Η νέα άφιξη στο ανησυχητικό τοπίο των μεταλλάξεων του κορονοϊού, που καθιστούν τον ιό μεταδοτικότερο και συμβάλλουν στην ευκολότερη διασπορά του είναι η ινδική. Η ινδική μετάλλαξη προβληματίζει τους ειδικούς και ωθεί την μία χώρα μετά την άλλη-ενδεικτικά τη Γερμανία, το Ιράν και το Κουβέιτ -να διακόψουν τις πτήσεις από Ινδία, σε μια προσπάθεια να περιχαρακώσουν το μεταλλαγμένο στέλεχος.
Η καθηγήτρια επιδημιολογίας- προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου εξηγεί ποιοι κίνδυνοι κρύβονται πίσω την ινδική μετάλλαξη και τι πρέπει να ξέρουμε μέχρι τώρα για τις βασικότερες μεταλλάξεις του κορονοϊού και την αποδοτικότητα των εμβολίων, ενώ με παρέμβαση του σε ιντερνετική εκδήλωση του ΕΚΠΑ για τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, ο καθηγητής παθολογίας- λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας μας μεταφέρει τα ευρήματα από έρευνα που υλοποιεί το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών των ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Γιώργο Παυλάκη σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στις υπάρχουσες μεταλλάξεις.
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για την ινδική μετάλλαξη του κορονοϊού και πόσο μας ανησυχεί;
Η νέα μετάλλαξη από την Ινδία έχει αντίστοιχα χαρακτηριστικά με την νοτιοαφρικανική και τη βραζιλιάνικη μετάλλαξη και μας ανησυχούν 2 παράγοντες. Πρώτον, μήπως τα υπάρχοντα covid εμβόλια δεν είναι αποτελεσματικά ως προς αυτές και δεύτερον μήπως προκαλεί βαρύτερη νόσηση. Πάντως, μέχρι τώρα έχουμε παρατηρήσει πως όπου υπάρχει η βρετανική μετάλλαξη (όπως και στην Ελλάδα), αυτή τελικά κυριαρχεί και δεν αφήνει χώρο σε άλλες μεταλλάξεις να επικρατήσουν. Ωστόσο, η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα αρκετά δεδομένα γι αυτή τη μετάλλαξη, ώστε να μπορέσει να απαντήσει με ακρίβεια σε αυτά τα ερωτήματα.
Πόσο επικίνδυνο είναι για την υφήλιο το γεγονός ότι τρίτες χώρες με ογκώδεις πληθυσμούς δεν προχωρούν γρήγορα στους covid εμβολιασμούς με αποτέλεσμα να δίνουμε χώρο και χρόνο στον κορονοϊό να μεταλλαχθεί περισσότερο;
Αυτό είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα και απαιτείται αλληλεγγύη ώστε να εμβολιαστούν οι πληθυσμοί των αναπτυσσόμενων χωρών φέτος, γιατί μόνο έτσι διεθνώς θα φτάσουμε σε ύφεση της πανδημίας. Χώρες σαν την Βραζιλία και την Ινδία όπου οι εμβολιασμοί προχωρούν με αργό ρυθμό συμβάλλουν στον κίνδυνο να βρεθούμε κάποια στιγμή αντιμέτωποι με μεταλλάξεις που δεν θα τις «πιάνουν» τα υπάρχοντα εμβόλια.
