Tου Κωνσταντίνου Παπακασόλα
Και να που ο Έλληνας νομοθέτης δε μας αφήνει να πλήξουμε.
Από εκεί που διορίζονταν οι πάντες στο δημόσιο χωρίς προσόντα ερχόμαστε στο σήμερα, που (ενώ μεν παραμένει διακριτικά αύτη η δυνατότητα για τους δικούς μας) ο νομοθέτης πήγε ως γνήσιος Έλληνας στο άλλο άκρο: Την υπέρ-προσοντολογηση.
Ζητάμε δηλαδή πιάνο, μπαλέτο, ξένες γλώσσες και ένα σωρό ακόμα δεξιότητες για μια απλή θέση εργασίας στο δημόσιο, επιπροσθέτως των βασικών κάθε φορά προσόντων. ΕΠΙ ΠΟΙΝΗ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ των λοιπών συμμετεχόντων που δεν τα διαθέτουν!
Η είδηση δεν είναι ότι το δημόσιο ζητεί και προσόντα δευτερευούσης σημασίας η ενδεχομένως και άχρηστα επί του πρακτέου, ή που απλή γνώση τους έχουν κατά τεκμήριο οι πάντες πλέον, αλλά τα ζητεί επί ποινή αποκλεισμού, δηλαδή αν δε τα έχεις δεν μπορείς καν να συμμετέχεις σε διαγωνισμό!
Κι εδώ είναι το σκανδαλώδες.
Ας πάρουμε το καλύτερο παράδειγμα:
Διαγωνισμοί για πρόσληψη δικηγόρου με έμμισθη εντολή.
Ζητάνε λοιπόν, επί ποινή αποκλεισμού:
α) μεταπτυχιακό (όλο και συχνότερα) και
β) ξένες γλώσσες (πάντα)
γ) πιστοποίηση υπολογιστή και προγραμμάτων (πάντα)
Α) στο 80% των θέσεων αυτών δεν θα χρειαστεί ποτέ ξένη γλώσσα, είναι άχρηστη εντελώς, έρχονται σε επαφή με Έλληνες πολίτες και θα εξηγούν και ερμηνεύουν τους ελληνικούς νομούς.
Β) Όπου το δημόσιο έχει ειδικότερες ανάγκες, όπως στο ΥΠ.ΕΞ η σε υπηρεσίες μεταναστών κλπ. ασφαλώς χρειάζεται μια ξένη γλώσσα.
Γ) Tο μόνο που χρειάζεται από υπολογιστές είναι η χρήση του office, κι αυτό δεν χρειάζεται καμιά πιστοποίηση. Όλοι οι απόφοιτοι ΑΕΙ ξέρουν να γράφουν σε PC.
Το έργο της μετάφρασης και ενσωμάτωσης της κοινοτικής και αλλοδαπής νομοθεσίας είναι δουλειά της βουλής και αρμόδιων υπάλληλων του κράτους.
Με αλλά λόγια ασφαλώς δεν θα πάει ο Χ δικηγόρος να υποκαταστήσει το κράτος ακόμα και σε τέτοια ακραία περίπτωση ανάμειξης ξένης νομοθεσίας: ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΗ ΣΕ ΦΕΚ στο ελληνικό δίκαιο.
Παρόλα αυτά όμως ο νομοθέτης βάζει υποχρεωτική τη ξένη γλώσσα στους διαγωνισμούς, και αποκλείει α πριόρι όσους δεν έχουν και μάλιστα άψογη γνώση της! Ενώ δεν χρειάζεται!
Για θέσεις που ο αντίστοιχος Ιταλός, Αμερικανός, Ισπανός δημόσιος υπάλληλος η δικηγόρος ποτέ δεν θα χρειαστεί για να προληφθεί να γνωρίζει ντε και καλά Γερμανικά η γαλλικά η οποιαδήποτε ξένη γλώσσα.
Στην Ελλάδα πρέπει όλοι να ξέρουν αγγλικά πλέον. Και να έχουν και μεταπτυχιακό για θέση που δεν χρειάζεται εξειδίκευση καμιά.
Οι δυο αυτές ιδιότητες ενώ είναι καλοδεχούμενες ως πρόσθετα προσόντα, είναι παντελώς αντισυνταγματικό και εναντίον στην αρχή της αναλογικότητας να τίθενται ως προϋπόθεση συμμετοχής σε όλους τους διαγωνισμούς του δημόσιου.
Φτάσαμε να θεωρούνται οι ξένες γλώσσες και οι υπολογιστές πιο σημαντικά κι από το ίδιο το αντικείμενο των σπουδών!!!
