Τις ιδεοληψίες της κυβέρνησης υπέρ του μεγάλου κράτους και εναντίον της ιδιωτικής πρωτοβουλίας αντανακλούν οι υψηλοί φόροι, σχολιάζει η Μιράντα Ξαφά μιλώντας στο Liberal.
Εξηγεί γιατί η ελληνική οικονομία είναι από τις πλέον “ανελεύθερες" διεθνώς, επισημαίνει το παράδοξο να πληρώνουμε περισσότερους φόρους απ' ότι οι Σουηδοί οι οποίοι όμως απολαμβάνουν απείρως καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες, και προβλέπει ότι δίχως μείωση των φόρων, δύσκολα θα αντιστραφεί η σημερινή τάση φυγής των πολιτών από την Ελλάδα που αναζητούν φορολογική στέγη αλλού. Χαρακτηρίζει επίσης ως ένα βολικό αφήγημα την άποψη της κυβέρνησης ότι η ελάφρυνση του χρέους θα θέσει τέρμα στην λιτότητα, καθώς παραβλέπει εντελώς τις μεταρρυθμίσεις, δίχως τις οποίες θα σερνόμαστε μια ζωή στο τέλμα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Δουλεύουμε 203 ημέρες το χρόνο για την εφορία και τα ταμεία, δηλαδή ένα μήνα περισσότερο απ' ότι το 2014. Πιστεύετε ότι κάποια ημέρα η τάση αυτή θα αντιστραφεί; Οι ενδείξεις πάντως δεν συνηγορούν προς κάτι τέτοιο…
Αν συγκρίνουμε τα απολογιστικά στοιχεία της δεκαετίας 2006-2016, η “ημέρα φορολογικής ελευθερίας”, δηλαδή η ημέρα που ξεπληρώνουμε όλες τις φορολογικές μας υποχρεώσεις και αρχίζουμε να δουλεύουμε για τον εαυτό μας, μετακινήθηκε από τις 22 Μαΐου το 2006 στις 6 Ιουλίου το 2016. Δουλεύουμε δηλαδή ενάμισι μήνα το χρόνο επιπλέον για την εφορία!
Με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2017, η τάση αυτή συνεχίζεται, με την ημέρα οικονομικής ελευθερίας να μετακινείται στις 23 Ιουλίου. Αυτή η τάση επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε στην περίοδο των μνημονίων βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση της φορολογίας, ενώ οι κρατικές δαπάνες σε σχέση με το ΑΕΠ δεν έχουν επιστρέψει ακόμη στα επίπεδα προ κρίσης. Προϋπόθεση για να αντιστραφεί αυτή η τάση είναι η εκλογίκευση των κρατικών δαπανών με δραστική μείωση της κρατικής σπατάλης.
- Το χειρότερο όμως αφορά στην ανταποδοτικότητα. Οι υπηρεσίες που λαμβάνουν οι πολίτες αυτής της χώρας είναι ανάλογες με το φορολογικό βάρος που επωμίζονται;
Σίγουρα όχι. Όπως αναφέρει η φετινή έκθεση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), η Ελλάδα μετακινήθηκε το 2017 από την 6η χειρότερη θέση της Ε.Ε., στην 3η χειρότερη, μετά την Γαλλία και το Βέλγιο. Πέρυσι το ύψος της φορολογίας στην Ελλάδα είχε ήδη ξεπεράσει εκείνο της Σουηδίας, η οποία όμως έχει απείρως καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες.
Εδώ τα νοσοκομεία έχουν ελλιπές προσωπικό και προμήθειες, οι γονείς πληρώνουν από την τσέπη τους τα φροντιστήρια, τα πανεπιστήμια είναι υπό διάλυση, και οι μπαχαλάκηδες καίνε λεωφορεία ανενόχλητοι.
- Κατέχουμε την τελευταία θέση ανάμεσα στις 30 ανεπτυγμένες οικονομίες όσον αφορά στους δείκτες κοινωνικής προστασίας, και παροχής δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Πιστεύετε ότι αυτό κάποτε θα αλλάξει;
Το Ελληνικό πολιτικό σύστημα διασφαλίζει την συντήρηση της εξουσίας μέσω μιας διαρκούς επέκτασης του κράτους. Γι' αυτό και δεν έχει την βούληση να αναλάβει πρωτοβουλίες για την συρρίκνωση του κράτους και των παρεμβάσεών του στην οικονομία. Το κράτος πρέπει να γίνει αποτελεσματικός πάροχος υπηρεσιών και όχι εργοδότης ατόμων με πολιτικές διασυνδέσεις.
