ευνοήσει, αλλά να οδηγήσει στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, αναδεικνύοντας την αμέλεια του, ως ηγέτη του ισχυρότερου κράτους του κόσμου και επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, να λάβει τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, όχι μόνο για την χώρα του αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις πριν τρεις ημέρες, κατά την πρώτη τηλεμαχία, ο Πρόεδρος ειρωνεύτηκε τον Τζο Μπάιντεν για την «εμμονή» του να φοράει μάσκα ενώ οι μόνοι στην αίθουσα, πλην των υποψηφίων και του παρουσιαστή, που επιδεικτικά αρνήθηκαν να φορέσουν μάσκα, ήταν τα μέλη της οικογένειας του Προέδρου.
Φυσικά, όλα αυτά προϋποθέτουν την ανάρρωση του Προέδρου Τραμπ. Τυχόν ραγδαία επιδείνωση της υγείας του (ήδη έγινε γνωστό ότι δυστυχώς παρουσιάζει συμπτώματα), θα φέρει την αμερικανική δημοκρατία προ ενός πρωτόγνωρου αδιεξόδου, καθώς το μόνο που θα παραμείνει βέβαιο είναι η ημερομηνία των εκλογών.
Η Ρεπουμπλικανική Εθνική Επιτροπή θα πρέπει επειγόντως να επιλέξει άλλον υποψήφιο. Τι θα συμβεί όμως με τα εκατομμύρια ψήφους που ΗΔΗ θα έχει λάβει ο Πρόεδρος Τραμπ από τις επιστολικές ψήφους και το early voting; Τι θα συμβεί με τα ήδη εγκεκριμένα και τυπωμένα ψηφοδέλτια, των οποίων η αλλαγή στις περισσότερες Πολιτείες απαγορεύεται σε τόσο κοντινό διάστημα πριν τις εκλογές; Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει και το πιο πιθανό σενάριο θα είναι μια συνταγματική κρίση όπου, κατόπιν δεκάδων δικαστικών διαμαχών, τελικά το Κολλέγιο των Εκλεκτόρων και κατόπιν το Κογκρέσο θα βρεθούν προ πρωτόγνωρων ευθυνών και επιλογών. Ας ελπίσουμε αυτό να μην χρειαστεί και ο Πρόεδρος Τραμπ να αναρρώσει το συντομότερο για το καλό της Δημοκρατίας στην Αμερική και όχι μόνο.
* Ο Νικόλας Νικολαΐδης είναι Διδάκτωρ ΕΚΠΑ, δικηγόρος