Ενώ η μέτρια έστω γνώση μιας γλώσσας και χρήσης υπολογιστών μπορεί να αποδειχτεί ελευθέρα στο δημόσιο ζητούν ανώτατες πιστοποιήσεις λες και ψάχνουν μεταφραστές και χάκερ.
Όσον αφορά τα μεταπτυχιακά επίσης παρανόμως τίθεται η κατοχή τους επί ποινή αποκλεισμού καθώς ομοίως σε πολλές θέσεις δεν απαιτείται μεγάλη εξειδίκευση ούτε και το μεταπτυχιακό μπορεί εξυψώνει τόσο δυσανάλογα τον κάτοχο του έναντι των υπολοίπων.
Η εργασιακή εμπειρία κάποιου μπορεί να ισούται η και να υπερβαίνει την εξειδίκευση από ένα μεταπτυχιακό.
Όμως δεν μπορεί να κοντραριστεί γιατί θα έχει αποκλειστεί απ' τον παράνομο όρο της κατοχής μεταπτυχιακού.
Σε αποκλείει ακόμα και αν διαθέτεις τρομακτική εμπειρία στο εκάστοτε αντικείμενο - δεν έχει καμιά σημασία.
Επανερχόμενοι στους διαγωνισμούς δικηγόρων αντί να ζητούν ως προϋπόθεση την όποια χρονική εμπειρία, πχ 5 η 10 έτη, ακόμα χρησιμοποιούν την απαρχαιωμένη και ελιτιστική ταξινόμηση των δικηγόρων παρ εφεταις και παρ αρειω πάγω.
Η μόνη διάφορα τους: για να προαχθείς έπρεπε να καταβάλλεις υπέρογκα παράβολα.
Εάν λοιπόν είχες την ίδια χρονική εμπειρία με κάποιον κι αυτός μπορούσε να πληρώσει τα παράβολα κι εσύ όχι, αυτός συμμετείχε στο διαγωνισμό κι εσύ όχι. Τα τελευταία παράβολα αυτά καταργήθηκαν χάρη στον «επάρατο» νόμο Κατρουγκαλου, παραμένουν οι διακρίσεις όμως σε παρ εφεταις και παρ αρειω.
Όπως παραμένουν και οι ξένες γλώσσες και τα μεταπτυχιακά, κομπιούτερ και σια ως κοφτές σωρείας υποψηφίων από διαγωνισμούς που δεν διαθέτουν το χρόνο η το χρήμα να κάνουν πτυχιακά σλάλομ από χρόνο σε χρόνο.
Συνοψίζοντας, το να ζητείται το πτυχίο γλώσσας ως τυπικό προσόν για θέση δικηγόρου, ως και χρήσης υπολογιστών (αν δεν τα έχεις κόβεσαι) σε όλους τους διαγωνισμούς, προσβάλλει την αρχή της αναλογικότητας.
Οι δεξιότητες αυτές στην έκταση της συνήθους χρήσης των αναγκών του δημόσιου είναι κτήμα σχεδόν όλων των υποψηφίων σήμερα, τουλάχιστον των απόφοιτων ΑΕΙ, αλλά και όσων έχουν ήδη εργαστεί σε ειδικά αντικείμενα του ιδιωτικού τομέα.
Θα έπρεπε λοιπόν να προσθέτουν μόρια και όχι να αποτελούν τυπικά προσόντα για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς.
Π.χ. μπορεί να έχω διδακτορικό η δεκαετή εμπειρία στις διοικητικές συμβάσεις και αντίστοιχη επαγγελματική εμπειρία, αλλά να μην έχω «πτυχίο» αγγλικών και να με κόψουν σε μία προκήρυξη της ΕΑΑΔΗΣΥ.
Και να πάρουν κάποιον άλλο στη θέση μου, με λιγότερα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα, ο οποίος θα έχει τρία πτυχία γλωσσών.
Για μία θέση δικηγόρου αυτό δεν συμβαδίζει με την αρχή της αναλογικότητας.
Όλες έχουν ως τυπικό προσόν (αν δεν το έχεις κόβεσαι) το πτυχίο γλώσσας και υπολογιστών.
Το να απαιτείς ως τυπική προϋπόθεση ένα άσχετο με το αντικείμενο της θέσης προσόν και να κωλύεις τη συμμετοχή στο διαγωνισμό αυτών που δεν το έχουν, προσβάλλει την αρχή της αναλογικότητας.