Κύριο καθήκον του κράτους είναι να προστατεύει τις ελευθερίες και τα περιουσιακά δικαιώματα των πολιτών - τομείς στους οποίους είμαστε πάτοι διεθνώς. Ο δείκτης οικονομικής ελευθερίας του Heritage Foundation μας κατατάσσει στην 138η θέση παγκοσμίως, ως χώρα “mostly unfree”.
- Το ερώτημα προς κάθε κοινωνία- πολλώ δε μάλλον όταν ζει σε μια χρεοκοπημένη χώρα- είναι πόση φορολογία αντέχουν οι ώμοι των πολιτών, και πόσες κρατικές δαπάνες οφείλουν να υπάρχουν;
Η υψηλή φορολογία μειώνει την ελευθερία των πολιτών να επιλέξουν πως θα ξοδέψουν τα χρήματα που κερδίζουν και αυξάνει το κίνητρο για φοροδιαφυγή. Δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι, είτε ως φυσικά πρόσωπα, είτε ως επιχειρήσεις, φεύγουν κατά χιλιάδες από την ελληνική επικράτεια αναζητώντας αλλού φορολογική στέγη. Αυτή η τάση δύσκολα θα αντιστραφεί, γι' αυτό και η σημαντική μείωση των φόρων και των κρατικών δαπανών αποτελεί επείγουσα ανάγκη.
- Πιστεύετε ότι η κοινωνία και τα κόμματα στην Ελλάδα το έχουν συνειδητοποιήσει ή τάσσονται ακόμη υπέρ των υψηλών κρατικών δαπανών; Το ρωτώ με αφορμή την πρόσφατη αντιπαράθεση κυβέρνησης-ΝΔ, μετά την πρόταση της τελευταίας να περάσει η αποκομιδή των απορριμμάτων σε ιδιώτες…
Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια μείωσης των δαπανών με μεταφορά λειτουργιών στον ιδιωτικό τομέα μέσα από συμβάσεις παραχώρησης και υπεργολαβίες. Όλες οι μετρήσεις δείχνουν ότι οι ιδιώτες προσφέρουν καλύτερες και φθηνότερες υπηρεσίες, είτε αυτές είναι υγείας, είτε παιδικοί σταθμοί, είτε αποκομιδή σκουπιδιών.
Η ιδεοληψία της σημερινής κυβέρνησης εναντίον της ιδιωτικής πρωτοβουλίας είναι ο χαλκάς που μας κρατά δεμένους σε ξεπερασμένες και αναποτελεσματικές πρακτικές. Πάρτε για παράδειγμα την ΔΕΗ, την οποία η κυβέρνηση προτίμησε να απαξιώσει παρά να ιδιωτικοποιήσει. Αυτή την απολύτως παράλογη επιλογή τελικά πληρώνουν οι πολίτες με υπέρμετρη φορολογία και ακριβό ρεύμα.
- Η κα Velculescu υποστήριξε πρόσφατα ότι όσες μεταρρυθμίσεις και να κάνει η Ελλάδα, δύσκολα θα έρθει η επιστροφή στην ανάπτυξη, εάν δεν διευθετηθεί άπαξ και δια παντός το θέμα του χρέους. Ποια είναι η θέση σας;
Η κα Velculescu επανέλαβε αυτό που τονίζει εδώ και χρόνια το Δ.Ν.Τ : Το πρόγραμμα πρέπει να βασίζεται σε ρεαλιστικούς στόχους, αξιόπιστα μέτρα και ελάφρυνση του χρέους, προκειμένου να προσφέρει εύλογες διασφαλίσεις ότι στο τέλος του, η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές.
Όσες ελαφρύνσεις χρέους και να γίνουν δεν θα μπορέσουν να βάλουν τα δημοσιονομικά μέτρα σε βιώσιμη τροχιά χωρίς μεταρρυθμίσεις που θα καθιστούν βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα και θα βελτιώνουν την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Η άποψη της κυβέρνησης ότι η ελάφρυνση του χρέους θα θέσει τέρμα στην λιτότητα είναι ένα βολικό αφήγημα που παραβλέπει τις μεταρρυθμίσεις, τις οποίες πρέπει να εφαρμόσουμε για να βγούμε από το τέλμα.
*H κ. Μιράντα Ξαφά είναι senior scholar στο Centre for International Governance Innovation και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών -Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦΙΜ).
