Του Νίκου Μηλαπίδη*
Σ' έναν κόσμο όπου τα παπούτσια μας μπορούν να συνδεθούν στο διαδίκτυο, γιατί να μην μπορούμε να ψηφίσουμε ηλεκτρονικά σε μια σειρά από είδη εκλογών; Γιατί πρέπει ακόμα να πάμε σε μια τοποθεσία ψηφοφορίας την Ημέρα των Εκλογών, όταν μπορούμε να κάνουμε σχεδόν οτιδήποτε άλλο από το σπίτι με τη δύναμη του Διαδικτύου;
26 χώρες παγκοσμίως έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιήσει ηλεκτρονική ψηφοφορία -αποκλειστικά ή συμπληρωματικά στον παραδοσιακό τρόπο- σε εκλογές σε εθνικό, τοπικό και ομοσπονδιακό επίπεδο κατά περίσταση. Κι αν οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Ελβετία, ο Καναδάς και η Γαλλία δεν προκαλούν έκπληξη, η Βραζιλία, η Ναμίμπια, οι Φιλιππίνες, η Ινδία, η Εσθονία αιφνιδιάζουν ευχάριστα.
Η Ολλανδία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν προς το παρόν ακυρώσει τα συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας σε εθνικό επίπεδο, λόγω προβλημάτων αξιοπιστίας. Στην Ινδία, την δεύτερη σε πληθυσμό χώρα στον κόσμο, ο ηλεκτρονικός τρόπος έχει καθιερωθεί.
Στην Αριζόνα των ΗΠΑ κάθε εγγεγραμμένος δημοκράτης λαμβάνει έναν προσωπικό αριθμό αναγνώρισης μέσω της αλληλογραφίας. Αυτοί οι πολίτες μπορούν να ψηφίσουν κι από το σπίτι τους, μέσω ίντερνετ αρκεί να εισάγουν το PIN τους και να απαντούν σε δύο προσωπικές ερωτήσεις. Μόλις επαληθευτούν όλες οι πληροφορίες, έχουν τις επιλογές ψηφοφορίας.
Η Εσθονία είναι η πιο επιτυχημένη εμπειρία ψήφου στο διαδίκτυο που έχουμε δει στον κόσμο. Στην Εσθονία, κάθε ψηφοφόρος έχει ένα εθνικό δελτίο ταυτότητας που χρησιμοποιεί για να εντοπίσει κάθε πολίτη. Το δελτίο ταυτότητας είναι η εγγύηση της Εσθονίας για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας των ψήφων. Το στοίχημα προφανώς, δεν είναι να γίνουμε Εσθονία αύριο.
Στην Ελλάδα δεν έφτασε όμως η ώρα να δοκιμάσουμε την δυναμική της τεχνολογίας; Αν θέλουμε να παρουσιαζόμαστε ως προοδευτικός χώρος, ας αφήσουμε τα λόγια κι ας το αποδείξουμε στην πράξη.
Τι πιο προοδευτικό για τον μεσαίο χώρο να βρει αρχηγό και βηματισμό, από το να παράσχεις το δικαίωμα ψήφου στη γενιά του διαδικτύου, εντός κ εκτός συνόρων;
Να προσφέρουμε ένα επιπλέον κανάλι ψηφοφορίας σε όσους είναι εξοικειωμένοι με το ίντερνετ, δίπλα στο παραδοσιακό εκλογικό τμήμα. Αν όχι τώρα, που εγγυάται την αξιοπιστία της διαδικασίας η επιτροπή Αλιβιζάτου, πότε;
Σε μια εποχή όπου τα περισσότερα πράγματα είναι άμεσα προσβάσιμα σε εμάς και η άμεση ικανοποίηση βασιλεύει, η απαίτηση μετάβασης (ακόμα και για τις εθνικές εκλογές) εξακολουθεί να τρέφει την αποχή. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν απαιτητικά ωράρια απασχόλησης, μπορεί να μην ζουν κοντά σε μια τοποθεσία ψηφοφορίας ή απλά δεν «γοητεύονται» από τις ουρές και τις κάμερες. Μόνο έτσι, οι Έλληνες της διασποράς μπορούν να συμμετάσχουν για να διαμορφώσουν το μέλλον της χώρας.
-Η ηλεκτρονική ψηφοφορία επιτρέπει επίσης μεγαλύτερη πρόσβαση στα άτομα με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες
- Περισσότεροι άνθρωποι θα ψηφίσουν με ευκολότερο τρόπο, με πιο βολικό τρόπο.
- Μειώνεται το κόστος και η ταχύτητα εκτέλεσης των εκλογών.
-Φυσικά, το αποτύπωμα των εκλογών είναι και πιο «πράσινο» με την εξοικονόμηση χαρτιού.
Ωστόσο προσοχή, η Δημοκρατία δεν είναι απλώς θέμα ευκολίας:
Η ηλεκτρονική ψηφοφορία δεν είναι απλώς μια λογική επέκταση των καθημερινών συναλλαγών και του διαδικτύου και γι' αυτό ένα αξιόλογο σύστημα πρέπει να πληροί επιτυχώς τις ισχυρές απαιτήσεις που σχετίζονται με την μυστικότητα της ψήφου, την ασφάλεια, την ακρίβεια, την ακεραιότητα και την ταχύτητα.
Τα νέα εργαλεία της τεχνολογίας θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης συμμετοχής και της αυτοπεποίθησης που αντιμετωπίζει η Δημοκρατία στις μέρες μας. Να εμπλακούν οι πολίτες στη δημοκρατική διαδικασία με τρόπους που σήμερα φαίνονται αδιανόητοι.
Δεν μπορώ να φανταστώ, ιδανικότερη στιγμή για κάτι πρωτότυπο στην Ελλάδα των χαμηλών προσδοκιών, από τις εκλογές για ένα προοδευτικό κίνημα.
Αν δεν μπορεί ο κ. Αλιβιζάτος να επιτύχει την εγκυρότητα της διαδικασίας και να διασφαλίσει τα προσωπικά δεδομένα, με την συνδρομή των ειδικών (ακαδημαϊκών και τεχνικών), δεν ξέρω ειλικρινά ποιος μπορεί.
Ας μετρήσουμε, ποιοι είναι γνήσιοι προοδευτικοί και ποιοι όχι.
* Ο κ. Νίκος Μηλαπίδης είναι Νομικός και Διευθυντής της ΚΟ του Ποταμιού.