Τα προσόντα που απαιτούνται, πρέπει να είναι ανάλογα της θέσης που προκηρύσσεται. Η δε βαρύτητά τους πρέπει ομοίως να είναι ανάλογη με τη θέση.
Άλλο λοιπόν πρόσθετα προσόντα και άλλο τυπικά προσόντα επί ποινή αποκλεισμού συμμετοχής. Αυτό είναι το ζήτημα.
Θα ήταν λογικό να απαιτούν ως τυπικό προσόν μια ξένη γλώσσα σε υπηρεσίες όπου πράγματι απαιτείται. Π.χ. υπουργείο εξωτερικών.
Το να αποκλείεις κόσμο και κοσμάκη από διαγωνισμό τελωνειακών η εφοριακών ας πούμε λόγω του ότι δεν έχει αρίστη γνώση ξένων γλωσσών είναι το λιγότερο αντισυνταγματικό.
Δεν σημαίνει ότι όποιος δεν έχει proficiency ή ECDL δεν ξέρει αγγλικά ή πληροφορική αντίστοιχα. Ούτε ότι κάποιος που τα έχει σημαίνει απαραίτητα ότι ξέρει αγγλικά ή κομπιούτερ.
Είναι μια λάθος τακτική που την περιλαμβάνουν στις προσλήψεις του ΑΣΕΠ και την αντιγράφουν και στις προκηρύξεις για Δικηγόρους
Σεβαστά όταν πρόκειται για ακαδημαϊκή καριέρα, αλλά μέχρι εκεί.
Επειδή η προηγούμενη γενιά ήταν άσχετη τεχνολογικά έρχεται σήμερα το δημόσιο και ζητεί ειδική πιστοποίηση για γνώση υπολογιστή!
Έρχεται σε αποφοίτους ΑΕΙ δηλαδή με μεγάλη εργασιακή εμπειρία ήδη που έχουν συντάξει εκατοντάδες δικόγραφα και ζητεί πιστοποίηση ότι ξέρει να γραφεί σε υπολογιστή. Δηλαδή που τα έγραφαν τα δικόγραφα σε δακτυλογράφου σε πολυγράφο;
Έρχεται στη γενιά των 20 με 40, που διδάσκονται αγγλικά και υπολογιστές από το γυμνάσιο και που είναι εξοικειωμένοι απ' την εφηβεία με το ιντερνέτ και τα social media και ζητεί πιστοποιητικό υπολογιστών.
Για να τελειώνουμε οι βασικές γνώσεις υπολογιστών και αγγλικών είναι κτήμα πλέον των νεότερων γενιών απ' το λύκειο κι ο μέσος απόφοιτος ΑΕΙ θέλοντας και μη τις έχει σε προχωρημένο βαθμό κατά τεκμήριο.
Η απόδειξη της γνώσης χρήσης υπολογιστών και εφαρμογών σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί και πρέπει να αποδεικνύεται ελευθέρα και να αξιολογείται στο στάδιο της συνέντευξης, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.
Για ποιο λόγο πρέπει να ξέρει άριστα αγγλικά ένας δικηγόρος του Χ δήμου; Και μάλιστα να μην αρκεί καν η μέτρια γνώση, αν υποθέταμε ότι ήταν απαραίτητο βασικό προσόν. Για ποιο λόγο πρέπει να έχει πιστοποίηση γνώσης όλου του Office; Το PowerPoint πχ θα του χρειαστεί στην εργασία του ελάχιστα έως καθόλου. Μήπως να έχει και πιστοποίηση κλειδαρά; Η πιστοποίηση χρήσης του internet explorer και τηλεόρασης; Aυτά ας τα μάθει και με πιστοποίηση κάποιος που δεν τα ξέρει, όχι κάποιος που τα ξέρει ήδη.
Για ποιο λόγο πρέπει απλώς επιθυμητά (κι ακόμα και άχρηστα) προσόντα να θεωρούνται απαραίτητα για τη συμμέτοχη κάποιου σε διαγωνισμό παραγκωνίζοντας κάθε έννοια σκοπού και νομιμότητας; Ποιος άνοιξε τον ασκό του Αιόλου;
Όλα αυτά πέρα από προσβλητικά για την πραγματική επιστημονική υπόσταση κάθε συμμετέχοντα στρέφουν κατά απαράδεκτο τρόπο την προσοχή από την επιστημονική επάρκεια, στο αντικείμενο κάθε ενός σε φιοριτούρες εντελώς δευτερεύουσες.