Θα χρειαστούν τα άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών και όσοι είναι ανοσοκατασταλμένοι μία 3η δόση εμβολίου το φθινόπωρο προς το χειμώνα του εμβολίου και πιθανότατα με νέο εμβόλιο που θα «πιάνει» καλύτερα τις μεταλλάξεις;
Διάφορες κατηγορίες πληθυσμού, παρόλο που έχουν εμβολιαστεί, μπορεί να μην έχουν επαρκή τίτλο αντισωμάτων. Σε αυτές τις κατηγορίες ανήκουν οι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες, οι ασθενείς με ρευματολογικά νοσήματα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικές θεραπείες, καθώς και άλλες κατηγορίες ατόμων όπως τα ηλικιωμένα και τα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία. Σε 6-12 μήνες από τον εμβολιασμό τους, ακόμη και υγιείς ενήλικες, μπορεί να έχουν τόσο χαμηλό τίτλο εξουδετερωτικών αντισωμάτων, ώστε να χρειαστούν επαναληπτική (boost) δόση. Αυτή τη στιγμή, διεξάγονται διεθνώς κλινικές μελέτες για να αποκτήσουμε περισσότερες γνώσεις, σε ότι αφορά ποιοι θα επωφεληθούν από επαναληπτικούς εμβολιασμούς σε μερικούς μήνες από τώρα. Επίσης, στο πεδίο αυτό είναι ενθαρρυντικό το ότι θα έχουμε διαθέσιμα εμβόλια που θα «πιάνουν» καλύτερα τις υπάρχουσες μεταλλάξεις.
Ποιοι ετοιμάζουν εμβόλια που να είναι πιο αποτελεσματικά για τις μεταλλάξεις;
Πολλές εταιρείες ετοιμάζουν εμβόλια που να είναι πιο αποτελεσματικά για τις μεταλλάξεις του κορονοϊού. Το σημαντικό βέβαια είναι ποια από αυτά θα καταφέρουν να λάβουν έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Μέχρι στιγμής έγκριση έχουν πάρει τα 4 εμβόλια που ξέρουμε, τα δύο mRNA των Pfizer/BionTech και Moderna και τα δύο εμβόλια με ιικό φορέα αδενοϊό της Johnson & Johnson και της AstraZeneca.
Η παρέμβαση Τσιόδρα
Στην παρέμβαση του στην ιντερνετική εκδήλωση του ΕΚΠΑ για τις εξελίξεις στην πανδημία, ο καθηγητής παθολογίας-λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας επισημαίνει ότι 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν κάνει τουλάχιστον μία δόση ενός εμβολίου για τον κορονοϊό, ενώ 230.000 άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί πλήρως και με τις δύο δόσεις και μέχρι στιγμής όλα τα ευρήματα δείχνουν πως τα εμβόλια «δουλεύουν» ικανοποιητικά στις περισσότερες μεταλλάξεις.
Επί του θέματος ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα μελέτης που υλοποιεί το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών των ΗΠΑ με επικεφαλής τον ερευνητή Γεώργο Παυλάκη σε συνεργασία με τους καθηγητές Αιματολογίας του ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο και Ευάγγελο Τέρπο που δείχνει ότι η κυτταρική ανοσία, την οποία εξασφαλίζει ο εμβολιασμός, ενεργοποιώντας τα Τ-λεμφοκύτταρα, αναγνωρίζει 50 μεταλλάξεις του κορονοϊού. Συνεπώς μέσω του μηχανισμού της κυτταρικής ανοσίας τα υπάρχοντα εμβόλια παρέχουν προστασία έναντι και των μεταλλάξεων του κορονοϊού.
Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας εκτιμά ότι ο ιός που έχουμε γύρω μας τους τελευταίους μήνες έχει αλλάξει σε σχέση με τον αρχικό εχθρό, αλλά παρόλα αυτά τα εμβόλια δουλεύουν και αποτελούν το μοναδικό μέσο για να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο νόσησης, αφού τα εμβολιασμένα άτομα έχουν πολύ μικρό κίνδυνο να νοσήσουν με τη λοίμωξη Covid. Γι αυτό άλλωστε ο Σωτήρης Τσιόδρας σκοπεύει να εισηγηθεί στην Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων προκειμένου τα πλήρως εμβολιασμένα άτομα που έχουν εξασφαλίσει ανοσοποίηση όταν βρίσκονται μαζί με άτομα που επίσης έχουν εμβολιαστεί πλήρως μπορούν να αφαιρούν τις μάσκες.
