Του Κώστα Μήλα*
Το σκέφτονται και το ξανασκέφτονται στην κυβέρνηση σχετικά με την έξοδο στις αγορές. Τι γνωρίζουμε ως τώρα;
- Στις 10 Απριλίου 2014, η τότε κυβέρνηση Σαμαρά είχε βγει στις αγορές με έκδοση πενταετούς ομολόγου με επιτόκιο 4,95%. Ως μέτρο σύγκρισης, το αντίστοιχο επιτόκιο των γερμανικών ομολόγων ήταν 0,58% (ήτοι spread 4,37%). To επιτόκιο του πενταετούς γερμανικού ομολόγου είναι (σήμερα) -0,11%. Συνεπώς, αλήθεια πρώτη: εάν και εφόσον η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει στην έκδοση πενταετούς ομολόγου, μπορεί να «πανηγυρίζει» ότι τα κατάφερε καλύτερα από την κυβέρνηση Σαμαρά όχι στην περίπτωση που το επιτόκιο βρεθεί κάτω από το 4,95% αλλά εάν και εφόσον το επιτόκιο του πενταετούς ελληνικού ομολόγου κινηθεί κάτω από το 4,26% [ήτοι 4,37%-0.11%)] και τούτο προκειμένου να εξασφαλίσουμε όχι spread μεγαλύτερο του 2014!
- Γιατί όμως να βγούμε στις αγορές εκδίδοντας πενταετές ομόλογο; Μία τέτοια κίνηση είναι κατά την γνώμη μου προβληματική. Πράγματι, κοιτώντας με προσεκτικό τρόπο, τις δανειακές μας υποχρεώσεις όπως αυτές αναλύονται στην ιστοσελίδα της Wall Street Journal παρατηρούμε ότι οι δανειακές μας υποχρεώσεις σε 5 έτη (το 2022 δηλαδή) είναι περίπου 5,2 δισ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι δανειακές μας υποχρεώσεις σε 10 έτη (το 2027 δηλαδή) είναι κάπως μεγαλύτερες, περίπου 6,6 δισ. ευρώ.
Εκτιμώ λοιπόν ότι, στο βαθμό που επιχειρήσουμε έξοδο στις αγορές, θα είναι μάλλον προτιμητέα η έκδοση 10-ετούς ομολόγου για δύο λόγους.
Αφενός μεν, η λήξη του 5-ετούς ομολόγου, το 2022, θα εξακολουθεί να συμπίπτει με τις υποχρεώσεις μας (όπως δεσμεύτηκε η κυβέρνηση Τσίπρα) για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Ένας τέτοιος στόχος είναι μάλλον ανέφικτος (και) για το 2022, έτος δηλαδή κατά το οποίο θα συμπέσει με τη λήξη του 5-ετούς ομολόγου εάν βέβαια προβούμε σε μια τέτοια έκδοση σήμερα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ανανέωση, το 2022, του 5-ετούς ομολόγου θα είναι εξαιρετικά επιβαρυντική (από άποψη επιτοκίου) καθώς θα συμπέσει με οικονομικά μέτρα ύφεσης (βλέπε έξτρα φόρους) τα οποία σίγουρα θα επιβληθούν προκειμένου να «πιάσουμε» το 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα.
Αφετέρου δε, η έκδοση 10-ετούς (αντί 5-ετούς) ομολόγου, έχει οικονομική έννοια επειδή όσο περισσότερο μετατοπίζουμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις στο απώτερο μέλλον (10 αντί για 5 έτη), τόσο λιγότερο συχνά θα πρέπει να ανανεώνουμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις! Πόσο μάλλον όταν, με τον τρόπο αυτό, η οικονομία μας θα έχει στη διάθεση της περισσότερες χρονικές ανάσες προκειμένου να επιστρέψει σε ισχυρή ανάπτυξη και να αποπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές της!
Σε κάθε περίπτωση, επιτακτικό παραμένει το ακόλουθο ερώτημα: Γιατί άραγε έχουμε φαγωθεί να εκδώσουμε ομόλογο; Με άλλα λόγια: τι σκεπτόμαστε να κάνουμε με το ποσό που θα δανειστούμε μέσω ενός 5-ετούς (ή ότι άλλου) ομολόγου; Στο βαθμό που το ποσό αυτό αποπληρώσει τις αυξημένες ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους στον ιδιωτικό τομέα, τότε «εύγε(!)» για τον απλούστατο λόγο ότι με τον τρόπο αυτό ο ιδιωτικός τομέας θα «πάρει τα πάνω του». Εάν λοιπόν η κυβέρνηση εκδώσει ομόλογο, καλό θα ήταν να ερωτηθεί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος (ή ο αρμόδιος υπουργός) που ακριβώς θα καταλήξει το δάνειο. Ίδωμεν...
* Ο κ. Κώστας Μήλας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
Φωτογραφία SOOC