Παρακάμπτονται έτσι χιλιάδες άτομα από τη νόμιμη διεκδίκηση μιας θέσης εργασίας και ακόμα και το δικαίωμα να αποδείξουν σε συνέντευξη τις οποίες άλλες δεξιότητες τους ακόμα και στα πλαίσια του στενοκέφαλου ελληνικού δημόσιου.
Η εργασιακή η ερευνητική εξειδίκευση και εμπειρία σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι και θα ΕΠΡΕΠΕ να θεωρείται ισοδύναμη η και ανώτερη του οποιοδήποτε μεταπτυχιακού, οι δε ξένες γλώσσες και τα μεταπτυχιακά να μην αποτελούν λόγους αποκλεισμού.
Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, το δημόσιο έχει δικούς του μεταφραστές αλλά και την υποχρέωση εκ του νόμου να ενσωματώνει ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ ΤΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ. Αυτή είναι δουλειά αρμόδιων υπάλληλων και νομοθετών.
Στους διαγωνισμούς πρόσληψης δημοσίου ζητάνε ολόκληρο μπαούλο με τέτοια δικαιολογητικά.
Συνοπτικά οι διαγωνισμοί πρέπει να γίνονται με τρόπο που δεν θα αποκλείει άδικα δικηγόρους:
- Στον τομέα της εμπειρίας πρέπει να ζητούνται με βάση τα ΕΤΗ δικηγορίας και όχι την κλιμάκωση παρ εφεταις.
- Να καταργηθούν οι απαρχαιωμένοι αυτοί τίτλοι
- Να καταργηθεί κάθε ιδιότητα η γνώση από λόγος αποκλεισμού περά από τη νομική επάρκεια.
- Να καταργηθούν τα αγγλικά και οι ξένες γλώσσες ως λόγοι αποκλεισμού από διαγωνισμούς, πλην ειδικών υπηρεσιών
- Να καταργηθεί κάθε πιστοποίηση γνώσης υπολογιστή ως κατά τεκμήριο αυταπόδεικτη.
- Ακολούθως να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική και οικογενειακή κατάσταση καθενός, που είναι και το σημαντικότερο μετά την ικανότητα.
Η συγκεκριμένη μάλιστα πρόνοια ενώ θεσπίστηκε νομοθετικά δεν λαμβάνεται ποτέ υπόψη και είναι καθαρά διακοσμητική!
- Και τέλος το επίπεδο μεταπτυχιακών και αγγλικών ως επιθυμητά προσόντα επιπλέον.
Βασικό ζήτημα πρέπει να είναι η νομική γνώση, εμπειρία και εξειδίκευση.
Εφόσον αυτά υπάρχουν κανείς δεν πρέπει να αποκλείεται.
Οι δεξιότητες κάποιου λόγω εμπειρίας σε εξειδίκευση η και γλωσσομάθεια μπορεί να είναι εφάμιλλες και ανώτερες από κάποιου με τυπικό τίτλο.
Ο ίδιος ο σημερινός πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να είναι πρωθυπουργός εάν ζητούνταν αγγλικά και διδακτορικά ως προϋπόθεση συμμετοχής στις εκλογές.
Αφήνω τελευταία τα χαράτσια που συχνά ζητούνται και ομοίως είναι απαγορευτικά ώστε να υπάρχει δυνατότητα να τα προσκομίσουν οι ενδιαφερόμενοι και αργότερα και ΜΟΝΟ εφόσον επιλέγουν για τη θέση! π.χ. παράβολα προαγωγής, κλπ.
Είναι βέβαιο ότι το δημόσιο όπως παρανομεί στον τρόπο πρόσληψης δικηγόρων το ίδιο θα κάνει σε άλλους τομείς.
Η αξιότητα του καθενός ασφαλώς και δεν κρίνεται με βάση τα αγγλικά και λοιπές γελοιότητες, είναι γνωστό ότι είμαστε η μόνη χώρα με τέτοια μανία ξένων γλωσσών κι ακόμα και στις Μεσογειακές τουριστικές χώρες ουδείς συμμερίζεται το πάθος μας αυτό.
Και για να τελειώνουμε επιτελούς με τον Έλληνα νομοθέτη: δεν μπορεί να διορίζει αυτός όλο το σόι του στο δημόσιο με τέτοια τρικ!
Ο μονός λόγος αποκλεισμού από διαγωνισμούς του δημοσίου πρέπει να είναι η ύπαρξη αλλού μέλους της ιδίας οικογενείας στο δημόσιο και η εισοδηματική υπερεπάρκεια.
*Ο κ. Κωνσταντίνος Παπακασόλας είναι δικηγόρος Αθήνας
