Photo by Axel Schmidt / Stringer/Getty Images/Ideal Image
Του Γιάννη Παπαδημητρίου*
Στη Γερμανία οι ψηφοφόροι μίλησαν. Δυστυχώς μίλησαν όλοι μαζί και δεν καταλάβαμε τι ακριβώς είπαν, αλλά είναι φανερό ότι κάτι αλλάζει στην πολιτική σκηνή. Αυτό υποδηλώνει το αποτέλεσμα της κάλπης, η οποία στήθηκε ταυτόχρονα στη βαθύπλουτη Βάδη-Βυρτεμβέργη, ατμομηχανή της γερμανικής οικονομίας και πατρίδα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στην τουριστική Ρηνανία-Παλατινάτο, προπύργιο της οινοκατάνυξης και πατρίδα του Χέλμουτ Κολ, αλλά και στην πτωχή και παραμεθόρια Σαξονία-Άνχαλτ. Κάποιοι κάνουν λόγο για «πολιτικό σεισμό», άλλοι μιλούν για γερμανική «σούπερ-Κυριακή», κατά τα πρότυπα της αμερικανικής «σούπερ-Τρίτης». Όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν τόσο «σούπερ», καθώς και στα τρία κοινοβούλια εισέρχεται με διψήφια ποσοστά και αντι-συστημικό μένος η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Πρόκειται για ένα κόμμα ξενοφοβικό, κατά πολλούς ακροδεξιό και πάντως τόσο ακραίο, ώστε προ ημερών να αποβληθούν από την πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών δύο ευρωβουλευτές του, οι οποίοι είχαν δηλώσει πρόθυμοι να υπερασπιστούν με τα όπλα το γερμανικό έδαφος απέναντι σε ενδεχόμενη «εισβολή» προσφύγων.
Photo by Axel Schmidt / Stringer/Getty Images/Ideal Image
(Η επικεφαλής της «Εναλλακτική για τη Γερμανία»/AfD, κ. Frauke Petry)
Πολλές φορές βέβαια, όσοι δηλώνουν επίμονα «αντι-συστημικοί» γίνονται οι καλύτεροι λουφαδόροι του συστήματος. Κάτι τέτοιο φαίνεται να συμβαίνει με επιφανές στέλεχος της AfD στο Αμβούργο που, όπως γράφει η εφημερίδα Die Welt, συνόδευσε τη σύζυγό του σε εκπαιδευτικό ταξίδι στο Στάνφορντ, λαμβάνοντας τρίμηνη άδεια μετ΄ αποδοχών, ήτοι 8.000 ευρώ επί τρία. Όμως, πολλοί δεν πτοούνται από παρόμοιες αποκαλύψεις και ψηφίζουν AfD, πιέζοντας την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να εγκαταλείψει την πολιτική ανοιχτών συνόρων. Ή μήπως δεν έγιναν ακριβώς έτσι τα πράγματα; Τόσο οι χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Μέρκελ, όσο και η έγκυρη αριστερή Tageszeitung του Βερολίνου προτιμούν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και υπενθυμίζουν ότι το 85% των Γερμανών φαίνεται να στηρίζει την πολιτική Μέρκελ στο προσφυγικό. Σίγουρα η Καγκελάριος χάνει πολλούς υπερσυντηρητικούς συμμάχους. Έχει όμως τη δυνατότητα να τους αντικαταστήσει με άλλους, διαμορφώνοντας νέες πλειοψηφίες. Γιατί μπορεί να έγινε στη Σαξονία ο πιο ηχηρός «πολιτικός σεισμός», αλλά το βαθύτερο, αν και μέχρι τώρα αθέατο, ρήγμα σημειώθηκε στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Εκεί, στο προπύργιο της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, το κόμμα των Πρασίνων κατέκτησε για πρώτη φορά την πρωτιά και ετοιμάζεται να συμμαχήσει με τους χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ. Αδιανόητο πριν από δέκα χρόνια. Σήμερα όμως οι «πράσινοι» ψηφοφόροι θεωρούνται ανερχόμενη αστική τάξη, κι ας πηγαίνουν στο γραφείο με το ποδήλατο.
Θεμέλιο της γερμανικής Κεντροδεξιάς, από την άλλη, είναι η συμπαγής συμμαχία των χριστιανοδημοκρατών (CDU) με τους Βαυαρούς χριστιανοκοινωνιστές (CSU), οι οποίοι παραδοσιακά επιφορτίζονται και με την ευαίσθητη αποστολή να μην αφήνουν κενό χώρο στα δεξιά της παράταξης. Ίσως γι'' αυτό ο επικεφαλής της CSU φαίνεται τόσο συγκινημένος, αγωνιώντας για την «ενότητα του κυβερνητικού συνασπισμού», όσο άλλοι συγκινούνται αντικρίζοντας τις δραματικές εικόνες από την Ειδομένη. Οι Βαυαροί θα εντείνουν τις πιέσεις για περισσότερη ρεαλπολιτίκ στο προσφυγικό, αρχίζοντας από την επικείμενη σύνοδο κορυφής Ε.Ε.-Τουρκίας και επαινώντας δημοσίως τα κλειστά σύνορα της Αυστρίας. Θα επιμείνουν σε αυτό, γιατί προσπαθούν να πλησιάσουν και πάλι τους υπερσυντηρητικούς ψηφοφόρους, που σήμερα παρατηρούν με αυξανόμενο ενδιαφέρον το πείραμα της AfD. Είναι σίγουρα ένα πρόβλημα. Όμως, δεν είναι απαραίτητα το πρόβλημα της Άνγκελα Μέρκελ.
* Ο κ. Γιάννης Παπαδημητρίου είναι δημοσιογράφος της Deutsche Welle.
